1-3. Ne a mea ne ‵tupu ne fai ei a te Penitekoso mo fai se aso fakapito, kae ne fakataunu pefea ne mea konā a te valoaga telā ne ‵valo mai i te Tusi Tapu? (Ke onoono ki te ata i te kamataga.)

A TE aso tenei ko te taeao o te Aso Sa, i te itula e iva. Ne fai eiloa te aso tenei pelā me se aso fakapito mō latou kolā e ‵nofo atu i Ielusalema. A te aso tenei se aso o te ‵kaiga fakamanatu; kae ko te sapati foki. E mautinoa eiloa me ko oti ne ofo atu a taulaga kolā e ofo atu i aso takitasi i te faletapu. Ko oko eiloa i te fia‵fia o tino i te koga tenā i te taimi ne fakatoka ei te faitaulaga sili ke ofo atu te taulaga fakagasuesue o falaoa faka‵fete e lua kolā ne faite mai falaoa mata ‵lei. (Levi. 23:15-20) A te taulaga tenei ne fakamailoga ki te kamataga o te ‵katiga o saito. A te tausaga tenei ko te 33 T.A., kae ko te aso foki eiloa o te Penitekoso.

² I te taimi ne fai ei a mea katoa konei i te koga e tu ei te faletapu, kae e isi se mea e sili atu i te tāua ne fai o tupu, e se i te faletapu, kae i se potu i luga o te fale e tu i loto i te fa‵kai. Ne maopoopo eiloa i konā se potukau o Kelisiano e toko 120, o “‵talo atu faeloa” i konā. (Galu. 1:13-15) A te mea telā ka tupu ki a latou i konā, e tai ‵pau eiloa mo galuega a te faitaulaga sili i te taimi o te  Penitekoso i tausaga katoa, kae ne fakataunu foki i ei se valoaga telā ne ‵valo mai ne te pelofeta ko Ioelu i se 800 tausaga mai mua o te aso tenā. (Ioe. 2:28-32; Galu. 2:16-21) Se a la te mea ne tupu telā ne fai ei ke tāua te aso tenā?

³ Faitau te Galuega 2:2-4. Ne ‵ligi atu eiloa te agaga tapu o te Atua ki se potukau o Kelisiano kolā ne maopoopo fakatasi i se potu tafa ki luga o te fale. (Galu. 1:8) Ne kamata latou o ‵valo io me molimau atu e uiga ki mea ‵gali katoa kolā ne lagona kae lavea ne latou. Ne fakamatala atu ne te apositolo ko Petelu ki se vaitino kolā ne maopoopo atu fakamuli a te mea tāua telā ne tupu. Ne fai atu a ia ki ana tino fakalogo‵logo, penei: “Ke sala‵mo kae ke papatiso katoa koutou i te igoa o Iesu Keliso ke fakamagalo ei otou agasala, kae ka maua ne koutou a te meaalofa ko te agaga tapu e aunoa mo se ‵togi.” Ne maua katoa ne se toko 3,000 o tino a te ‵kamiga i te aso tenā, ne papatiso latou, kae ne maua ne latou te agaga tapu.—Galu. 2:37, 38, 41.

4. (a) Kaia e tāua ei ke iloa ne tatou a mea kolā ne ‵tupu i te Penitekoso? (e) Se a te suā mea tāua ne tupu i te aso eiloa o te Penitekoso i se fia tausaga ko ‵teka atu? (Ke onoono ki te fakamatalaga mai lalo.)

