“Fumu, Mutisambizge Kuromba”

“Yumoza wa ŵasambiri ŵake wakati kwa iyo, Fumu, mutisambizge kuromba.”—LUKA 11:1.

1. Cifukwa wuli yumoza wa ŵasambiri ŵa Yesu wakamupempha kuti waŵasambizge kuromba?

 PA NYENGO yinyake mu 32 C.E. Yesu wakarombanga ndipo yumoza wa ŵasambiri ŵake wakamuwona. Musambiri yura wakapulikanga yayi ivyo Yesu wakayowoyanga kwa Ŵawiske, pakuti wakarombanga ca mu mtima. Kweni Yesu wakati wamara kuromba, musambiri yura wakati kwa iyo: “Fumu, mutisambizge kuromba.” (Luka 11:1) Kasi cikamutuma kuti wayowoye nthena nchivici? Nyengo zose Ŵayuda ŵakarombanga, kusazgapo pa nyengo ya kusopa. Cipangano Cakale cili na malurombo ghanandi comene mu buku la Salmo kweniso mu mabuku ghanyake. Ntheura musambiri yura wakapemphanga cinthu cambura kucimanya yayi, nesi ico wakaŵa wandacicitepo. Kwambura kukayika, wakamanyanga makora nkhanira malurombo ghakujilongora gha ŵalongozgi ŵa cisopo ca Ciyuda. Kweni sono wakawona umo Yesu wakurombera, ndipo wakwenera kuti wakawona kuti likupambana comene na malurombo ghakujilongora gha ŵasambizgi ŵa Ciyuda.—Mateyu 6:5-8.

2. (a) Kasi nchivici ico cikulongora kuti Yesu wakapeleka lurombo lwa fumu kuti tisungilirenge waka pa mtima yayi? (b) Cifukwa wuli nase tikukhumba kumanya kuromba?

² Pafupifupi myezi 18 pambere ivi vindacitike, mu Upharazgi wake wa pa Phiri, Yesu wakaŵapa ŵasambiri ŵake ciyelezgero ca umo ŵangarombera. (Mateyu 6:9-13) Musambiri uyu wakwenera kuti wakaŵapo cara pa nyengo yira, antheura mwalusungu Yesu wakawelezgapo waka fundo zakuzirwa za mu lurombo lwa ciyelezgero lura. Tikuwona kuti Yesu wakawelezgaso mazgu ghose cara agho wakayowoya pakwamba, ici cikulongora kuti wakapelekanga lurombo lura kuti ŵanthu ŵasungilirenge waka pa mtima yayi. (Luka 11:1-4) Nase tikukhumba kusambizgika kuromba nga ni musambiri yura, mwakuti malurombo ghithu ghatisendezge kwa Yehova. Ipo tiyeni tisande lurombo lose lwa fumu, nga ni umo wali kulembera mpostole Mateyu. Mu lurombo ulu muli fundo zinkhondi na ziŵiri, zitatu zikukhwaskana na khumbo la Ciuta ndipo zinayi zikukhwaskana na ivyo tikukhumba vya kuthupi na vya kuuzimu. Mu nkhani yino, tidumbiranenge fundo zitatu zakwambilira.

Dada Wacitemwa

3, 4. Kasi para tikucema Yehova kuti “Ŵadada ŵithu” tikung’anamuraci?

³ Pakwambilira peneko, Yesu wakalongora kuti malurombo ghithu ghakwenera kuvumbura ubwezi uwemi kweniso wakucindikika uwo tili nawo na Yehova. Kuti ŵasambiri ŵake awo wakakhala nawo pafupi ŵatorepo kanthu, Yesu wakaŵaphalira kuti ŵacemenge Yehova kuti “Ŵadada ŵithu mwa ŵa kucanya.” (Mateyu 6:9) Munthu munyake wakusanda Baibolo wakati, kwali Yesu wakayowoya mu Cihebere  kwali mu ciyowoyero ca Ŵaaramu, kweni lizgu ilo wakagwiliskira nchito lakuti “Dada” likuyana na umo mwana wangayowoyera mwacitemwa kwa ŵawiske. Para tikucema Yehova kuti “Ŵadada ŵithu” tikulongora kuti pali ubwezi uwemi kweniso tikumugomezga.

