OSAPI YO KOÑOÑO
Ndomo o Talavaya Ciwa Lotembo Yove
“Nda yonguile oku kuata otembo yalua!” Olonjanja viñami wa popia ale olondaka evi? Ocili okuti, omanu vosi va kuete olowola vimuamue viotembo, ci kaile vakuonene, ale olohuasi, ambombe kuenda olohukũi. Handi vali, ci kaile ohuasi, ale ohukũi, ka va pondola oku soleka otembo. Otembo ya pita, ka yi tiuka vali. Omo liaco, ca sunguluka oku talavaya ciwa lotembo tu kuete. Ndamupi? Tu kũlĩhĩsi olonjila vikuãla via siata oku kuatisa omanu valua oku talavaya ciwa lotembo yavo.
Onjila 1: Kala ukuakuliongotiya ciwa
Kũlĩhĩsa ovina via velapo. Embimbiliya li eca elungulo liokuti: ‘Kũlĩhi ovina via velapo vali.’ (Va Filipoi 1:10) Sokiya ulala wovina o sukila oku linga kuenda kũlĩhĩsa nda kuli upange umue wa velapo, wonjanga, ale avali aco. Ivaluka okuti, kuli cimue ca velapo ndeci, oku landa ovina vimue, pole, citava okuti havionjangako. Pamue ocina cimue ci molẽha ndu okuti conjanga, ndeci—oku tala ocipama o sole cotelevisãu—ci kasi oku fetika, citava okuti ka ci kuete esilivilo lialua. *
Linga esokiyo. Ukundi 10:10 hati: “Nda ocimalẽho cimue cutale ca kuna kuenda omunu umue ka lepika olongenge viaco, eye o ka sukila oku likolisilako calua.” Li amisako ndoco: “Pole, olondunge vi kuatisa oku kuata onima yiwa.” Nye tu lilongisilako? Ndeci ukuakutiaña olohũi ka kala tembo yalua nda wa lepika ondiaviti yaye, ove o ka tẽla oku talavaya ciwa lotembo yove, nda wa linga esokiyo liovopange ove osimbu kua fetikile oku a linga. Linga noke ovopange ka a kuete esilivilo, ana a nyana ño otembo longusu yove. Noke yoku linga upange umue, nda kua supa otembo yimue, momo lie ku lingila upange ukuavo nda wa linga noke? Nda o linga esokiyo liwa, o kuata onima yiwa yupange wove, ndeci onalãvayi ukualondunge yi lepika ondiaviti yaye.
Leluisa omuenyo wove. Lilongisa oku popia hati, “sio” kovina ka vi kuete esilivilo, ale vi nyana ño otembo. Oku kuata ovopange lolohuminyo vialua, ci pondola oku ku sakalaisa calua kuenda oku ku upa esanju liove.
Onjila 2: Yuvula Ovimunu Viotembo
Oku lipañela kuenda ocituwa coku lisimãla. “Una o lavulula ofela ka ka waya ombuto kuenda una o vanja kalende ka kongula.” (Ukundi 11:4) Eci ci lomboloka nye? Oku lipañela ku nyana otembo kuenda onima yiwa nda ya tunda kupange waco. Ukuakulima nda o kevelela otembo yiwa yoku lima, pamue ka pondola oku lima ndaño oku ungula lacimue. Cimuamue haico, nda ka tua kuatele utate, tu pondola oku ecelela okuti, usumba woku lisimãla, vi tu lingisa vakuakulisimãla. Ale pamue tu sima okuti, tu nõla lika onjila yimue nda tua kũlĩha ovina viosi via kongela vondaka yimue. Ocili okuti, osimbu ka tua nõlele onjila yimue, tu sukila oku konomuisa ciwa ondaka yaco. Momo Olosapo 14:15 hati: “Ukualondunge o kũlĩhĩsa onjila yosi.” Pole, poku nõla onjila yimue, tu pondola oku lisimãla.—Ukundi 11:6.
Oku sanda oku linga ovina lonjila ya lipua. Tiago 3:17 hati: “Olondunge vi tunda kilu [okuti via Suku] . . . via sunguluka.” Omunu wosi o likolisilako oku linga ovina lonjila yiwa, o sesamẽla epandiyo! Pole, nda tu tiamisila calua utima koku linga ovina lonjila ya lipua, tu pondola oku sumua loku lueya. Ndeci omunu umue o kasi oku lilongisa oku vangula elimi limue, o sukila oku kuata elomboloko liokuti, o ka lueya kuenda o ka lilongisila kakulueya aco. Pole, omunu o likisika oku linga ovina lonjila ya lipua, o pondola oku kuata usumba walua woku lueya ondaka yimue, kuenje cu tateka oku amamako oku lilongisa. Ciwa nda tuakuesuluviko kuenda tu kuete ocituwa ca sunguluka! Olosapo 11:2 hati: “Olondunge vi kasi la vana va li suluvika.” Ocili okuti, vakuesuluviko kuenda ambombe, ka va li kisika calua kuenda ka va kuete usumba woku li yola ovo muẽle omo liakulueya avo.