⁴ Kaia e tāua ‵ki ei ki a tatou a te Penitekoso i te 33 T.A.? E mautinoa eiloa me e se ona ko mea kolā ne ‵tupu i te faletapu i Ielusalema. Kae ona ko Iesu Keliso, te Faitaulaga Sili telā ne fakataunu ne ia te ata fakavaloaga tenā. ^[1] Ne ofo atu ne te faitaulaga sili a falaoa fakatusa e lua ki a Ieova i te aso eiloa tenā. A falaoa faka‵fete kolā ne ofo atu i te faletapu, e fakauiga ki soko fakaekegina kolā ne filifili aka mai tino agasala ke fai pelā me ne tama puke a te Atua. Tela la, ne ‵tala atu eiloa te avanoaga ki nisi tino mai te lalolagi kolā e taku pelā me ko “fuataga muamua,” ke olo atu ki te lagi kae aofia i te Malo telā ka aumai ne ia a fakamanuiaga e uke ki te ‵toega o tino faka‵logo i te lalolagi nei. (Iako. 1:18; 1 Pe. 2:9) Tela la, faitalia me e fakamoe‵moe tatou ke ola i te lagi fakatasi mo Iesu io me ke ola ki te se-gata-mai i te lalolagi palataiso, e tāua eiloa ki ‵tou olaga a mea kolā ne ‵tupu i te Penitekoso i te 33  T.A.!

5. E iloa pefea ne tatou me e se ‵pau a te auala ne fakaeke ei a tino fakaekegina katoa?

⁵ Kafai koe se tokotasi o soko telā ne nofo atu i te potu tafa ki luga kae ne lavea ne koe a mea pelā me ne ulaga afi kolā e foliga pelā me ne alelo i tou ulu, e mautinoa eiloa me ka sē toe puli i a koe a te aso tenā. E se ‵tau eiloa o fakalotolotolua me ko fakaekegina koe ki te agaga tapu, maise loa māfai e maua foki ne koe a te meaalofa fakavavega ko te faipati ki se ‵gana fakaa‵tea. (Galu. 2:6-12) Kae e mata, a te auala telā e fakaeke ei a tino katoa ki te agaga tapu e ‵pau mo te auala ne fakaeke ei a te potukau muamua o soko e toko 120? Ikai. A te ‵toega o latou kolā ne ‵nofo atu i Ielusalema i te aso tenā, ne fakaekegina i te taimi o te lotou papatisoga. (Galu. 2:38) E seai ne ulaga afi pelā me ne alelo i olotou ulu. E se gata i ei, e se ko Kelisiano fakaekegina katoa ne fakaekegina i te taimi o te lotou papatisoga. Ne fakaeke eiloa a tino Samalia ki te agaga tapu i se taimi mai tua o te lotou papatisoga. (Galu. 8:14-17) I te suā feitu, i se auala tai ‵kese, ne fakaeke eiloa a Konelio mo tena kāiga ki te agaga tapu mai mua o papatiso latou.—Galu. 10:44-48.

6. Se a te mea e maua ne tino fakaekegina katoa, kae e aoga pefea a te mea tenei ki a latou?

⁶ Tela la, e ‵kese eiloa te auala e fakaeke ei a tino fakaekegina katoa. A nisi tino e iloa fakavave ne latou a te lotou kalagaga, kae ko nisi tino e iloa ne latou te lotou kalagaga mai tua o se vaitaimi. Kae faitalia te kese‵kese o auala e fakaeke ei latou, e maua katoa ne tino taki tokotasi a te mea telā ne fakamatala mai ne te apositolo ko Paulo: “I te otiga ne tali‵tonu koutou, ne fakamailogagina foki koutou ki te agaga tapu telā ne folafola mai e auala i a ia, ko te fakamautinoaga telā ko leva ne fai mai e uiga ki te ‵tou tofi.” (Efe. 1:13, 14) A te galuega  fakapito tenei o te agaga tapu e fai pelā me se tupe e ‵togi muamua atu mo fai se fakamautinoaga o mea kolā ka oko mai. A te Kelisiano fakaekegina ka maua eiloa ne ia mo tena loto talitonu kātoa i a ia se tino fakaekegina mai te musumusuga a te agaga tapu telā ne maua ne ia.—Faitau te 2 Kolinito 1:21, 22; 5:5.

