Ŵakuzikizgika Kweni Mbacimwemwe
Ŵakuzikizgika Kweni Mbacimwemwe
“Ŵa mwaŵi [ŵacimwemwe, NW] ndimwe para ŵati ŵamutombozganinge na kumuzikizgani, na kumuteterani uheni wose, cifukwa ca ine.”—MATEYU 5:11.
1. Kasi Yesu wakaŵapanikizgira vici ŵalondezgi ŵake pa nkhani ya cimwemwe na kuzikizgika?
APO YESU wakatumanga ŵapositole ŵake kukapharazga Ufumu, wakaŵaphalira kuti ŵanthu ŵamuŵasuska. Wakaŵaphalira kuti: “Mwamkutinkhika na ŵanthu wose cifukwa ca zina lane.” (Mateyu 10:5-18, 22) Kweni pambere wandayowoye mazgu agha, mu Upharazgi wake wa pa Phiri, Yesu wakaŵapanikizgira ŵapositole ŵake na ŵanji kuti nangauli ŵanthu ŵamuŵatinkha, kweni ŵazamuleka kuŵa na cimwemwe yayi. Nakuti Yesu wakalongora kuti kuŵa wacimwemwe vikwendezgana comene na kuzikizgika cifukwa ca Ukhristu! Kasi munthu wangaŵa wuli wacimwemwe uku wakuzikizgika?
Kusuzgika Cifukwa ca Urunji
2. Kuyana na mazgu gha Yesu na gha mpositole Petrosi, kasi ni suzgo wuli iyo yikucitiska munthu kuŵa wacimwemwe?
2 Pakuyowoya cifukwa cacinkhondi na citatu ico cingapangiska munthu kuŵa wacimwemwe, Yesu wakati: “Mbamwaŵi [mbacimwemwe] awo ŵakuzikizgika cifukwa ca urunji: pakuti ngwawo ufumu wa kucanya.” (Mateyu 5:10) Suzgo pa iyo yekha njakukondweska cara. Mpositole Petrosi wakalemba kuti: “Cifukwa nchitumbiko uli usange mukuzizipizga pa kupamanthika para mwananga? Kweni para mukuvimyanthirapo pakucita uwemi ndipo mukuzizipizga, ceneici nchamapokelereko na Ciuta.” Ndipo wakayowoyaso kuti: “Kweni paŵavye yumoza wa imwe wakomwe nga nchikozi, panji munkhungu, panji wakucita uheni, panji nga ndi uyo wakwenda nato twa ŵene: kweni usange munthu wakukomwa nga ndi Mkhristu, waleke kufwa soni; kweni wamucindike Ciuta mu zina leneili.” (1 Petros 2:20; 4:15, 16) Kuyana na mazgu gha Yesu, munthu wakuŵa wacimwemwe para wakusuzgika na kuzizipizga cifukwa ca urunji.
3. (a) Kasi cikung’anamuraci kuzikizgika cifukwa ca urunji? (b) Kasi Ŵakhristu ŵakale ŵakakhwaskika wuli na kuzikizgika?
3 Munthu wakumanyikwa kuti ni murunji nadi para wakucita vinthu mwakukolerana na khumbo kweniso malango gha Ciuta. Antheura, kusuzgika cifukwa ca urunji, cikung’anamura kusuzgika cifukwa cakuti munthu wakukana kuswa malango panji ivyo Ciuta wakukhumba. Ŵapositole ŵakatambuzgikanga na ŵalongozgi Ŵaciyuda cifukwa cakuti ŵakaleka yayi kupharazga mu zina la Yesu. (Milimo 4:18-20; 5:27-29, 40) Kasi ici cikaŵapoka cimwemwe panji kuŵalekeska kupharazga? Cara nadi! “Iwo ŵakafumapo pa Mphara [ya Sanhedrin], ŵakukondwa kuti ŵakapimika ŵakwenelera kulengeskeka cifukwa ca zina ilo. Ndipo mazuŵa ghose, mu tempele na mu nyumba zawo, kuti ŵakalekanga cara kusambizga na kupharazga Yesu kuti ndi Khristu.” (Milimo 5:41, 42) Ŵakaŵa ŵacimwemwe pakuzikizgika ndipo ŵakakhukaso na mulimo wa kupharazga. Ivi vikati vyajumphapo, Ŵakhristu ŵakale ŵakazikizgika na Ŵaroma cifukwa cakuti ŵakakananga kusopa fumu.