⁴ Para tikuyowoya mazgu ghakuti “Ŵadada ŵithu,” ndikuti tikuzomerezgaso kuti ndise ŵamoza ŵa mbumba yikuru ya ŵanthu awo ŵakumanya Yehova nga ni Mupi wa Umoyo. (Yesaya 64:8; Milimo 17:24, 28) Ŵakhristu ŵakuphakazgika na mzimu “mbana ŵa Ciuta,” ndipo kwa iyo ‘ŵakucemerezga kuti: ‘Abba, Ŵadada!’’ (Ŵaroma 8:14, 15) Ndipo ŵanthu ŵanandi comene ŵakolerana nawo mwakugomezgeka. Ŵanthu aŵa ŵapatulira umoyo wawo kwa Yehova ndipo ŵalongora kujipatulira kwawo mwa kubapatizika mu maji. Nawoso ŵa “mberere zinyake” aŵa ŵangasendelera kwa Yehova mu zina la Yesu na kumucema kuti “Ŵadada ŵithu.” (Yohane 10:16; 14:6) Nyengo zose tingamulumba Dada withu wa kucanya kwizira mu lurombo, kumuwonga pa viwemi vyose ivyo wakuticitira, kweniso kumuphalira ivyo vikutisuzga, na cigomezgo cakuti wakutipwelelera.—Ŵafilipi 4:6, 7; 1 Petros 5:6, 7.

Kutemwa Zina la Yehova

5. Kasi pempho lakwambilira mu lurombo lwa fumu ndakuti wuli, ndipo cifukwa wuli ndakwenelera?

⁵ Pempho lakwambilira likuyowoya za vinthu vyakuzirwa. Likuti: ‘Zina linu licindikike.’ (Mateyu 6:9) Inya, kucindika zina la Yehova cikwenera kuŵa cinthu cakwamba kwa ise cifukwa tikumutemwa ndipo tikutinkha kuwona umo zina lake likunyozekera mu nthowa zinandi. Zina la Yehova likanyozeka apo Satana wakagaruka na kugaluska ŵanthu ŵakwamba mwa kuŵapangiska kukayikira muwuso wa Ciuta. (Genesis 3:1-6) Kusazgaso apa, kufuma pa cigaruka cakwamba cira, ŵanthu awo ŵakuti ŵakwimira Yehova ŵanyoza zina lake kwizira mu milimo yawo ya ukazuzi kweniso ivyo ŵakusambizga.

6. Usange tikuromba kuti zina la Yehova licindikike kasi tikwenera kuŵambara vici?

⁶ Para tikuromba kuti zina la Yehova licindikike tikulongora umo tikuwonera nkhani ya muwuso, inya, tikukhozgera kuti Yehova ndiyo ngwakwenelera nadi kuwusa cilengiwa cose. Yehova wakukhumba kuti kucanya na pano pasi mukhalenge vilengiwa vyamahara ivyo ni vyakukhumbisiska ndiposo vyakukondwa kujilambika ku muwuso wake waurunji cifukwa vikumutemwa kweniso vikutemwa vyose ivyo zina lake likwimira. (1 Midauko 29:10-13; Salmo 8:1; 148:13) Kutemwa zina la Yehova kutovwilenge kuŵambara kucita cilicose ico cinganyozeska zina lituŵa ili. (Ezekiel 36:20, 21; Ŵaroma 2:21-24) Pakuti mtende wa kucanya na pano pasi ukuthemba pa kucindika zina la Yehova na kujilambika mwacitemwa ku muwuso wake, para tikuromba kuti ‘zina linu licindikike,’ tikulongora kuti tikugomezga nadi kuti cilato ca Yehova cizamufiskika.—Ezekiel 38:23.

 Ufumu uwo Tikuromba

7, 8. (a) Kasi ni Ufumu ngu uwo Yesu wakatisambizga kuti tirombenge? (b) Kasi mabuku gha Daniyele na Civumbuzi ghakutisambizgaci kuyana na Ufumu uwu?

⁷ Pempho laciŵiri mu lurombo lwa fumu ndakuti: “Ufumu winu wize.” (Mateyu 6:10) Pempho ili likwendera lumoza na lakwamba lira. Yehova wazamugwiliskira nchito Ufumu wa Mesiya boma la kucanya, kuti watuŵiske zina lake, ilo Mwana wake Yesu Khristu ndiyo ni Fumu yake yakusoreka. (Salmo 2:1-9) Ucimi wa Daniyele ukulongora Ufumu wa Mesiya nga ni “libwe” lakucekeka kufuma ku ‘phiri.’ (Daniel 2:34, 35, 44, 45) Phiri likwimira muwuso wa Yehova, antheura Ufumu uwo ukuyimilirika na libwe mbukaboni wakuti Yehova ni Fumu ya cilengiwa cose. Mu ucimi uwu, libwe ‘likuzgoka phiri likuru ndipo likuzuzga caru cose capasi,’ kulongora kuti Ufumu wa Mesiya uyimirenge mazaza ghakuru gha Ciuta pa caru capasi.