7. Se a te mea e ‵tau o fai ne Kelisiano fakaekegina taki tokotasi ko te mea ke maua ne ia tena taui faka-te-lagi?

⁷ E mata, a te Kelisiano telā ko maua ne ia te agaga tapu, ka mautinoa eiloa me ka ola a ia i te lagi? Ikai. E mautinoa eiloa i te tino tenā me se ‵kamiga fua. Kae e faka‵na eiloa a te mauaga o tena taui i te lagi māfai e tumau a ia i te fakamaoni ki a Ieova. Ne fakamatala mai ne Petelu a te mea tenei i te auala tenei: “Ko te pogai eiloa tenei, e oku taina, ko sili atu ei te tāua ke fakamautinoa faka‵lei aka ne koutou te otou kalagaga mo te otou filifiliga; me kafai e fai faeloa ne koutou a mea konei ka se mafai eiloa o taka‵vale koutou. E tonu, ka tuku atu eiloa te tauliaga lasi ke ulu atu koutou ki loto i te Malo se-gata-mai o te ‵tou Aliki mo te ‵tou Fakaola ko Iesu Keliso.” (2 Pe. 1:10, 11) Tela la, e ‵tau mo Kelisiano fakaekegina katoa o taumafai malosi ke tumau latou i te fakamaoni; kafai e se fai penā, ka sē aoga eiloa a te lotou kalagaga ki te lagi io me ko te lotou ‵kamiga.—Epe. 3:1; Faka. 2:10.

8, 9. (a) Kaia e faigata ei ki te tokoukega o tino ke malama‵lama i te auala e fakaeke ei se tino? (e) E iloa pefea ne se tino me ko maua ne ia te ‵kamiga faka-te-lagi?

⁸ A te tokoukega o tavini a te Atua i aso nei e faigata ke malama‵lama i te auala e fakaeke ei ne te Atua se tino. A te mea tenei e sē se faifaiga masani ki a latou. Ko te fuafuaga eiloa a te Atua i te kamataga ko tino ke ola ki te se-gata-mai i te lalolagi. (Kene. 1:28; Sala. 37:29) A te filifiliga o nisi tino ke olo atu ki te lagi ke fai mo tupu mo faitaulaga lagolago se fakatokaga fou kae tu ‵kese. A te kalagaga tenei se ‵fuliga lasi ki mafaufauga, kilokiloga, mo te fakamoemoega o se tino telā ko fakaekegina.—Faitau te Efeso 1:18.

⁹ Kae e iloa pefea ne se tino me e maua tonu eiloa ne ia te kalagaga faka-te-lagi, telā ko te agaga tapu? E manino ‵lei a te tali tenei i pati a Paulo ki taina fakaekegina i Loma, kolā ne taku pelā me ne “kalagagina ke fai mo tino tapu.” Ne fai atu a ia ki a latou, penei: “Me ne seki maua ne koutou te agaga o te pologa ke toe ma‵taku ei koutou, kae ne maua ne koutou te agaga ke fai koutou mo tama puke. Ko te agaga eiloa tenā e ka‵laga atu ei tatou: ‘Apa, te motou Tamana!’ Ko te agaga eiloa tenā e molimau mai ki ‵tou agaga me i a tatou ko fanau a te Atua.” (Loma 1:7; 8:15, 16) Tela la, e auala i te agaga tapu, ka fakaasi manino atu ne te Atua ki te tino tenā me ne ‵kami a ia ke fai pelā me se pule lagolago i aso mai mua i te fakatokaga a te Malo.—1 Tesa. 2:12.

10. Se a te mea e fakauiga ki ei a pati i te 1 Ioane 2:27 me e se manakogina ke akoako se Kelisiano fakaekegina ne se isi tino?