4. Kasi Ŵakhristu ŵakuzikizgika pa vifukwa wuli vinyake?
4 Mazuŵa ghano, Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakuzikizgika cifukwa cakuti ŵakukana kuleka kupharazga “makani gheneagha gha ufumu.” (Mateyu 24:14) Para ŵakuŵakanizga kuwungana, ŵakulolera kusuzgika m’malo mwa kuleka kuwungana nga umo Baibolo likulangulira. (Ŵahebere 10:24, 25) Ŵakuzikizgika cifukwa ca kuleka kunjilirapo pa vyakucita vya caru, panji cifukwa ca kuziŵizga ndopa. (Yohane 17:14; Milimo 15:28, 29) Nangauli ndimo viliri, cifukwa ca kutemwa urunji, ŵanthu ŵa Ciuta ŵakuŵa na mtende mu mtima kweniso cimwemwe.—1 Petros 3:14.
Kutombozgeka Cifukwa ca Khristu
5. Kasi cifukwa cikuru ico ŵanthu ŵa Yehova ŵakuzikizgikira lero nchivici?
5 Cifukwa cacinkhondi na cinayi ico cikupangiska munthu kuŵa wacimwemwe ico Yesu wakazunura mu Upharazgi wake wa pa Phiri cikukhwaskanaso na kuzikizgika. Wakati: “Ŵa mwaŵi [ŵacimwemwe] ndimwe para ŵati ŵamutombozganinge na kumuzikizgani, na kumuteterani uheni wose, cifukwa ca ine.” (Mateyu 5:11) Cifukwa cikuru ico ŵanthu ŵa Yehova ŵakuzikizgikira nchakuti iwo mbacaru ciheni ici cara. Yesu wakaphalira ŵasambiri ŵake kuti: “Muŵenge ŵa caru, mphanyi caru catemwa cake: kweni cifukwa kuti muli ŵa caru cara, kweni ine, nkhamusorani mu caru, lekani caru cikumutinkhani.” (Yohane 15:19) Mwakuyana waka, mpositole Petrosi wakati: “Mwenemumo ŵakuzukuma apo mukuleka kutalulira nawo pamoza mu luzokozoko, ndipo ŵakumutukani.”—1 Petros 4:4.
6. (a) Cifukwa wuli ŵakuphakazgika awo ŵacali pano pasi na ŵanyawo ŵakutombozgeka na kuzikizgika? (b) Kasi tikuleka kukondwa cifukwa ca kutombozgeka?
6 Tawona kuti Ŵakhristu ŵakale ŵakazikizgikanga cifukwa cakuti ŵakakana kuleka kupharazga mu zina la Yesu. Khristu wakalangura ŵalondezgi ŵake kuti: “Muti muŵenge ŵapanikizgi ŵane . . . na ku vigoti vya caru wuwo.” (Milimo 1:8) Ŵabali ŵa Khristu ŵakuphakazgika awo ŵacali pano pasi, mwakovwirika na ŵanyawo ŵa “mzinda ukuru,” ŵacita nchito iyi na mwamphu. (Civumbuzi 7:9) Ntheura, Satana wakurwa nkhondo “na mphapu zake zakukhalapo [mphapu ya “mwanakazi,” gulu la Ciuta lakucanya], izo zikusungilira malango gha Ciuta, na kukoreska cipanikizgo ca Yesu.” (Civumbuzi 12:9, 17) Pakuŵa Ŵakaboni ŵa Yehova, tikupanikizgira Yesu, Fumu iyo yikuwusa sono mu Ufumu uwo uzamuphwanya maboma ghose gha ŵanthu agho ghakwimikana na boma liphya la Ciuta ilo ndaurunji. (Daniel 2:44; 2 Petros 3:13) Tikutombozgeka na kuzikizgika cifukwa ca ufumu uwu, kweni tili ŵakukondwa pakuti tikusuzgika cifukwa ca zina la Khristu.—1 Petros 4:14.
