1. Chifukwa wuli Marita wakaŵa na chitima chikuru?

PAKAŴA kuti pajumpha mazuŵa ghanayi kufuma apo Lazaro wakafwira. Marita wakaghanaghaniranga umo dindi la mudumbu wake likaŵira. Dindi ili likaŵa mphanji ndipo pa mulyango ŵakajarapo chilibwe. Marita wakaŵa na chitima chikuru chifukwa cha nyifwa ya mudumbu wake. Iyo wakamutemwanga chomene mudumbu wake Lazaro ndipo wakagomezganga yayi kuti wafwa nadi. Nyengo yose iyi, ŵanthu ŵakizanga pa nyumba yawo kuzakalira na kukhuza nyifwa.

2, 3. (a) Kasi Marita wakajipulika wuli wakati wawona Yesu? (b) Kasi mazgu agho Marita wakayowoya ghakutisambizga vichi vya iyo?

² Sono Yesu, uyo wakaŵa mubwezi wa Lazaro, wakiza kwawo kwa Marita. Chitima chikwenera kuti chikakwera chomene Marita wakati wawona Yesu, chifukwa wakaŵa iyo pera mu charu chose uyo mphanyi wakaponoska mudumbu wake. Ndipouli, Marita wakapembuzgikako chifukwa cha kuwona kuti Yesu wafika ku Betaniya. Nyengo yichoko waka iyo wakaŵira na Yesu, Marita mtima ukakhala pasi chifukwa cha kuwona lusungu na chiwuravi cha Yesu. Yesu wakamufumba mafumbo Marita agho ghakamovwira kuti wayowoye vya chipulikano chake kweniso ivyo wakagomezganga pa nkhani ya chiwuka. Ivyo ŵakadumbiskana vikachitiska Marita kuyowoya mazgu ghakuzirwa, ghakuti: “Nkhugomezga kuti ndimwe Khristu Mwana wa Chiuta, uyo wakwiza mu charu.”—Yoh. 11:27.

³ Mazgu agha ghakulongora kuti Marita wakaŵa na chipulikano chikuru. Baibolo likutiphalira vichoko waka vya mwanakazi uyu. Kweni ivyo likutiphalira vingatovwira kuti nase tikhozge chipulikano chithu. Kuti tipulikiske fundo iyi, tiyeni tidumbirane nkhani ya mu Baibolo apo Marita wakuzunulika kakwamba.

4. Kasi Marita wakakhalanga na njani, ndipo ntchivichi chikulongora kuti ŵakapulikananga na Yesu?

⁴ Myezi yinandi ivi vindachitike, Lazaro wakaŵa makora waka pa nyumba yake ku Betaniya. Ŵakakhazganga kupokelera mulendo wakuzirwa chomene, Yesu Khristu. Lazaro, Marita, na Mariya, ŵakakhalanga  nyumba yimoza nangauli wose ŵakaŵa ŵalara. Ŵanthu ŵanyake ŵakughanaghana kuti Marita ndiyo wakaŵa mulara pa wose, pakuti ndiyo wakatokatokanga kupokelera mulendo kweniso ndiyo wakudankha kuzunulika. (Yoh. 11:5) Tikumanya yayi usange ŵanthu aŵa ŵakakhalapo pa nthengwa. Kweni ŵanthu aŵa ŵakatemwananga chomene na Yesu. Apo Yesu wakateŵetanga mu Yudeya, uko ŵanthu ŵanandi ŵakamususkanga, wakakhalanga ku nyumba ya ŵina Lazaro. Yesu wakwenera kuti wakafwasanga para wafika ku nyumba iyi ndipo wakawonganga chomene chifukwa cha kumupokelera.

5, 6. (a) Chifukwa wuli Marita ndiyo wakaŵa wakutangwanika chomene Yesu wakati wafika ku nyumba yawo? (b) Kasi Mariya wakachita wuli Yesu wakati wafika pa nyumba yawo?