¹⁰ A latou kolā ne maua ne latou a te ‵kamiga fakapito tenei mai te Atua, e se manakogina ne latou se molimau mai se isi koga. E se manakogina foki ne latou se molimau mai te suā tino e uiga ki te lotou fakaekega. E fakamautinoa atu eiloa ne Ieova a te mea tenā ki olotou loto mo olotou mafaufau. Ne fai atu te apositolo ko Ioane ki Kelisiano fakaekegina konei: “Kae ko oti ne fakaekegina koutou ne te tino telā e tapu, kae ko maua ne koutou katoa te poto.” Ne toe fai atu a ia: “E pelā mo koutou, a te fakaekega telā ne maua ne koutou mai i a ia e tumau eiloa i a koutou, kae e se manakogina ke akoako koutou ne se isi tino. Me e akoako eiloa koutou ne te fakaekega tenā mai i a ia e uiga ki mea katoa, ne mea ‵tonu eiloa, kae e seai se loi i ei. Ke tumau koutou i te ‵kau fakatasi mo ia e pelā eiloa mo tena akoakoga ki a koutou.” (1 Ioa. 2:20, 27) E manakogina ne tino konei a fakatakitakiga faka-te-agaga e pelā eiloa mo tino katoa. Kae e se ma‵nako latou ke fakamautinoa atu ne so se tino me i a  latou ne tino fakaekegina. Ko te ‵toe malosi sili eiloa i te iunivesi, ko te agaga tapu, e fakatalitonu atu me i a latou ne tino fakaekegina!

11, 12. Se a te mea e mafai o mafaufau ki ei se Kelisiano fakaekegina, kae se a te mea e se ‵tau o fakalotolotolua a ia ki ei?

¹¹ Kafai e fakaoko atu ne te agaga tapu a te fakatalitonuga tenei, ka isi eiloa ne fuliga ‵lasi ka oko ki luga i se Kelisiano telā ne fakaekegina. Ne fakasino atu eiloa a Iesu ki te ‵fuliga tenei i loto e pelā me ko “toe fanau mai,” io me “fanau mai mai te lagi.” ^[2] (Ioa. 3:3, 5; fakamatalaga mai lalo.) Ne toe fakamatala mai a ia, penei: “Sa ofo i taku muna ne fai atu ki a koe, E ‵tau o toe fa‵nau mai a koutou katoa. E agi te matagi ki te koga e manako ki ei, e lagona fua ne koe kae e se iloa ne koe me ne vau mai fea io me e fano ki fea. E penā foki a tino katoa kolā ko oti ne fa‵nau mai i te agaga.” (Ioa. 3:7, 8) E manino ‵lei me e faigata ke fakamatala ‵tonu atu a te kalagaga tenei ki a latou kolā e seki fakaekegina.

¹² E mafai eiloa o mafau‵fau penei a latou kolā ne fakaekegina i te auala tenei: ‘Kaia ne fili ei au? Kae kaia ne seki fili aka ei te suā tino?’ E mafai eiloa o mafau‵fau latou me e mata e fetaui ‵lei latou mo te tiute tenei io me ikai. Kae e se fakalotolololua latou me ne filifili eiloa ne Ieova a latou. E ‵fonu olotou ‵loto i te fiafia mo te loto fakafetai. E ‵pau eiloa olotou lagonaga mo Petelu telā ne fai mai, penei: “Ke vikia te Atua te Tamana o te ‵tou Aliki ko Iesu Keliso, ona ko te lasi o tena alofa fakamagalo ne fai ei ne ia ke toe fa‵nau mai tatou ki loto i se fakamoemoega ola e auala i te ‵toe fakatumaiga o Iesu Keliso mai te mate, ki se tofi telā e se mafai o pala io me lailai kae e se mafai foki o galo. E tausi te mea tenā i te lagi mō koutou.” (1 Pe. 1:3, 4) Kafai e fai‵tau ne tino fakaekegina a pati konei, e seai se fakalotolotolua me e iloa ne latou me e faipati atu eiloa te lotou Tamana faka-te-lagi ki a latou.

13. I te auala fea e ‵fuli ei a mafaufauga o se tino telā ne fakaekegina ki te agaga tapu, kae se a te pogai o te ‵fuliga tenei?

