Kafai ko tō ‵saga tatou ki te auala e ‵kese ei a nisi tino mai i a tatou, e mafai o fakaiku aka ne tatou me i mea konā ne pona o latou. Te ikuga, ka ‵kilo fatauva atu tatou ki tino kolā e ‵kese. Kafai e ati aka ne tatou te kilokiloga sē ‵lei tenei ki nisi tino ka fai ei ke faigata ke fakaasi atu ne tatou te loto alofa. Kafai e se fakaasi atu ne tatou te loto alofa ka iku atu ki se fakalavelave tai lasi atu—ko te fakailoga tino.

“Ke fia‵fia fakatasi mo latou kolā e fia‵fia, kae ‵tagi fakatasi mo latou kolā e ‵tagi.” —LOMA 12:15

Se a tena uiga? A te fakatakitakiga tenei e mafai o fakamatala mai i pati konei—fakaasi te loto alofa. A te loto alofa ko te fakaasi atu o lagonaga a‵lofa ki te suā tino, io me mafaufau pelā me tuu atu koe i te tulaga o te tino tenā.

Kafai e fakaasi atu ne tatou te loto alofa ki se tino, ka fai i ei ke lavea ne tatou a te auala e ‵pau i ei tatou mo te tino tenā. Ka iloa foki ne tatou me i lagonaga o ia e ‵pau mo ‵tou lagonaga penā foki mo mea e fai ne ia e ‵pau foki mo mea e fai ne tatou. A te loto alofa e fesoasoani ke lavea ne tatou me i tino katoa faitalia olotou telega, a latou katoa ne vaega o te kāiga o tino. Kafai e ‵saga malosi tatou ki mea kolā e ‵pau i ei tatou mo latou, ka fakafoliki i ei a kilokiloga sē ‵lei a tatou e uiga ki a latou.

A te loto alofa e fai foki ne ia ke āva tatou ki nisi tino. A Anne-Marie mai Senegal, ne kilo fatauva sāle ki tino kolā ne taku pelā me ne tino ma‵lalo. Ne fakamatala mai ne ia a te aoga o te loto alofa ki a ia: “Kafai e lavea ne au a mea faiga‵ta e fe‵paki mo tino ma‵lalo, ne fesili ifo au ki a au eiloa me ne a oku lagonaga moi fai ne nofo au i te lotou tulaga. Ona ko te mea tenei ne fai i ei ke iloa ne au me e se tāua atu au ki nisi tino, e seai se mea ne fai ne au ke tāua atu au i a latou.” Tela la, kafai e taumafai malosi tatou ke malamalama i mea faiga‵ta e fe‵paki mo nisi tino ka fai i ei ke fakaasi atu ne tatou te loto alofa i lō te ‵kilo fatauva atu ki a latou.

Taumafai o se kilo ki kese‵kesega kae ‵sala ki mea kolā e ‵pau ei koe mo nisi tino mai potukau kolā e kilo fatauva atu koe ki ei. E pelā me se fakaakoakoga, fakaataata ne koe olotou lagonaga māfai e

• ‵kai fakatasi mo olotou kāiga

• ga‵lue fakatasi i se galuega ‵mafa i te aso

• ‵kau fakatasi mo taugasoa

• fakalogo‵logo ki pese kolā e ‵gali ki a latou

Ka oti, taumafai ke fakaataata ne koe a koe eiloa i te lotou tulaga. Fesili ifo ki a koe:

• ‘Ne a aku mea e fai māfai se tino e kilo fatauva mai ki a au?’

• ‘Ne a oku lagonaga māfai e se ‵lei te kilokiloga a tino e uiga ki a au faitalia me seki iloa ne latou au?’

• ‘Moi fai au se tokotasi o te lotou potukau, ne a mea e manako au ke fai mai ne nisi tino ki a au?’