⁵ Marita wakawoneseskanga kuti pa nyumba pakuwoneka makora kweniso kuti ŵalendo waŵapokelera makora. Wakaŵa mwanakazi wakutokatoka, ndipo kanandi wakatangwanikanga na milimo. Ndimo wakachitiraso apo Yesu wakiza ku nyumba kwawo. Marita wakanozga vyakurya vinandi vyakuti Yesu na ŵanyake awo wakendanga nawo ŵarye. Nyengo yira, kupokelera ŵalendo chikaŵa chinthu chakuzirwa chomene. Para mulendo wafika pa nyumba, ŵakamufyofyonthanga, kumuvura vilyato, kumugeziska malundi, na kupungulira mafuta ghakununkhira pa mutu wake. Ŵakachitanga ivi kulongora kuti ŵamupokelera. (Ŵerengani Luka 7:44-47.) Ŵakawoneseskanga kuti mulendo ŵamupa malo ghawemi ghakugona ndiposo chakurya chiwemi.

⁶ Marita na Mariya ŵakatangwanika kunozgekera Yesu. Pakwamba, Mariya nayo panji wakamovwirangako Marita kunozga vinthu pa nyumba. Kweni Yesu wakati wafika, vinthu vikasintha. Yesu wakasangirapo mwaŵi wa kusambizga ŵanthu pa nyengo iyi. Mwakupambana na ŵalongozgi ŵa chisopa mu nyengo yira, Yesu wakachindikanga ŵanakazi ndipo wakaŵasambizganga vya Ufumu wa Chiuta, uwo ukaŵa mutu wa upharazgi wake. Mariya wakakondwa chomene, ndipo wakakhala musi mwa Yesu na kupulikizga ivyo Yesu wakayowoyanga.

7, 8. Kasi Marita wakakwenyelera na vichi? Ndipo paumaliro wakati vichi?

⁷ Marita mtima ukafuma chomene pakuwona ivyo Mariya wakachita. Iyo wakafipa mtima chomene chifukwa pakaŵa vyakurya vinandi vyakuti ŵaphike kweniso ntchito zinandi zakuti ŵagwire kuti ŵapwelelere ŵalendo. Apo Marita wakatangwanikanga kukora apa na apa, wakakwenyeleranga chomene mu mtima kuwona kuti munung’una wake wakhala waka kwambura kumovwirako. Mphake kuti wakakwenyelera chifukwa ntchito yikaŵa yikuru chomene yakuti yekha wangayikwaniska yayi.

⁸ Paumaliro, Marita wakatondeka kujikora. Wakamudumulizga dankha Yesu, wakati: “Fumu, chifukwa wuli mwakhala waka chete uku mukuwona kuti munung’una wane wanilekera nekha ntchito? Muphalirani kuti wazakanovwireko.” (Luka 10:40) Mazgu agha ghakaŵa  ghankhongono. Mu mabaibolo ghanyake, fumbo ili ŵali kulilemba kuti: “Fumu, kasi mukupwelerako yayi . . . ?” Kufuma apo, Marita wakapempha Yesu kuti wamuphalire Mariya kuti wakamovwireko ntchito.

9, 10. (a) Kasi Yesu wakamuzgora wuli Marita? (b) Kasi tikumanya wuli kuti Yesu wakasuskanga Marita chifukwa cha kunozga chakurya chiwemi yayi?

⁹ Marita wakwenera kuti wakazizwa na ivyo Yesu wakazgora. Nakuti m’paka lero ŵanandi awo ŵakuŵazga Baibolo ŵakuzizwa navyo. Yesu wakati: “Marita, Marita, ukwenjerwa na kutangwanika na vinthu vinandi. Kweni vinthu ivyo vikukhumbikwa ni vichoko waka, panji chimoza pera. Mariya wasora chigaŵa chiwemi, ndipo palije uyo wamupokenge.” (Luka 10:41, 42) Kasi Yesu wakang’anamurangachi? Kasi wakang’anamuranga kuti Marita wakatemwanga chomene vinthu vyakuthupi kuluska vyauzimu? Kasi wakamususkanga chifukwa cha kutokatoka chomene kuti wanozge chakurya chiwemi?