7, 8. Kasi awo ŵakatinkhanga Ŵakhristu ŵakale ŵakayowoyanga mautesi wuli?
7 Yesu wakati ŵalondezgi ŵake ŵakwenera kuwona kuti mbamwaŵi nanga ni para ŵanthu ‘ŵakuŵatetera uheni wose’ cifukwa ca iyo. (Mateyu 5:11) Ndimo vikaŵira nadi kwa Ŵakhristu ŵakale. Pakati pa vilimika vya 59-61 C.E, apo mpositole Paulosi wakajalirika mu jere ku Roma, ŵalongozgi Ŵaciyuda ŵakayowoya vya Ŵakhristu kuti: “Nga liŵe phira [gulu] ili, kukumanyikwa kwa ise kuti mu malo ghose likususkika.” (Milimo 28:22) Ŵakapusikizgira Paulosi na Sila kuti ‘ŵakutimbanizga caru,’ kucita ‘mwakupambana na malanguro gha Kesare.’—Milimo 17:6, 7.
8 Pakulemba za Ŵakhristu awo ŵakakhalanga mu Ufumu wa Roma, munthu munyake wakumanya mdauko K. S. Latourette wakati: “Ŵakaŵayowoyeranga mautesi ghanandi comene. Pakuti ŵakakananga kucitako maluso gha ŵanthu ŵambura kusopa, Ŵakhristu ŵakanenekanga kuti ŵakaŵa ŵakukana Ciuta. Cifukwa ca kuleka kucita vinthu vya caru, nga ni viphikiro vya ŵanthu ŵambura kusopa, vyakusekereska . . . , ŵanthu ŵakatenge ŵakutinkha ŵanyawo. . . . Kweniso ŵakatenge ŵanalume na ŵanakazi ŵakakumananga pamoza na usiku . . . ndipo ŵakacitanga vinthu vyaukazuzi. . . . Pakuti [Cikumbusko ca nyifwa ya Khristu] cikacitikanga na ŵanthu ŵakupulikana pera, mbiri yikawanda kuti Ŵakhristu ŵakakomanga bonda kuti yiŵe sembe na kumwa ndopa kweniso kurya nyama yake.” Kusazgaso apa, cifukwa cakuti Ŵakhristu ŵakale ŵakakananga kusopa fumu, ŵakaŵateteranga kuti ŵakaŵa ŵalwani ŵa Boma.
9. Kasi Ŵakhristu ŵakale ŵakacita wuli na mautesi agho ŵakaŵayowoyeranga, ndipo lero vinthu vili mbu?
9 Nangauli ŵakaŵabatika mautesi ghose agha, Ŵakhristu ŵakale ŵakaleka yayi nchito ya kupharazga makani ghawemi gha Ufumu. Mu 60-61 C.E., Paulosi wakayowoya za “ivangeli” ilo ‘likapambikanga vipambi na kukura mu caru cose’ ndiposo ilo “likapharazgika mu cakwatika cose kusi ku mtambo.” (Ŵakolose 1:5, 6, 23) Ndimo vikucitikira na lero wuwo. Ŵanthu ŵakuŵayowoyera utesi Ŵakaboni ŵa Yehova nga umo vikaŵira na Ŵakhristu ŵakale. Nangauli ndimo viliri, lero mulimo wa kupharazga uthenga wa Ufumu ukulutilira ndipo awo ŵakuwucita ŵakukondwa comene.
Mbakukondwa Kuzikizgika Nga Mbaprofeti
10, 11. (a) Kasi Yesu wakamalizga wuli cifukwa cacinkhondi na cinayi ico cingapangiska munthu kuŵa wacimwemwe? (b) Cifukwa wuli ŵaprofeti ŵakazikizgikanga? Zunurani viyelezgero.