¹³ A koi tuai o maua ne latou te kalagaga tenei mai te agaga o te Atua, kae ne fia‵fia eiloa a Kelisiano konei ki te fakamoemoega ke ola latou i te lalolagi nei. Ne olioli eiloa latou ki te taimi ka ‵fulu faka‵ma ei ne Ieova te lalolagi tenei, kae ne ma‵nako latou ke maua ne latou a fakamanuiaga konei i aso mai mua. Kāti ne fakaataata foki ne latou, a te taimi ka fakafetaui atu ei latou ki olotou tino pele kolā ka faka‵tu aka mai tanuga. Ne olioli eiloa latou ke ‵nofo atu i fale kolā e faite ne latou kae ‵kai i fuataga o lakau kolā ne ‵toki ne latou. (Isa. 65:21-23) Kae kaia ne ‵fuli ei olotou mafaufauga? E se fakauiga loa me ne seki lotoma‵lie latou ki te fakamoemoega ke ola i te lalolagi. Ne seki ‵fuli olotou mafaufau ona ko fakalavelave mo logo‵maega. Ne seki ‵fiu vave latou i te lalolagi tenei, kae ne seki ‵fuli fakavave foki olotou mafaufauga ona ko te seai se fiafia e maua i te lalolagi nei, ko fai ei ke ma‵nako latou o ola i te lagi. A ko te ‵tonuga loa, a te agaga tapu o te Atua ne seki kalagagina io me ne ‵kami atu fua latou, kae ne fesoasoani atu foki ki a latou ke ‵fuli a olotou mafaufauga e uiga ki te olotou fakamoemoega.

14. E pefea te kilokiloga a tino fakaekegina e uiga ki olotou olaga i te lalolagi nei?

¹⁴ E mata, e ‵tau o fakaiku aka ne tatou me i tino fakaekegina konei e ma‵nako o ‵mate? Ne fakaosofia eiloa a Paulo ke tali mai, penei: “E tonu, e manava fi‵ta kae loto mafatia tatou i loto i te faleie tenei; me e se ma‵nako tatou o tapale keatea te mea tenei, kae ke ‵pei ki te suā mea, ko te mea ke mafai o sui te mea telā e mafai o mate ki te ola.” (2 Koli. 5: 4) E se ma‵nako latou ke ‵mate. Kae e ma‵nako eiloa latou i aso takitasi o tavini atu ki a Ieova fakatasi mo olotou taugasoa mo kāiga. Kae faitalia me ne a mea e fai ne latou, e masaua eiloa ne latou te lotou fakamoemoega ‵malu mō aso mai mua.—1 Koli. 15:53; 2 Pe. 1:4; 1 Ioa. 3:2, 3; Faka. 20:6.

15. Ne a fakailoaga e se fakamaoni mai ei me i te tino tenā ne fakaekegina ne te agaga tapu?

¹⁵ Kāti e mafaufau eiloa koe māfai ko maua ne koe a te ‵kamiga gali tenei. Kafai ko maua ne koe, ke mafaufau la ki nāi fesili tāua konei. E mata, e loto finafinau malosi koe i te faiga o te galuega talai? E mata, a koe se tino telā e fiafia o sukesuke malosi ki “mea ‵loto a te Atua” i tena Muna? (1 Koli. 2:10) E mata, ko oti ne maua ne koe a fakamanuiaga fakapito mai i a Ieova i te galuega talai? E mata, e isi se manakoga malosi i a koe ke fai te loto o Ieova? E mata, e fakaasi atu ne koe te alofa tonu mai te fesoasoani atu ki nisi tino i te feitu faka-te-agaga? E mata, ko oti ne fakamaoni ne koe te fesoasoani o Ieova ki tou olaga? Kafai tau tali ki fesili katoa konei ko te ao, e mata, e fakauiga i ei me ko maua nei ne koe te kalagaga ke ola i te lagi? Ikai, e se fai eiloa penā. Kaia? Me i mea konei e se ne lagonaga tu ‵kese kolā e maua fua ne latou kolā e fakamoe‵moe ke olo ki te lagi. E ‵pau foki loa te agaga e tuku atu ne Ieova ki tino kolā e fakamoe‵moe ke ola i te lalolagi nei. A te tonuga loa, kafai koi mafaufau eiloa koe me e mata ko maua ne koe te kalagaga ke ola i te lagi io me ikai, e fakaasi mai i ei me e seki maua eiloa ne koe te kalagaga tenā. A tino kolā e kalagagina ne Ieova e se fakalotolotolua me e mata e kalagagina latou io me ikai! E iloa ‵lei eiloa ne latou!