¹⁰ Yayi. Yesu wakamanya kuti Marita wakachitanga vyose ivi chifukwa cha kuŵatemwa. Kweniso tileke kughanaghana kuti Yesu wakang’anamuranga kuti nkhwananga kunozgera ŵalendo vyakurya vyakupambanapambana. Iyo wakalutapo kale ku “chiphikiro chikuru” icho Mateyu wakaŵanozgera kumasinda. (Luka 5:29) Apa nkhani yikaŵa ya chakurya icho Marita wakaphikanga yayi, kweni yikaŵa ya icho ntchakuzirwa chomene. Marita wakaŵika maghanoghano ghose pakunozga chakurya chinandi na kuluwa chinthu icho chikaŵa chakuzirwa chomene. Kasi chikaŵa chinthu wuli?

11, 12. Kasi Yesu wakamovwira wuli Marita?

¹¹ Yesu, Mwana wapadera yekha wa Yehova Chiuta, wakiza mu nyumba ya Marita kuti wasambizge unenesko. Ivyo wakasambizganga ndivyo vikaŵa vyakuzirwa chomene kuluska kunozga chakurya chiwemi. Chitima chikwenera kuti chikamukora Yesu kuwona kuti Marita wakutaya mwaŵi wapadera uwu kuti wakhozge chipulikano chake. Kweni Yesu wakamuleka Marita kuti wasankhe yekha. * Nakuti chikaŵa chambura kupulikikwa kuti Marita wapemphe Yesu kuti wachichizge Mariya kuti nayo wataye mwaŵi wa kusambizgika na iyo.

¹² Yesu wakamovwira Marita, wakachema zina lake kaŵiri kuti ukali utune. Kweniso wakamuphalira kuti palije chifukwa chakuti waŵire ‘wakwenjerwa na kutangwanika na vinthu  vinandi.’ Chakurya chimoza panji viŵiri chikaŵa chakukwana, chomenechomene pakuti ŵakaŵa na mwaŵi wa chakurya chauzimu. Ntheura Yesu wakakana kumupoka Mariya “chigaŵa chiwemi” icho wakasankha, kusambizgika na iyo.

13. Kasi ivyo Yesu wakaphalira Marita vikutisambizga vichi?

¹³ Ŵakhristu ŵangasambirako vinandi ku nkhani ya Marita. Tileke kuzomerezga chinthu chilichose kutitondeska kumazga “njara yauzimu” iyo tili nayo. (Mat. 5:3) Ntchakukhumbikwa nadi kuŵa na mtima walusungu, na wakulimbikira ntchito uwo Marita wakaŵa nawo. Kweni ntchiwemi yayi kuti tiŵenge ‘ŵakwenjerwa na kutangwanika’ na vinthu vyambura kuzirwa chomene na kutaya vinthu ivyo ni vyakukhumbikwa. Para tikuchezga na Ŵakhristu ŵanyithu chilato chithu ntchakuti tipeleke panji kupokera chakurya chakunowa yayi. Chilato  chikuru ntchakuti tikhwimiskane na kupana vyawanangwa vyauzimu. (Ŵerengani Ŵaroma 1:11, 12.) Ntchezgo zikunozga nanga pangaŵa chakurya chichoko waka.