“Ocili okuti, ku feti ovina lolombongo, o vi feta lotembo yove.”—A Arte de Crescer
Onjila 3: Kala Ukuesunguluko Loku Linga Ovina Ndeci vi Kasi
Lekisa esunguluko lupange kuenda olomapalo. “Epupu limosi liepuyuko lia velapo okuti, apupu avali wupange walua a sule kuenda oku lupukila konyima yofela.” (Ukundi 4:6) Omunu wosi wa tekela koku talavaya, olonjanja vialua ka kuatisiwa lonima ‘lapupu avali wupange walua,’ momo ka kuata otembo, ale ongusu. Pole, ocisiãyi ci nõlapo “apupu avali” epuyuko kuenda ci pesela otembo yi kuete esilivilo. Embimbiliya li tu vetiya oku kuata ocituwa cesunguluko ndoco: Talavaya ciwa kuenda sanjukila onima yupange wove. Oku ci linga, “ombanjaile ya Suku.”—Ukundi 5:19.
Pekela otembo ya sokiyiwa. Embimbiliya liti: “Ndi ka liyala posi kuenda mekela lombembua.” (Olosamo 4:8) Akulu valua va sukila oku pekela ci soka olowola ecelãla veteke oco va kale ciwa ketimba kuenda vovisimĩlo. Otulu, tu kuete esilivilo kovisimĩlo, momo tu kuatisa oku yevelela lutate, oku patekela kuenda oku lilongisa ovina. Omo liaco, oku pekela onjila yimue yiwa yoku talavaya lotembo. Nda omunu ka pekela otembo ya sokiyiwa, cu tateka oku lilongisa ovina vimue kuenje ci kokela komunu oku lueya, oku litusola kuenda oku kuata lonjanga onyeño.
Tumbika ovimãho o tẽlisa. “Ca velapo oku sanjukila eci ovaso a lete okuti, oku tẽlisa olonjongole hacoko.” (Ukundi 6:9) Tu li longisilako nye? Omunu ukualondunge, ka ecelela okuti olonjongole vi tumĩla omuenyo waye ca piãla enene vina ka vi tẽliwa ale ka via lelukile oku vi tẽlisa. Kuenje eye ka ecelela oku yapuisiwa lasapulo olomĩlu, ale oku levala. Pole, eye o sanjukila ovina a pondola oku tẽlisa okuti, “ovina vi letiwe lovaso [aye].”
Onjiala 4: Songuiwa Lovituwa Via Sunguluka
Konomuisa ovituwa viove. Ovituwa viove vi pondola oku ku kuatisa oku kũlĩhĩsa eci ciwa, eci ci kuete esilivilo leci ca velapo. Nda omuenyo wove wa kaile ndusongo umue, ovituwa viove nda via tiamisiwila kuna usongo u sukila oku enda. Omo liaco, oku kuata ovituwa viwa, ci pondola oku ku kuatisa oku nõla ovina via sunguluka o sukila oku linga tete komuenyo kuenda oku talavaya ciwa lotembo yove. Pi o sanga ovituwa viaco evi? Omanu valua va siata oku kũlĩhĩsa Embimbiliya momo va limbuka okuti, olio ono yolondunge viocili.—Olosapo 2:6, 7.
Pitisa kovaso ocisola. Va Kolosai 3:14 hati: Ocisola, “ci tokeka omanu vomunga yimuamue.” Nda ka tu kuete ocisola, ka tu kuata esanju kuenda ka tu liyevi ciwa, ca piãla enene vepata. Omunu wosi ka kapiko olondaka evi, pamue omo lioku pitisa kovaso upange ale olombongo, o kasi oku sanda esumuo liaye. Kuli esunga liwa lieci Embimbiliya litukuila olonjanja vialua okuti ocisola oco ocituwa ca velapo komuenyo. —1 Va Korindo 13:1-3; 1 Yoano 4:8.
Sokiya otembo yoku kũlĩha ciwa Suku. Ulume umue o tukuiwa Geoff wa kuatele ukãi umue wo solele calua, omãla vavali vawa, akamba vawa kuenda wa solele upange waye wocifulumelu. Pole, omo liupange waye, wa enda oku liyaka locitangi cohali kuenda colofa. Eye wa enda oku lipula ndoco: “Anga hẽ oco omuenyo wa sukilile oku kala?” Eteke limue wa tanga alivulu amue Olombangi Via Yehova ana a tambulula epulilo liaye.
Geoff wa sapuila kukãi waye kuenda omãla vaye ovina a kala oku lilongisa. Vosi yavo va lekisa onjongole kuenje epata liosi lia fetika oku lilongisa Embimbiliya. Ukũlĩhĩso waco, wokuatisa komuenyo waye kuenje cilo, va pesila otembo yavo kovina via velapo. Omo lioku lilongisa Embimbiliya, cilo va kuete elavoko li komõhisa liomuenyo ko pui voluali lumue lua lipuwa okuti, ka muli ohali. —Esituluilo 21:3, 4.
Ulandu wa Geoff u tu ivaluisa olondaka via Yesu viokuti, “Va sumũlũha vana va kuete enyona liukũlĩhĩso wa Suku.” (Mateo 5:3) Nye o sima catiamẽla koku sokiya otembo yimue oco o kũlĩhe ciwa Suku? Ocili okuti, oku ci linga ci ka ku ĩha olondunge vi sukiliwa oco o kuatisiwe, okuti ka ci lingiwa lika veteke, pole, vokuenda kuomuenyo wosi.
^ Ovinimbu 5 Tala “20 Kolonjila Vioku Sokiya Otembo Yalua,” Vomasuli! ya Kupupu 2010.