⁸ Ŵanyake awo ŵali na Khristu mu boma la Ufumu ili mba 144,000, ŵeneawo “ŵakawomboleka mu ŵanthu” kuti ŵazakawuse pamoza naye nga ni mafumu na ŵasofi. (Civumbuzi 5:9, 10; 14:1-4; 20:6) Daniyele wakuzunura ŵanthu aŵa kuti ‘ŵatuŵa ŵa Wapacanya-pa-vyose,” awo pamoza na Mulongozgi wawo Khristu, ŵakupokera ‘ufumu na kuwusa na ukuru wa maufumu kusi ku mtambo . . . Ufumu wawo mbufumu wa muyirayira, ndipo maufumu ghose ghaŵateŵeterenge na kuŵapulikira.’ (Daniel 7:13, 14, 18, 27) Ili ndilo ni boma la kucanya ilo Khristu wakasambizga ŵalondezgi ŵake kuromba.

Cifukwa Wuli Ticali Kuromba Kuti Ufumu Wize?

9. Cifukwa wuli nchakwenelera kuromba kuti Ufumu wa Ciuta wize?

⁹ Mu lurombo lwake lwa ciyelezgero, Khristu wakatisambizga kuromba kuti Ufumu wa Ciuta wize. Kufiskika kwa maucimi gha Baibolo kukulongora kuti Ufumu wa Mesiya ukakhazikiskika kucanya mu 1914. a Ntheura, kasi nchakwenelera ndipera kuti tirombenge Ufumu uwu kuti “wize”? Nkhanira kwali. Cifukwa mu ucimi wa Daniyele, Ufumu wa Mesiya, uwo ukuyelezgereka na libwe, ucali kuphwanya maboma gha ŵanthu gha ndyali, agho ghakuyelezgereka na cikozgo. Libwe litizenge ndipera kulimbana na cikozgo ici, kucimonkhonthora na kucizgora fuvu pera. Ucimi wa Daniyele ukuti: ‘Uthemba uwu uzamupika ku ŵanthu ŵanyake cara. Wamkuteketa mauthemba ghose agha na kughamara, kweni uwu tiwimilire muyirayira.’—Daniel 2:44.

10. Cifukwa wuli tikukhumba kuti Ufumu wa Ciuta wize?

¹⁰ Tikukhumba kuti Ufumu wa Ciuta wize kuzakamalana na caru ciheni ici ca Satana cifukwa ndiwo uzamupangiska kuti zina lituŵa la Yehova lituŵiskike ndipo wose awo ŵakukana muwuso wa Ciuta ŵazakafumiskikepo. Tikuromba na mtima wose kuti: “Ufumu winu wize,” ndipo mwakukolerana na mpostole Yohane tikuti: “Amen! Zaninge, Fumu Yesu.” (Civumbuzi 22:20) Inya, Yesu wize nadi kuti wazakatuŵiske zina la Yehova na kuthuwuska muwuso  Wake, mwakuti ghafiskike mazgu gha wamasalmo ghakuti: “Ŵamanye nadi kuti imwe pera, mwa ŵeneimwe zina linu ndi Yehova, ndimwe Wapacanyapavyose mu vyaru vyose.”—Salmo 83:18.

“Khumbo Linu Licitike”

11, 12. (a) Kasi tikupempha vici para tikuromba kuti khumbo la Ciuta “licitike pano pasi, nga nkhucanya”? (b) Kasi nchivici cinyake ico tikulongora para tikuromba kuti khumbo la Yehova licitike?

¹¹ Yesu wakasambizgaso ŵasambiri ŵake kuromba kuti: “Khumbo linu licitike pano pasi, nga nkhucanya.” (Mateyu 6:10) Caru capasi na kucanya viliko cifukwa ca khumbo la Yehova. Vilengiwa vyankhongono vyakucanya vikucemerezga kuti: ‘Ŵakwenelera ndimwe, Fumu yithu na Ciuta withu, kupokera nchindi na thumbiko na nkhongono; Pakuti imwe mukalenga vyose, ndipo cifukwa ca khumbo linu vikaŵako, ndipo vikalengeka.’ (Civumbuzi 4:11) Yehova wali na cilato pa “vinthu vya mu macanya na vinthu vya caru.” (Ŵaefeso 1:8-10) Para tikuromba kuti khumbo la Ciuta licitike, ndikuti tikupempha Yehova kuti wafiske cilato cake. Kusazgaso apa, tikulongora kuti tikunweka kuzakawona khumbo la Ciuta likufiskika kucanya na pano pasi.