14. Kasi tikumanya wuli kuti Marita wakapulikira ulongozgi?

¹⁴ Kasi Marita wakapulikira ulongozgi uwo Yesu wakamupa? Tikukayika yayi kuti wakapulikira. Pakwamba kulemba nkhani ya mudumbu wa Marita, mpositole Yohane wakutikumbuska kuti: “Yesu wakatemwanga Marita na munung’una wake, na Lazaro.” (Yoh. 11:5) Pakajumpha myezi yinandi kufuma apo Yesu wakizira ku Betaniya nga umo vyalongosolekera kukwambilira kwa mutu uwu. Vikulongora kuti Marita wakakwiya yayi panji kumusungira chakusingo Yesu chifukwa cha kumupa ulongozgi. Wakapulikira ulongozgi uwo Yesu wakamupa. Apa napo tikusambirapo fundo yakuzirwa kwa Marita, chifukwa tose tikukhumbikwira ulongozgi nyengo zinyake.

15, 16. (a) Kasi Marita na Mariya ŵakwenera kuti ŵakachita wuli apo mudumbu wawo wakalwaranga? (b) Chifukwa wuli nkhongono zikaŵamalira?

¹⁵ Apo mudumbu wake wakamba kulwara, Marita wakwenera kuti wakatangwanika kumupwelelera. Wakachita vyose ivyo wangafiska kuti mudumbu wake wajipulikeko makora panji kuti wachire. Kweni ulwari wa Lazaro ukalutilira munthazi. Nyengo yose ya ulwari wake, ŵadumbu ŵake ŵakamupweleleranga. Marita wakwenera kuti wakalaŵiskanga mudumbu wake wakukomwa, ndipo wakakumbukanga vinthu vinandi ivyo ŵakachitiranga pamoza, pa mtende na pa suzgo.

¹⁶ Ŵakati ŵawona kuti Lazaro umoyo wanadi palije, Marita na Mariya ŵakatuma uthenga kwa Yesu. Yesu wakaŵa kuti wakupharazga mu chigaŵa chinyake, mtunda wakwenda mazuŵa ghaŵiri. Uthenga uwo ŵakatuma ukaŵa wakuti: “Fumu, wonani, uyo mukumutemwa ni mulwari.” (Yoh. 11:1, 3) Ŵakamanyanga kuti Yesu wakamutemwanga mudumbu wawo, ndipo ŵakaŵa na chigomezgo kuti wangachita chilichose kuti wawovwire mubwezi wake. Kasi ŵakakhazganga kuti Yesu wizenge luŵiro pambere vinthu vindanangike? Usange ndivyo ŵakakhazganga, mbwenu nkhongono zikwenera kuti zikaŵamalira, chifukwa Lazaro wakati nagona pano.

17. Kasi Marita wakazizwa na vichi, ndipo wakachita wuli wakati wapulika kuti Yesu wakwiza kufupi na tawuni yakwawo?

¹⁷ Marita na Mariya ŵakamulira mudumbu wawo, ŵakanozga vyose kuti wasungike. Kweniso ŵakapokeleranga ŵalendo ŵanandi kufuma mu Betaniya na vigaŵa vinyake awo ŵakizanga kuzakaŵapembuzga. Kweni ŵakapulikapo chilichose yayi vya Yesu. Marita wakwenera kuti wakazizwa kuwona kuti Yesu kuli yii. Paumaliro, pakati pajumpha mazuŵa ghanayi kufuma apo Lazaro wakafwira, Marita wakapulika kuti Yesu wakwiza kufupi na tawuni yakwawo. Uku masozi ghali mu maso, Marita wakanyamuka luŵiro kuti wakakumane na  Yesu, ndipo wakamuphalira yayi Mariya.—Ŵerengani Yohane 11:18-20.

18, 19. Kasi Marita wakayowoya kuti wali na chigomezgo wuli, ndipo chifukwa wuli chipulikano chake chikaŵa chikuru?

¹⁸ Marita wakati wawona Fumu yake, wakayiphalira ivyo vikaŵa mu mtima wake kweniso wa Mariya, wakati: “Fumu, muŵenge kuno mphanyi mudumbu wane wandafwe.” Kweni Marita wakaŵa na chipulikano kweniso chigomezgo. Wakayowoyaso kuti: “Ndipouli, na sono wuwo nkhumanya kuti vinthu vyose ivyo mulombenge kwa Chiuta, Chiuta wamupaninge.” Nyengo yeneyiyo, Yesu wakayowoya mazgu ghakuti wakhozge chipulikano cha Marita, wakati: “Mudumbu wako wawukenge.”—Yoh. 11:21-23.

