Ne a Pati i te Tusi Tapu e Uiga ki te Tausiga o Mātua Kolā ko Ma‵tua?
Te tali mai te Tusi Tapu
E maua ne tamaliki ma‵tua a te tiute tāua ke tausi faka‵lei atu ki olotou mātua kolā ko ma‵tua. E fai mai te Tusi Tapu me e ‵tau mo tamaliki ma‵tua “o iloa o fai olotou tiute faka te lotu ki olotou kāiga, kae . . . toe taui atu ne latou ki olotou mātua . . . me se mea ‵lei tenā i mua o te Atua.” (1 Timoteo 5:4, Tusi Tapu, Tuvalu) Kafai ko mautinoa i tamaliki ma‵tua me ko ‵lei te tausiga olotou mātua kolā ko ma‵tua, e faka‵logo foki latou ki te fakatonuga i te Tusi Tapu ke āva ki olotou mātua.—Efeso 6:2, 3.
E se tuku mai i te Tusi Tapu a fakatonuga mautinoa ki te tausiga o mātua kolā ko ma‵tua. Kae e tuku mai i ei a fakaakoakoga o tāgata mo fāfine fakatuanaki kolā ne fai penā. E tuku mai foki i ei a manatu fakatonutonu aoga kolā e mafai o fesoasoani atu ki tino tausi.
Ne tausi atu pefea a nisi tino o te kāiga ki mātua kolā ko ma‵tua i taimi o te Tusi Tapu?
Ne fai eiloa latou penā i auala kese‵kese e ‵tusa mo olotou fakanofonofoga.
Iosefa ne ‵nofo ‵mao mai i tena tamana telā ko matua, ko Iakopo. I te taimi ne mafai ei ne ia o fai se mea, ne fakatoka ne tou tagata ke fanatu a Iakopo ki se koga e pili ki a ia. Ne mafai ei ne Iosefa o tuku atu se fale, fagai, kae puipui tena tamana.—Kenese 45:9-11; 47:11, 12.
Luta ne fanatu ki te fenua o te mātua o tena avaga kae galue malosi ke tausi atu ki tou fafine.—Luta 1:16; 2:2, 17, 18, 23.
Iesu, a koi tuai o mate, ne fakatoka ne ia se tino ke tausi atu ki tena mātua, ko Malia, telā ko oti eiloa ne mate tena avaga.—Ioane 19:26, 27. a
Ne a manatu fakatonutonu aoga mai te Tusi Tapu e mafai o fesoasoani atu ki tino tausi?
E maua i te Tusi Tapu a akoakoga fakavae kolā e mafai o fesoasoani atu ki tino tausi ke fakafesagai atu i nisi taimi ki tulaga faiga‵ta faka-te-foitino mo feitu tau lagonaga i te tausi atu ki mātua kolā ko ma‵tua.
Āva ki ou mātua.
Pati i te Tusi Tapu: “Āva ki tou tamana mo tou mātua.”—Esoto 20:12.
E fakagalue aka pefea te akoakoga fakavae tenei? Fakaasi atu te āva ki ou mātua mai te taliaga ke fai ne lāua a fakaikuga e uiga ki lā olaga ki te mea e mafai ne lāua o fai. Tuku loa ke fai ne lāua a fakaikuga e uiga ki te lā tausiga māfai koi mafai ne lāua o fai penā. Kae fakaasi atu te āva ki a lāua mai te faiga o so se mea e mafai ne koe o fai ke fesoasoani atu ki a lāua.
Ke loto malamalama kae loto fakamagalo.
Pati i te Tusi Tapu: “A te ‵loto o te malamalama o se tagata e fakatuai ei tena kaitaua, kae se mea gali ke se saga atu a ia ki se mea sē ‵lei ne fai ki a ia.”—Faataoto 19:11.
E fakagalue aka pefea te akoakoga fakavae tenei? Kafai e fai atu ne se mātua a pati sē ‵lei io me foliga mai me e se loto fakafetai ki tau tausiga, ke fesili ifo, ‘Ka pefea oku lagonaga māfai ko oko atu foki au ki tulaga faiga‵ta kae fakafi‵ta penā?’ Kafai e taumafai koe ke loto malamalama kae loto fakamagalo, e mafai ei o fakafeoloolo aka te tulaga tenā.