10 Pakumalizga vifukwa vinkhondi na vinayi ivyo vingapangiska munthu kuŵa wacimwemwe, Yesu wakati: “Kondwani . . . , cifukwa ndimo ŵakazikizgira ŵaprofeti awo ŵakamutendekerani.” (Mateyu 5:12) Ŵaprofeti awo Yehova wakatuma kuti ŵacenjezge Israyeli wambura kugomezgeka ŵakanyozekanga kweniso kukomeka. (Yeremiya 7:25, 26) Mpositole Paulosi wakakhozgera fundo iyi, wakalemba kuti: ‘Ndipo ndipapikirengepoci? Cifukwa yingandisoŵa nyengo kuphara . . . za ŵaprofeti [ŵanyake]: awo mu cipulikano . . . ŵakayezgeka na nthombozgo na kuthyapulika, inyaso, na vikondo na ukayidi.’—Ŵahebere 11:32-38.
11 Apo Fumu yiheni Ahabu na muwoli wake, Yezebeli ŵakawusanga, ŵaprofeti ŵanandi ŵa Yehova ŵakakomeka na lupanga. (1 Mathemba 18:4, 13; 19:10) Mprofeti Yeremiya ŵakamukakilira mu magoli ndipo pamanyuma pake ŵakamuponya mu cinkhando ca mathakalimbwa. (Yeremiya 20:1, 2; 38:6) Mprofeti Daniyeli ŵakamuponya mu nyumba ya nkharamu. (Daniel 6:16, 17) Ŵaprofeti wose aŵa ŵakaŵako pambere Cikhristu cindize ndipo ŵakazikizgika cifukwa ŵakasopanga Yehova mwaunenesko. Ŵaprofeti ŵanandi ŵakazikizgikanga na ŵalongozgi ŵa cisopo ca Ciyuda. Yesu wakanena ŵalembi na Ŵafarisi kuti ‘mbana ŵa awo ŵakakoma ŵaprofeti.’—Mateyu 23:31.
12. Cifukwa wuli ise Ŵakaboni ŵa Yehova tikuwona kuti ni thumbiko kuzikizgika nga mbaprofeti ŵakale?
12 Pakuŵa Ŵakaboni ŵa Yehova lero, kanandi tikunyozeka cifukwa tili na mwamphu pakupharazga makani ghawemi gha Ufumu. Ŵalwani ŵithu ŵakuti “tikuphenduska ŵanthu mwankhaza,” kweni tikumanya kuti ŵasopi ŵa Yehova awo ŵakaŵako ise tindaŵeko, nawoso vikaŵacitikiranga. (Yeremiya 11:21; 20:8, 11) Tikuwona kuti ni thumbiko likuru comene kusuzgika pa vifukwa vyakuyana waka na ivyo ŵaprofeti ŵakugomezgeka ŵakale ŵakasuzgikira. Musambiri Yakobe wakalemba kuti: ‘Mwa ŵabali, muŵalaŵiske nga ndi bambiro la kupulikira suzgo na la kuzizipizgira ŵaprofeti awo ŵakayowoya mu zina la Fumu [Yehova]. Kumbukani kuti tikuŵapima [ŵacimwemwe] awo ŵakukunthirapo.’—Yakobe 5:10, 11.
Vifukwa Vyeneco Vyakuŵira Ŵacimwemwe
13. (a) Cifukwa wuli tikugongowa yayi para tikuzikizgika? (b) Nchivici cikutovwira kuti tikhomezge, ndipo mbukaboni wa vici?