¹⁹ Marita wakatenge Yesu wakuyowoya vya chiwuka chakunthazi, ndipo wakati: “Nkhumanya kuti wazamuwuka pa chiwuka mu zuŵa laumaliro.” (Yoh. 11:24) Wakaŵa na chipulikano chikuru chomene pa nkhani iyi. Ŵalongozgi ŵanyake ŵa Chiyuda, ŵakuchemeka  Ŵasaduki, ŵakasuskanga fundo yakuti ŵanthu ŵazamuwuka, nangauli ndivyo Malemba ghakusambizga. (Dan. 12:13; Mrk. 12:18) Kweni Marita wakamanyanga kuti Yesu wakasambizganga kuti ŵanthu ŵazamuwuka kweniso wakawuskapo ŵanthu ŵanyake awo ŵakafwa. Pa ŵanthu awo Yesu wakawuska pakaŵavya uyo wakakhala nyengo yitali mu malaro nga umo vikaŵira na Lazaro. Marita wakamanyanga yayi ivyo vichitikenge.

20. Kasi mazgu agho Yesu wakayowoya pa Yohane 11:25-27 ghakung’anamurachi? Ndipo ivyo Marita wakazgora vikulongora kuti wakagomezganga vichi?

²⁰ Pamasinda, Yesu wakayowoya fundo yambura kuluwika iyi yakuti: “Ndine chiwuka na umoyo.” Nadi, Yehova Chiuta wali kumupa Mwana wake mazaza ghakuzakawuskira ŵanthu awo ŵali kufwa pa charu chose. Yesu wakafumba Marita kuti: “Kasi ukugomezga ichi?” Ivyo Marita wakazgora ndivyo tadumbiskana kukwambilira kwa mutu uwu. Wakagomezganga kuti Yesu wakaŵa Khristu, panji kuti Mesiya. Wakagomezgangaso kuti wakaŵa Mwana wa Yehova Chiuta, kweniso kuti ndiyo ntchimi zikayowoya kuti wizenge mu charu.—Yoh. 5:28, 29; ŵerengani Yohane 11:25-27.

21, 22. (a) Kasi Yesu wakalongora wuli kuti wakughanaghanira awo ŵakulira? (b) Longosorani ivyo vikachitika apo Lazaro wakawuskikanga.

²¹ Kasi Yehova Chiuta na Mwana wake Yesu Khristu, ŵakuwonga chipulikano chanthena icho Marita wakaŵa nacho? Ivyo vikachitika pamanyuma vikutovwira kuzgora fumbo ili. Marita wakachimbira na kukatora munung’una wake. Kufuma apo, wakawona kuti Yesu wakaŵa na chitima chomene apo wakayowoyanga na Mariya na ŵanthu ŵanandi awo ŵakaŵa nayo. Wakawona masozi ghakukhira mu maso gha Yesu chifukwa cha chitima. Wakapulika Yesu wakuphalira ŵanthu kuti ŵawuskepo libwe pa dindi la mudumbu wake.—Yoh. 11:28-39.

²² Marita wakakana, wakati chitanda chikwenera kuti chikununkha chifukwa pakajumpha mazuŵa ghanayi. Yesu wakamukumbuska kuti: “Asi nangukuphalira kuti usange ukugomezga uwonenge uchindami wa Chiuta?” Marita wakagomezga, ndipo wakawona nadi uchindami wa Yehova Chiuta. Nyengo yeneyira, Chiuta wakamupa nkhongono Mwana wake ndipo wakamuwuska Lazaro. Umoyo wake wose Marita wakwenera kuti wakaluwa yayi ivyo vikachitika apa. Wakakumbukanga umo Yesu wakachemera kuti, “Lazaro, fuma!” Wakwenera kuti wakakumbukangaso chongo chapasipasi apo Lazaro wakafumanga mu dindi kwiza pa mulyango wa mphanji, uku wachali na sanda izo ŵakamuvunga nazo. Wakakumbukangaso ivyo Yesu wakayowoya kuti “musuturani ndipo mulekani walutenge.” Kweniso umo ŵakakondwera apo iyo na Mariya ŵakamuvumbatiranga mudumbu wawo. (Ŵerengani Yohane 11:40-44.) Marita mtima ukwenera kuti ukati waka pepu!

