1. Nye omanu va siata oku sima okuti kokuavo ca sunguluka?

TU KASI voluali lumue lue yuka evĩho. Omanu valua va siata oku sima okuti ca sunguluka nda ulume lulume, ale ukãi lukãi va lipekela, ale oku lipekela la umue okuti ka tokekisile laye olohuela. Volofilme, valivulu, vovisungo, kuenda vasapulo uhembi mue yuka ovina vi vetiya ukahonga. (Osamo 12:8) Pole, Yehova wa siata oku tu kuatisa oco tu kuate omuenyo u pondola oku u sanjuisa. Ndaño tu kasi voluali lue yuka evĩho, pole tu pondola oku liyelisa.—Tanga 1 Va Tesalonike 4:3-5.

2, 3. (a) Momo lie tu sukilila oku yuvula oloñeyi vĩvi? (b) Nye tu konomuisa vocipama cilo?

² Oco tu sanjuise Yehova, tu sukila oku yuvula ovina viosi a nyãle. Pole, omo okuti ka tua lipuile, citava okuti tu yapuisiwa leyonjo liukahonga, ndeci olõsi via siata oku kokiwa lonulo yi kasi konjolo. Nda tua fetika oku kuata ovisimĩlo vioku linga ukahonga, tu sukila oku vi yuvula lonjanga. Nda ka tua ci lingile, oloñeyi viaco vi livokiya calua, kuenje nda kua molẽha epuluvi lioku ci linga, tu lueya. Eli olio esunga lieci Embimbiliya li popela hati: “Oloñeyi eci vi mina vi cita ekandu.”—Tanga Tiago 1:14, 15.

 ³ Ca leluka oku kuata oloñeyi vĩvi kutima wetu. Eli olio esunga lieci tu sukilila oku lavulula lutate catiamẽla kovina tu fetika oku sola. Nda ka tua tiamisilile utima wetu koloñeyi vĩvi, ci tu kuatisa oku yuvula oku linga ukahonga okuti ka tu kuata ovitangi. (Va Galatia 5:16) Vocipama cilo, tu konomuisa ovina vitatu ndeci: Ukamba wetu la Yehova, elungulo li tunda Vondaka Yaye, kuenda ekuatiso lia vamanji va loñoloha, oco vi tu kuatise oku liyaka loloñeyi vĩvi.

4. Momo lie ci kuetele esilivilo kokuetu oku kuata ukamba la Yehova?

⁴ Embimbiliya li tu sapuila okuti vana va yongola oku “Amela ku Suku” va sukila oku ‘yelisa ovaka avo’ kuenda oku ‘puisa ovitima viavo evĩho.’ (Tiago 4:8) Nda Yehova eye ekamba lietu lia velapo, ka tu yongola lika oku u sanjuisa lovituwa vietu, pole tu yongolavo okuti ovisimĩlo vietu viu sanjuisa. Nda ovisimĩlo vietu via yelisiwa, tu kuatavo utima wa yela. (Osamo 24:3, 4; 51:6; Va Filipoi 4:8) Yehova wa kũlĩha okuti ka tua lipuile kuenda pamue tu fetika oku sokolola ovina via vĩha. Pole, omo okuti ka tu yongola oku sumuisa Yehova, tu sukila oku likolisilako oku yuvula ovisimĩlo ka via sungulukile. (Efetikilo 6:5, 6) Nda tua ci linga, tu pondola oku amamako oku kuata ovisimĩlo viwa.

5, 6. Ohutililo yi pondola oku tu kuatisa ndati oku yuvula oloñeyi viukahonga?

⁵ Nda tua amamako oku likutilila loku pinga ekuatiso lia Yehova, eye o tu kuatisa oku liyaka lovisimĩlo vĩvi. Yehova o tu ĩha espiritu sandu oco li tu pamise okuti, tu amamako oku liyelisa. Volohutililo vietu tu pondola oku sapuila ku Yehova okuti, tu yongola oku kuata ovisimĩlo viu sanjuisa. (Osamo 19:14) Tu sukila oku pinga ku Yehova lumbombe oco a tale nda vutima wetu muli oloñeyi vi pondola oku tu vetiya oku linga ekandu. (Osamo 139:23, 24) Omo liaco, amamako oku pinga ekuatiso ku Yehova oco o yuvule ovina via vĩha okuti, o linga ovina via sunguluka ndaño ka ca lelukile.—Mateo 6:13.