16. E iloa pefea ne tatou me e se ko tino katoa kolā ne maua ne latou te agaga tapu o te Atua e maua foki ne latou te ‵kamiga ke ola i te lagi?

¹⁶ I te Tusi Tapu, e maua ne tatou a fakaakoakoga e uke o tagata fakamaoni kolā ne fakamalosigina ne te agaga tapu; kae ne seki maua ne latou te fakamoemoega ke ola i te lagi. E aofia i ei a Ioane te Papatiso. Ne tavae malosi ne Iesu a Ioane kae ne fai mai a ia me ka se aofia tou tagata i te Malo faka-te-lagi. (Mata. 11:10, 11) A Tavita ne fakamalosigina foki ne te agaga tapu. (1 Samu. 16:13) A ia se tagata telā ne lasi tena iloa i te feitu faka-te-agaga kae ne fakaosofia foki ke tusi ne ia a nisi tusi o te Tusi Tapu. (Male. 12:36) Kae i te Penitekoso, ne fapati eiloa a Petelu me i a Tavita ne “seki fano ki te lagi.” (Galu. 2:34) Ne galue malosi eiloa te agaga tapu i loto i a latou konei, kae ne seki tuku atu eiloa ne te agaga tapu se molimau fakapito me ko oti ne filifili latou mō te ola i te lagi. E se fakauiga i ei me e se fetaui ‵lei latou ke pule mai te lagi. Kae e fakauiga eiloa me ka faka‵tu mai ne Ieova latou ki te ola i te lalolagi palataiso.—Ioa. 5:28, 29; Galu. 24:15.

17, 18. (a) Se a te fakamoemoega e olioli ki ei a te tokoukega o tavini a te Atua i aso nei? (e) Ne a fesili ka sau‵tala tatou ki ei i te suā mataupu?

¹⁷ A te tokoukega o tavini a te Atua i aso nei e se maua ne latou te kalagaga ke ola i te lagi. E maua eiloa ne latou te fakamoemoega e pelā mo Tavita, Ioane te Papatiso, mo nisi tagata mo fafine fakamaoni kolā ne ola i aso mua. E pelā mo Apelaamo, e olioli latou ke ola mai lalo o te pulega a te Malo. (Epe. 11:10) Se ‵toega fua o tino kolā ne filifiligina mō te ola i te lagi koi ‵toe mai nei i te lalolagi i te taimi tenei o te gataga. (Faka. 12:17) Ko tena uiga, a te tokoukega o te toko 144,000 kolā ne filifiligina ko oti katoa ne ‵mate atu mo te fakamaoni.

¹⁸ Tela la, e ‵kilo atu pefea a latou kolā e fakamoe‵moe ke ola i te lalolagi ki so se tino telā e maua ne ia te fakamoemoega ke ola i te lagi? Kafai e isi se tino i tau fakapotopotoga ko kamata o fakaaoga ne ia a mea fakatusa i te ‵Kaiga a te Aliki i te Afiafi, e pefea tau kilokiloga e uiga ki ei? E mata, e ‵tau o manavase koe ki te fanakaga o te aofaki o latou kolā e maua ne latou te kalagaga ke ola i te lagi? Ka tali aka a fesili konei i te suā mataupu.