23. Kasi Yehova na Yesu ŵakukhumba kumuchitirani vichi, ndipo imwe mukwenera kuchita vichi?

 ²³ Nkhani iyi yikulongora kuti fundo yakuti ŵanthu ŵazamuwuka ni maloto waka yayi. Ntchisambizgo cha mu Baibolo ndipo mdauko nawo ukulongora kuti vikachitika nadi. (Yobu 14:14, 15) Yehova na Mwana wake ŵakutumbika awo ŵali na chipulikano, nga umo ŵakachitira kwa Marita, Mariya, na Lazaro. Namwe ŵazamumutumbikani usange muli na chipulikano chakukhora.

24. Kasi mphawuli apo Baibolo likumuzunura kaumaliro Marita?

²⁴ Marita wakuzunulika kaumaliro mu Baibolo kukwambilira kwa sabata yaumaliro ya umoyo wa Yesu pa charu chapasi. Yesu wakamanyanga viheni ivyo vikaŵa pafupi kumuchitikira, ntheura wakalutaso ku Betaniya kwa ŵabwezi ŵake. Kufuma ku Betaniya wakendanga makilomita ghatatu kukafika ku Yerusalemu. Yesu na Lazaro ŵakaryanga chakurya mu nyumba ya Simoni wavyoni. Pa nyengo iyi, ndipo Marita wakuzunulika kaumaliro. Baibolo likuti: “Marita wakaŵateŵeteranga.”—Yoh. 12:2.

25. Chifukwa wuli ni thumbiko kuŵa na ŵanakazi ŵa mtima wa nga wa Marita mu mipingo?

²⁵ Mwanakazi uyu wakaŵa wakutokatoka nadi. Pa nyengo yakwamba iyo Baibolo likumuzunura, likulongora kuti wakagwiranga ntchito, ndipo paumaliro napo likulongora kuti wakagwiranga ntchito. Mu mipingo ya Ŵakhristu mazuŵa ghano, tikukondwa chomene kuŵa na ŵanakazi awo ŵali na mtima wa nga wa Marita. Mbalusungu ndipo nyengo zose ŵakujipeleka kuti ŵawovwire ŵanyawo. Kasi Marita wakalutilira kuchita nthena? Vikuwoneka nthena. Usange ndimo vikaŵira, wakachita chinthu chamahara, chifukwa kunthazi kukaŵa masuzgo.

26. Kasi chipulikano chikamovwira wuli Marita?

²⁶ Pakati pajumpha mazuŵa ghachoko waka, Marita wakaŵa na chitima chikuru chomene chifukwa cha nyifwa ya Yesu, Fumu yake. Kweniso ŵanthu awo ŵakakoma Yesu ŵakakhumbangaso kukoma Lazaro. Chifukwa ntchakuti ŵanthu ŵanandi chipulikano chawo chikakhora pakuwona kuti Lazaro wawuka. (Ŵerengani Yohane 12:9-11.) Paumaliro, nyifwa yikaŵapatura Marita na ŵabali ŵake. Tikumanya yayi kuti ŵakafwa wuli panji ŵakafwa pawuli, kweni tikusimikizga fundo yakuti: chipulikano chikamovwira Marita kuzizipizga m’paka paumaliro. Lekani Ŵakhristu mazuŵa ghano ŵangachita makora kuyezga chipulikano cha Marita.