Uchimi ni uthenga wakufuma kwa Chiuta, vinthu ivyo Chiuta wavumbulira ŵanthu. Baibolo likuti ntchimi zikayowoyanga “vyakufuma kwa Chiuta pakulongozgeka na mzimu utuŵa.” (2 Petrosi 1:20, 21) Ntheura ntchimi ni munthu uyo wapokera uthenga kufuma kwa Chiuta ndipo wakuphalira ŵanji.​—Milimo 3:18.

Kasi ntchimi zikapokeranga wuli uthenga kufuma kwa Chiuta?

 Chiuta wakagwiliskiranga ntchito nthowa zakupambanapambana kuti waphalire ntchimi maghanoghano ghake:

•   Kulemba. Chiuta wakagwiliskira ntchito nthowa iyi kamoza pera apo wakapelekanga Malango 10 kwa Mozesi agho ghakaŵa ghakulembeka kale.—Ekisodo 31:18.

•   Kuyowoyeskana kwizira mu ŵangelo. Mwachiyelezgero, Chiuta wakatuma mungelo kuti wamuphalire Mozesi uthenga uwo wakeneranga kukaphalira Farawo wa ku Eguputo. (Ekisodo 3:2-4, 10) Para uthenga uwo ukukhumba kupelekeka ngwakusuzga kuwupulikiska, Chiuta wakatumanga ŵangelo kuti ŵayowoyenge pachokopachoko kwa munthu mwakuti walembe, nga umo wakachitira na Mozesi apo wakamuphalira kuti: “Lemba mazgu agha, chifukwa nkhuchita phangano na iwe na Israyeli kuyana na mazgu agha.”​—Ekisodo 34:27. a

•   Mboniwoni. Nyengo zinyake ntchimi zikawonanga mboniwoni uku zili maso kweniso zikumanya ivyo vikuchitika. (Yesaya 1:1; Habakuku 1:1) Mboniwoni zinyake zikawonekanga nga zikuchitika nadi mwakuti uyo wakupokera nayo wakanjizgikangamo mu ivyo vikuchitika. (Luka 9:28-36; Chivumbuzi 1:10-17) Nyengo zinyake, munthu wakapokeranga mboniwoni uku wakumanya makora yayi icho chikuchitika. (Milimo 10:10, 11; 22:17-21) Chiuta wakayowoyangaso uthenga wake kwa ntchimi kwizira mu maloto para yili mu tulo.​—Daniyeli 7:1; Milimo 16:9, 10.

•   Kulongozga maghanoghano. Chiuta wakalongozganga maghanoghano gha ntchimi zake kuti ziyowoye uthenga wake. Nakuti ivi vikukolerana chomene na mazgu gha mu Baibolo ghakuti: “Malemba ghose ngakupelekeka na Chiuta.” Mazgu ghakuti “kupelekeka na Chiuta” ghangalembekaso kuti “kukhuŵirizgika na Chiuta.” (2 Timote 3:16; Mazgu gha Chiuta mu Kang’anamuliro Kaphya) Chiuta wakagwiliskira ntchito mzimu wake utuŵa, panji kuti nkhongono yake, kuti “wakhuŵirizge” ŵateŵeti ŵake kulemba maghanoghano ghake. Uthenga ngwa Chiuta, kweni ntchimi yikasankhanga waka nthowa ya kalembero.​—2 Samuyeli 23:1, 2.

Kasi ni nyengo zose apo uchimi ukuyowoya vya kunthazi?

 Yayi, uchimi wa mu Baibolo ukuyowoya waka vya kunthazi pera yayi. Ndipouli, mauthenga ghanandi ghakufuma kwa Chiuta ghakuyowoya vya munthazi, nanga vingaŵa kuti ghandalembeke mwakudunjika. Mwachiyelezgero, ntchimi za Chiuta zikachenjezga mwakuwerezgawerezga mtundu wakale wa Israyeli vya nthowa zawo ziheni. Ivyo ntchimi izi zikachenjezga vikalongoranga waka vitumbiko ivyo ŵanthu ŵangasanga para ŵapulikira, kweniso masoka agho ŵangasangana nagho para ŵakana kupulikira machenjezgo agha. (Yeremiya 25:4-6) Vyose vikathembanga pa ivyo Ŵaisrayeli ŵasankha kuchita.​—Dotoronome 30:19, 20.

Viyelezgero vya mauchimi gha mu Baibolo ivyo vikukhwaska vinthu vyamunthazi yayi

•   Ulendo unyake apo Ŵaisrayeli ŵakapempha wovwiri kwa Chiuta, iyo wakatuma ntchimi yake kuti yiŵaphalire kuti wandaŵawovwire chifukwa chakuti iwo ŵakana kupulikira malango ghake.​—Ŵeruzgi 6:6-10.

•   Apo Yesu wakayowoyanga na mwanakazi Musamariya, wakamuphalira vinthu ivyo mwanakazi uyu wakachita kumasinda, ndipo wakavimanya chifukwa chakuti Chiuta wakamuvumbulira. Ntheura mwanakazi uyu wakamanya kuti munthu uyu ni ntchimi, nangauli wakamuphalira vinthu vyakunthazi yayi.—Yohane 4:17-19.

•   Apo Yesu wakeruzgikanga, ŵalwani ŵake ŵakamujara kumaso, kumutimba, na kumufumba kuti: “Chima! Ni njani wakutimba?” Iwo ŵakakhumbanga kuti Yesu wayowoye vyamunthazi yayi, kweni kuti wayowoye munthu uyo wamutimba mwa kovwirika na nkhongono ya Chiuta.​—Luka 22:63, 64.