Olonoño via simale okuti elimi lia kacinjonjo li puẽla ovava pocakati covina via lulikiwa okuti, viupa ovava ndalove atito. Pole, koloneke vilo, olonoño via lilongisa okuti onjila ndomo kacinjonjo a puẽla ovava ya velapo olonjila via siata “oku kuama.”

 Kũlĩhĩsa: Kacinjonjo eci a fetika oku puẽla ovava vonelẽho, ka pesela ongusu yalua. Elimi li litepa pokati kuenje likuata olosungu vivali. Eci elimi lia kacinjonjo li veta vovava olio li likupika ndofunili yitito kuenje ovava a lamana. Lonjila ndeyi, kacinjonjo o yuvula oku pesela ongusu yalua poku ecelela okuti ovava a lamana o-o muẽle poku iñila vomẽla. Osimbu kacinjonjo a kasi oku litekula, o pondola oku yukisa elimi liaye lovava olonelẽho ci soka 20 kolonjanja vo sengundu.

 Uloño waco u lingiwa vocipikipiki, wa siatavo oku muiwa kolonjila vikuavo vi kuama onjila yimuamue, yoku nyua ovava. Catiamẽla kuloño waco Ulongisi Mark Denny wo ko Universidade yo ko Stanford, ko Kalifórnia wa popia ndoco: “Oku talavaya lo engenyaria, o fisika kuenda o matematika loku kapako ovina omunu a lilongisa, ci komõhisa calua . . . nda ove wa pingile konoño yimue ya kũlĩha ciwa o matematika ale o engenyaria oco a ku pangeleko onjila yimue oku nena ovava lunjopi wayo, eye nda lalimue eteke a ci tẽla.”

 Handi vali, ocimalẽho caco ka ci talavaya longusu yonjila yaco yitito. Olosungu vielimi liayo vi yikuka kuenda vi liyika osimbu a puẽla ovava vonelẽho kuenda eci a mala.

 Omo okuti elimi lia kacinjonjo likuete unene woku linga ovina vi komõhisa, vakuakukonomuisa va limbuka okuti poku kuama uloño waco, ci kuatisa oku mioñolola olonjila vioku sakula kuenda kolonepa vikuavo. Li pondolavo oku kuatisa kovimalẽho vioku yelisa ovava ale ulela wa peseka.

 Nye o sima? Anga hẽ elimi litito lia kacinjonjo—luloño waye woku puẽla lonjanga ovova vonelẽho kuenda lonjila ya leluka — wa tukulula ño? Ale wa lulikiwa?