Faipati atu ki nisi tino.
Pati i te Tusi Tapu: “A palani e se taunu māfai e se fai‵pati faka‵lei ki ei, kae ka taunu eiloa a palani e auala i tino fakatonutonu e tokouke.”—Faataoto 15:22.
E fakagalue aka pefea te akoakoga fakavae tenei? Fai a sukesukega ki te auala ke tausi atu ki ou mātua māfai ko ma‵saki. Onoono aka me ne a mea e mafai o maua i te otou fa‵kai kolā e mafai o fesoasoani atu ki te lā tausiga. Faipati atu ki tino kolā ne tausi atu foki ki olotou mātua. Kafai e isi ne ou taina mo tuagane, fakatoka se fai‵patiga a te kāiga ke sau‵tala ki manakoga o mātua, te auala ke tausi atu ki a lāua, mo te auala ke fakatau fesoasoani i te tausiga o lāua.
Ke agamalu.
Pati i te Tusi Tapu: “Te poto e maua ne tino agamalu.”—Faataoto 11:2.
E fakagalue aka pefea te akoakoga fakavae tenei? Ke talia ou tapula. E pelā loa mo tino katoa e isi se tapula ki olotou taimi mo te malosi. E mafai o pokotia i tapula konei a te auala e mafai ei o tausi atu koe ki ou mātua. Kafai ko tō faigata ki a koe a te tausi atu ki mātua kolā ko ma‵tua, ke fakamolemole atu ki te fesoasoani mai nisi tino o te kāiga io me mai tino ga‵lue i te tausiga o tino ma‵tua.
Tausi faka‵lei foki ki a koe.
Pati i te Tusi Tapu: “E seai se tagata kai takalialia ki tena foitino eiloa, e fagai kae e fakapelepele ne ia.”—Efeso 5:29.
E fakagalue aka pefea te akoakoga fakavae tenei? E tiga eiloa e maua ne koe a te tiute ke tausi atu ki ou mātua, e ‵tau foki o tausi faka‵lei ne koe a koe eiloa mo tino o tou kāiga māfai koe se tino avaga. E ‵tau o kai faka‵lei koe. Ke lava foki tau malōlō mo tau moe. (Failauga 4:6) Kae e ‵tau foki o fanatu koe ki se isi koga o malōlō i ei māfai e mafai. Kafai e fai a mea konei, ka tu atu koe i se tulaga tai ‵lei atu—i te feitu tau lagonaga, mafaufau, mo te faka-te-foitino—ke tausi ki ou mātua.
E mata, e isi ne pati i te Tusi Tapu me e ‵tau o tausi ki mātua kolā ko ma‵tua i olotou fale?
E seai ne fakatonuga mautinoa i te Tusi Tapu me e ‵tau o tausi atu a tamaliki ki mātua i olotou fale. Ne filifili a nisi kāiga ke tausi atu ki olotou mātua kolā ko ma‵tua i olotou fale ki te mea e mafai ne latou. Kae e mafai o fakaiku fakamuli aka ne latou me kāti e ‵lei atu a koga tausi tino ma‵tua. E mafai o fai‵pati te kāiga ke fakaiku aka te ‵toe mea ‵lei mō tino katoa.—Kalatia 6:4, 5.
a E ‵tusa mo te tala tenei, e fai mai se tino fakamatala o te Tusi Tapu, penei: “Kāti a Iosefa [te avaga a Malia] ko leva ne mate, kae ne tausi atu tena tama, ko Iesu ki a ia, kae nei la ka mate tou tagata, ko oi ka tausi atu ki tou fafine? . . . Ne akoako mai i konei ne Keliso a tama‵liki ke iloa ne latou o tausi faka‵lei atu ki olotou mātua.”—The NIV Matthew Henry Commentary in One Volume, itulau 428-429.