13 M’malo mwakuti tigongowe cifukwa ca kuzikizgika, tikupembuzgika na fundo yakuti tikulondezga malundi gha ŵaprofeti, Ŵakhristu ŵakale, na mweneco Khristu Yesu. (1 Petros 2:21) Ivyo tikusambira mu Malemba vikutikhorweska comene. Ciyelezgero ni mazgu gha mpositole Petrosi agha ghakuti: “Mwa ŵakutemweka, mungazukumanga na viphyo ivyo vili mwa imwe, ivyo vikumwizirani kwiza kamuyezgani, nga ndi para cinthu ciyeni cikumwizirani: Usange mukutombozgekera zina la Khristu muli ŵa mwaŵi; pakuti mzimu wa ucindami na mzimu wa Ciuta ukukhala pa imwe.” (1 Petros 4:12, 14) Kufuma mu ivyo vili kuticitikirapo, tikumanya kuti tikukhomezga para tikuzikizgika kwekha cifukwa cakuti mzimu wa Yehova ukukhala pa ise ndipo ukutikhozga. Wovwiri wa mzimu utuŵa mbukaboni wakuti Yehova wakutitumbika, ndipo ici cikutipa cimwemwe cikuru.—Salmo 5:12; Ŵafilipi 1:27-29.
14. Kasi tili na vifukwa wuli vyakuŵira ŵacimwemwe para tikuzikizgika cifukwa ca urunji?
14 Cinyake ico tikuŵira ŵacimwemwe para tikususkika na kuzikizgika cifukwa ca urunji nchakuti tikulongora kuti ndise Ŵakhristu ŵaunenesko awo ŵakusopa Ciuta. Mpositole Paulosi wakalemba kuti: “Wose awo ŵakukhumba kuŵa ŵasopi Ciuta mwa Khristu Yesu ŵati ŵazikizgikenge.” (2 Timote 3:12) Kweniso tili ŵakukondwa comene pa fundo yakuti para tikugomezgeka mu ciyezgo ndikuti tikuzgora utesi wa Satana wakuti ŵanthu wose ŵakuteŵetera Yehova cifukwa cakuti ŵakukhumba kusangapo candulo. (Job 1:9-11; 2:3, 4) Tikusekelera kuti nase tikucitako, nanga pangaŵa pacoko waka, nchito ya kuthuwuska muwuso wa Yehova uwo ngwaurunji.—Zintharika 27:11.
Sekelerani Cifukwa ca Njombe
15, 16. (a) Kasi Yesu wakayowoya cifukwa wuli ico cingatipangiska ‘kukondwa na kusekelera’? (b) Ni njombe wuli iyo yikulindilira Ŵakhristu ŵakuphakazgika kucanya, ndipo ŵanyawo ŵa “mberere zinyake” ŵazamutumbikika wuli?
15 Yesu wakayowoyaso cifukwa cinyake cakuŵira ŵacimwemwe para tikunyozeka na kuzikizgika nga mbaprofeti ŵakale. Wati wamalizga kuyowoya cifukwa cacinkhondi na cinayi ico cingapangiska munthu kuŵa wacimwemwe, Yesu wakati: “Kondwani, sekelerani comene; pakuti njombe yinu njikuru kucanya.” (Mateyu 5:12) Mpositole Paulosi wakalemba kuti: “Njombe ya kwananga ndi nyifwa; kweni cawanangwa ca Ciuta mbumoyo wamuyirayira mwa Khristu Yesu Fumu yithu.” (Ŵaroma 6:23) Inya, ‘njombe yikuru’ mbumoyo, ndipo ni malipiro yayi, kweni nchawanangwa. Yesu wakati njombe iyi yili ‘kucanya’ cifukwa cakuti Yehova ndiyo wakupeleka.
16 Ŵakhristu ŵakuphakazgika ŵakupokera “mphumphu ya umoyo,” ndiko kuti ŵamupokera umoyo wambura kufwa pamoza na Khristu kucanya. (Yakobe 1:12, 17) Ŵa “mberere zinyake,” ŵakulindilira kuzakaŵa na umoyo wamuyirayira pa caru capasi ca paradiso. (Yohane 10:16; Civumbuzi 21:3-5) Kwa magulu ghose ghaŵiri “njombe” iyi ni malipiro cara. Wose, ŵakuphakazgika na “mberere zinyake,” ŵakupokera njombe yawo cifukwa ca “ucizi ukuru” wa Yehova, uwo ukamupangiska mpositole Paulosi kuyowoya kuti: “Wawongeke Ciuta cifukwa ca cawanangwa cake cambura mayowoyeko.”—2 Ŵakorinte 9:14, 15.