¹² Para tikuromba nthena ndikuti tikulongoraso kuti tili ŵakunozgeka kusintha umoyo withu mwakuti uyane na khumbo la Yehova. Yesu wakati: “Vyakurya vyane nvyakuti ndicitenge khumbo la uyo wakandituma, na kufiska mulimo wake.” (Yohane 4:34) Mwakuyana na Yesu, ise nga Mbakhristu ŵakujipatulira, tikukondwa kucita khumbo la Ciuta. Kutemwa Yehova na Mwana wake kukuticiska kuti ‘tileke kukhalira mu makhumbiro gha ŵanthu, kweni mu khumbo la Ciuta.’ (1 Petros 4:1, 2; 2 Ŵakorinte 5:14, 15) Tikuyezgayezga kuŵambara kucita vinthu ivyo tikumanya kuti vikususkana na khumbo la Yehova. (1 Ŵatesalonika 4:3-5) Mwakujiwombolera nyengo ya kuŵazga na kusambira Baibolo, ‘tikumanya ico ndi khumbo la Yehova,’ ilo likusazgapo kulimbikira kupharazga “makani ghawemi gheneagha gha ufumu.”—Ŵaefeso 5:15-17; Mateyu 24:14.

Khumbo la Yehova Kucanya

13. Pambere Satana wandagaruke, kasi khumbo la Ciuta likacitikanga wuli?

¹³ Pambere yumoza wa ŵana ŵauzimu ŵa Ciuta wandagaruke na kuzgoka Satana, khumbo la Yehova likafiskikanga kucanya. Buku la Zintharika likuzunura Mwana wakudanga wa Ciuta kuti ni vinjeru. Likulongora kuti kwa nyengo yitali comene, Mwana wakutemweka wa Ciuta ‘wakakondwanga pamaso pake lutaluta,’ kusekelera kuti wacite khumbo la Ŵawiske. Kweniso, wakaŵa ‘misiri’ wa Yehova pa kulenga vinthu vyose “vya kucanya na vya pa caru, vyakuwoneka na vyambura kuwoneka.” (Zintharika 8:22-31; Ŵakolose 1:15-17) Yehova wakagwiliskiranga nchito Yesu nga ni Mazgu, panji Muyowoyeri wake.—Yohane 1:1-3.

14. Kasi Salmo 103 likutisambizga vici umo ŵangelo ŵakufiskira khumbo la Yehova kucanya?

¹⁴ Wamasalmo wakulongora kuti muwuso wa Yehova ngwapacanya nkhanira, nakuti ŵangelo ŵanandi ŵakupulikira ulongozgi na malango ghake. Tikuŵazga kuti: “Yehova wali kukhozga cizumbe cake mu mitambo; ufumu wake ukuwusa kosekose. Tumbikani Yehova, mwa ŵangelo ŵake, imwe mwa ŵankhongono mukufiska mazgu ghake pakutegherezga lizgu la kuyowoya kwake! Tumbikani Yehova, mose mwa vita vyake, mwa ŵateŵeti ŵake imwe mukucita khumbo lake! Tumbikani Yehova, mose mwa zinchito zake mu malo ghose gha kuwusa kwake.”—Salmo 103:19-22.

15. Kwamba apo Yesu wakapokera mazaza gha Ufumu, kasi khumbo la Ciuta likufiskika wuli kucanya?

¹⁵ Buku la Job likulongora kuti pamanyuma pa kugaruka, Satana wakaŵa na mupata wa kuluta kucanya. (Job 1:6-12; 2:1-7) Ndipouli, buku la Civumbuzi likayowoyerathu kuti yizamuŵapo nyengo iyo Satana na viŵanda vyake ŵazamucimbizgika kucanya. Nyengo iyi yikakwana mu 1914, pamanyuma pakuti  Yesu Khristu wapokera mazaza gha Ufumu. Kufuma pa nyengo iyo, kucanya kulijeso malo gha vigeŵenga ivi. Vili kujalirika pano pa caru capasi. (Civumbuzi 12:7-12) Mazgu gha misinjiro ghakupulikikwaso kucanya yayi, kweni mazgu ghekha ghakulumba “Mwanamberere,” Yesu Khristu, ndiposo ghakulumba Yehova. (Civumbuzi 4:9-11) Khumbo la Yehova likufiskika nadi kucanya.

