Pasono ŵana ŵasukulu ŵanandi ŵakusambira uku ŵali ku nyumba kwawo. Para ndimo viliri kwa imwe, kasi mungachita wuli kuti mupindurenge na masambiro agha? Wonani vinyake ivyo mungachita. a

•  Fundo 5 izo zingamovwirani kuti mupindurenge na masambiro agha

•  Ivyo ŵanyinu ŵakuyowoya

•   Pangani ndondomeko. Ŵikanipo mtima kuti mulondezgenge ndondomeko yinu, nga ni para muli waka ku sukulu. Patulani nyengo yakuchitira vya ku sukulu, ntchito za pa nyumba, na vinthu vinyake vyakuzirwa. Mungasintha ndondomeko yinu usange mphakwenelera.

   Fundo ya mu Baibolo: “Vinthu vyose vichitike . . . mu nthowa yakwenelera.”—1 Ŵakorinte 14:40, mazgu ghamusi.

   “Muchitenge vinthu nga ni para muli ku sukulu nadi. Mukwenera kuchitirathu ntchito zinyake kuti muleke kutimbanizgika.”—Katie.

   Ghanaghanirani fundo iyi: Chifukwa wuli ntchakuzirwa kulemba ndondomeko na kuyiŵika pa malo ghakuti mungayiwona mwaluŵiro?

•   Muŵe ŵakujikora. Kuti mulongore kuti ndimwe ŵalara, mukwenera kuchitirathu vinthu vinyake nanga ni para mukukhumba yayi kuchita pa nyengo iyo. Vizingilika yayi!

   Fundo ya mu Baibolo: “Mulimbikirenge ntchito, kuŵa ŵakata yayi.”—Ŵaroma 12:11.

   “Ntchakusuzga chomene kuti munthu uŵe wakujikora. Ntchipusu kusanga waka pakugwenthera na kughanaghana kuti, ‘Aaah vya sukulu nipangenge nyengo yinyake.’ Kweni paumaliro na kutondeka kuchita, na kujisazgirako chintchito.”—Alexandra.

   Ghanaghanirani fundo iyi: Kasi para zuŵa lililose mukuchita vya ku sukulu pa malo kweniso nyengo yakuyana, vingamovwirani wuli kuti muŵe ŵakujikora?

•   Nozgani malo ghakusambiliramo. Ŵikiranithu pafupi vyose ivyo mugwiliskirenge ntchito. Nozgani makora malo ghinu kuti ghaŵe ghawemi, kweni ghanyofunyofu yayi. Malo agha ngakuti muchitirengeko vya ku sukulu, kugona yayi! Para mulije malo ghapadera agho mungachitirako vya sukulu, mungagwiliskira ntchito khichini panji chipinda chinu cha kugona.

   Fundo ya mu Baibolo: “Maghanoghano gha munthu wachitatata ghakovwira kuti vinthu vyende makora.”—Zintharika 21:5.

   “Ŵikani kutali na imwe vinthu nga bola, na magemu gha pa kompyuta, chunani foni yinu kuti yileke kumutimbanizgani, na kuŵika kutali vyakwimbira. Para ivyo vingamutimbanizgani vili patali ndipo mungapindura na ivyo musambirenge.”—Elizabeth.

   Ghanaghanirani fundo iyi: Kasi ni vinthu wuli vinyake ivyo mungasintha kuti malo ghinu ghakusambilira ghaŵe ghawemi kwambura chakutimbanizga?

•   Sambirani kuŵika mtima pa chinthu chimoza. Ŵikani mahara pa chisambizgo icho mukusambira pa nyengo iyo, lekani kuchita vinthu vinandinandi pa nyengo yimoza. Para mukuyezga kuchita vinthu vinandinandi pa nyengo yimoza, ntchipusu kuti mubudiske vinthu vinyake ndipo mungachedwa kuti mumalizge ivyo mwachitanga.

   Fundo ya mu Baibolo: “Mugwiliskirenge ntchito makora nyengo yinu.”—Ŵaefeso 5:16.

   “Nkhatondekanga kuŵika mtima pa ivyo nkhachitanga para foni yane yili pafupi. Nkhamaliranga nyengo yinandi pa vinthu vyambura kulongosoka.”—Olivia.

   Ghanaghanirani fundo iyi: Kasi mungasazgirako nyengo iyo mukuchitira ntchito yinyake ya ku sukulu?

•   Mupumulirenge. Mungaluta kukatembeya, kukayendeska njinga, panji kuchita maseŵera ghakukhozga thupi. Kweniso nyengo zinyake mungachita icho mukutemwa. Buku la School Power likuti, “Kweni mukwenera kumalizga dankha ivyo mwachitanga. Vikuŵa makora chomene kupumura para mwamalizga icho mwachitanga.”

   Fundo ya mu Baibolo: “Woko limoza lakuzura na chipumulo ndiwemi kuluska mawoko ghaŵiri ghakuzura na kuphyoka na kuchimbizga waka mphepo.”—Mupharazgi 4:6.

   “Ku sukulu kanandi tikusambiranga umo tingagwiliskira ntchito vyakwimbira panji kupanga chinthu chinyake. Nkhamanyanga yayi uwemi wa kuchita vinthu ivi pa nyengo yira. Ntchiwemi kuti wamunthu usambirengeso maluso ghanyake padera pa visambizgo vya ku sukulu.”—Taylor.

   Ghanaghanirani fundo iyi: Kasi mungachita vichi pa nyengo yakupumura ivyo vingamovwirani kuti muŵe na nkhongono za kumalizgira ntchito ya ku sukulu?