17. Cifukwa wuli tingaŵa ŵakukondwa para tikuzikizgika ndiposo ‘kusekelera na cimwemwe’?
17 Pakulembera Ŵakhristu, ŵanji awo ŵakaŵa pafupi kuzikizgika na Fumu Nero, mpositole Paulosi wakati: “Tisekelere na mu visuzgo vithu wuwo: uku tikumanya kuti suzgo likucita citatata; ndipo citatata cikucita cikhomeska-mtima; ndipo cikhomeska-mtima cikucita cigomezgo: ndipo cigomezgo kuti cikulengeska cara.” Wakalutizga kuti: “Mu cigomezgo mukondwenge; mu suzgo muzizipizgenge.” (Ŵaroma 5:3-5; 12:12) Kwali tikulindilira kuzakaluta kucanya panji kuzakakhala pa caru capasi, njombe iyo tamupokera cifukwa ca kugomezgeka mu viyezgo njikuru comene kuluska cilicose ico cingatiwira. Tikufuluka na cimwemwe pakughanaghanira za kuzakakhala kwamuyirayira, kuteŵetera na kulumba Dada withu wakutemwa, Yehova, pasi pa Fumu yithu Yesu Khristu. Mwakuyelezgera waka ‘tikusekelera na cimwemwe.’
18. Nchivici ico ŵamitundu ŵacitenge apo umaliro ukusendelera, ndipo Yehova wazamucitaci?
18 Mu vyaru vinyake, Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakazikizgika ndipo ŵacali kuzikizgika. Pakuyowoya za umaliro wa mgonezi, Yesu wakacenjezga Ŵakhristu ŵaunenesko kuti: “Mwamkutinkhika na mitundu yose cifukwa ca zina lane.” (Mateyu 24:9) Apo tikusendelera kuumaliro, Satana watumenge mitundu kuti yiwukire ŵanthu ŵa Yehova. (Ezekiel 38:10-12, 14-16) Ili lizamuŵa jando lakuti Yehova wacitepo kanthu. “Nditilongore ukuru wane na utuŵa wane na kujimanyiska mu maso gha ŵamitundu ŵanandi. Penepapo tiŵamanye kuti Ine ndine Yehova.” (Ezekiel 38:23) Yehova wazamutuŵiska zina lake likuru na kuwombora ŵanthu ŵake ku nthambuzgo. Ntheura, “ngwa mwaŵi munthu mweneuyo wakuzizipizga ciyezgo.”—Yakobe 1:12.
19. Apo tikulindilira ‘zuŵa likuru la Yehova,’ kasi tikwenera kucitaci?
19 Apo ‘zuŵa likuru la Yehova’ likuneng’enera, tiyeni tisekelere pakuti ‘tapimika ŵakwenelera kulengeskeka’ cifukwa ca zina la Yesu. (2 Petros 3:10-13; Milimo 5:41) Nga Mbakhristu ŵakale, tilutilire ‘kwambura kuleka kusambizga na kupharazga makani ghawemi gha Khristu’ na Ufumu wake uku tikulindilira njombe yithu mu caru ciphya ca Yehova cakuzura na urunji.—Milimo 5:42; Yakobe 5:11.
Kuweleramo
• Kasi kusuzgika cifukwa ca urunji cikung’anamuraci?
• Kasi Ŵakhristu ŵakale ŵakakhwaskika wuli na kuzikizgika?
• Cifukwa wuli tingati Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakuzikizgika nga mbaprofeti ŵakale?
• Cifukwa wuli ‘tingakondwa na kusekelera’ para tikuzikizgika?
[Mafumbo]
[Vithuzithuzi pa peji 28, 29]
‘Ŵacimwemwe ndimwe para ŵati ŵamutombozganinge na kumuzikizgani’
[Kulongosora Cithuzithuzi]
Ŵanthu ŵali mu jere: Chicago Herald-American