Khumbo la Yehova pa Caru Capasi

16. Ni mwauli umo lurombo lwa fumu lukususkira cisambizgo ca visopo vyautesi pakuyowoya za cilindizga ca ŵanthu?

¹⁶ Visopo vyautesi vikuti Ciuta walije naco nchito caru capasi, vikuyowoya kuti ŵanthu wose ŵawemi ŵakuya kucanya. Kweni Yesu wakatisambizga kuromba kuti: “Ufumu winu wize. Khumbo linu licitike pano pasi, nga nkhucanya.” (Mateyu 6:10) Kasi mbwenu tingayowoya kuti lero khumbo lose la Yehova likucitika pa caru cino cakuzura na mbembe, nkhaza, ulwali, na nyifwa? Napacoko pose! Ipo tikwenera kuromba na mtima wose kuti khumbo la Ciuta licitike pano pasi, mwakukolerana na layizgo lakulembeka na mpostole Petrosi lakuti: “Kwakulingana na cilayizgano cake, tikulindilira macanya ghaphya [Ufumu wakulongozgeka na Khristu] na caru ciphya [gulu la ŵanthu ŵarunji] mwenemumo mukukhala urunji.”—2 Petros 3:13.

17. Kasi khumbo la Yehova pa caru capasi ndakuti wuli?

¹⁷ Yehova wakaŵa na cilato pakulenga caru capasi. Wakaphalira mprofeti Yesaya kulemba kuti: “Yehova uyo wakalenga mitambo wakuti, Ndiye Ciuta uyo wakawumba caru na kucicita; kuti wakacilenga waka cara, wakaciwumba kuti ciŵenge cakukhalamo! ‘Ndine Yehova ndipo kulije munyake.’” (Yesaya 45:18) Ciuta wakaŵika ŵanthu ŵakwamba mu munda wa paradiso, ndipo wakaŵaphalira kuti: “Babanani, mwandane, muzuzge caru, mucithereske.” (Genesis 1:27, 28; 2:15) Nchakuwonekerathu kuti khumbo la Mlengi ndakuti ŵanthu ŵarunji awo ŵakukondwa kujilambika ku muwuso wa Yehova ndiwo ŵakhalenge kwamuyirayira pa caru capasi ca Paradiso ico Khristu wakalayizga.—Salmo 37:11, 29; Luka 23:43.

18, 19. (a) Nchivici cikwenera kucitika dankha pambere khumbo la Ciuta lindafiskike pano pasi? (b) Kasi mu nkhani yakulondezgapo tizamudumbiskana vici?

¹⁸ Usange ŵanthu awo ŵakususka muwuso wa Ciuta ŵacali na umoyo, khumbo la Yehova lingafiskikapo yayi pa caru capasi. Ciuta ‘wazamuparanya awo ŵakunanga caru,’ mwa kugwiliskira nchito ŵasilikari ŵankhongono ŵauzimu ŵakulongozgeka na Khristu. Caru ciheni ca Satana, pamoza na cisopo cake cautesi, ndyali, uryezi na uryarya mu malonda, ndiposo vilwero na ŵasilikari, vizamumara petu kwa muyirayira. (Civumbuzi 11:18; 18:21; 19:1, 2, 11-18) Muwuso wa Yehova uzamuthuwuskika ndipo zina lake lizamutuŵiskika. Vyose ivi ndivyo tikuromba para tikuti: ‘Ŵadada ŵithu mwa ŵa kucanya, zina linu licindikike. Ufumu winu wize. Khumbo linu licitike pano pasi, nga nkhucanya.’—Mateyu 6:9, 10.

¹⁹ Ndipouli, mu lurombo lwake lwa ciyelezgero, Yesu wakalongora kuti tingarombaso ivyo tikukhumba. Vigaŵa ivi vya lurombo lwake vizamulongosoreka mu nkhani yakulondezgapo.

[Mazgu ghamusi]

Kuweleramo

• Cifukwa wuli nchakwenelera kucema Yehova kuti “Ŵadada ŵithu”?

• Cifukwa wuli nchakuzirwa comene kwa ise kuromba kuti zina la Yehova licindikike?

• Cifukwa wuli tikuromba kuti Ufumu wa Ciuta wize?

• Kasi tikung’anamuraci para tikuromba kuti khumbo la Ciuta licitike pano pasi nga nkhucanya?

[Mafumbo]

[Cithuzithuzi pa peji 19]

Malurombo gha Yesu ghakapambananga comene na malurombo ghakujilongora gha Ŵafarisi

[Cithuzithuzi pa peji 20]

Ŵakhristu ŵakuromba kuti Ufumu wa Ciuta wize, zina lake licindikike, ndiposo khumbo lake licitike