⁶ Osimbu ka tua lilongisile ovina viatiamẽla ku Yehova, pamue tua solele oku linga ovina ka vi taviwa laye, kuenda tu kasi oku liyaka loloñeyi viaco vĩvi toke cilo. Pole, Yehova o pondola oku tu kuatisa oku linga apongoloko oco tu linge ovina viu sanjuisa. Sokolola ulandu wa pita la Soma Daviti eci a linga ukahokolo la Batisieva okuti noke wa likekembela, kuenje wa pinga ku Yehova oco a ece kokuaye “utima u yela” okuti, u kuatisa oku lekisa epokolo. (Osamo 51:10, 12) Nda kosimbu tua kuatele onjongole yalua yoku linga ukahonga okuti tu kasi oku liyaka layo toke cilo, Yehova o pondola oku tu kuatisa oco tu kuate onjongole yalua yoku pokola kokuaye, kuenda oku linga ovina via sunguluka. Eye o pondola oku tu kuatisa oco tu yuvule ovisimĩlo ka via sungulukile.—Osamo 119:133.

7. Ondaka ya Suku yi pondola oku tu kuatisa ndati oku yuvula ovisimĩlo vĩvi?

⁷ Yehova o pondola oku tambulula olohutililo vietu lekuatiso Liondaka yaye yi sangiwa Vembimbiliya. Momo, tu sangamo olondunge via Suku via pua evĩho. (Tiago 3:17) Nda tu tanga Embimbiliya oloneke viosi, tu yukisa utima wetu lovisimĩlo via pua evĩho. (Osamo 19:7, 11; 119:9, 11) Vembimbiliya tu sangamo ovolandu amue lalungulo a pondola oku tu kuatisa oku yuvula ovisimĩlo via vĩha, kuenda oloñeyi vĩvi.

8, 9. (a) Momo lie umalẽhe umue ulume a lingila ukahonga lukãi ocipuepue? (b) Ulandu u sangiwa kelivulu Liolosapo kocipama 7, u tu kuatisa oku yuvula nye?

⁸ Kelivulu Liolosapo 5:8, Ondaka ya Suku  yi tu lungula oku yuvula ukahonga. Kelivulu Liolosapo kocipama 7, tu tangako ulandu watiamẽla kumalẽhe umue ulume okuti kuteke wa endele ocipepi lonjo yukãi umue ocipuepue. Ukãi waco wa kala pevindi liokololo kuenje ‘wa walele uwalo wupuepue.’ Noke, eci ukãi waco a pitĩla kukuenje waco, wo kuata, kuenje wo sipula, kuenda wo sapuila olondaka vimue vio vetiya oku kuata oloñeyi vĩvi. Pole, umalẽhe ka yuvuile oloñeyi viaco, kuenje wa linga ukahonga lukãi waco, ndaño okuti ka kuatele ovisimĩlo vioku linga ekandu. Noke, wa liyaka lovitangi vialua. Nda umalẽhe wa kuatele elomboloko liovitangi a laikele oku liyaka lavio, nda wa yuvula oku lisanga lukãi waco!—Olosapo 7:6-27.

⁹ Ndeci ca pita lumalẽhe waco, citava okuti tu nõlavo onjila ka ya sungulukile, momo ka tua kũlĩhĩle elomboloko liovitangi tu pondola oku liyaka lavio. Omo okuti kuteke vo Televisãu mua siata oku lekisiwa ovipama vimue via vĩha, ka ca sungulukile oku sandiliya ovipama vimue oco tu tale ovina vi kasi oku lekisiwa. Tu pondolavo oku kapa ekalo lietu kohele nda tu sandiliya vo Internet ovipama vimue vi tu vetiya oku linga ovina ka via sungulukile, oku tumisa asapulo komanu vamue ka tua kũlĩhĩle, ale oku sandiliya ovipama vimue vi vetiya ukahonga, kuenda vina mua kongela omanu va kasi epolõla haivo va linga umbondo. Ovina tu tala, vi pondola oku tu vetiya oku kuata oloñeyi vĩvi okuti, ka tu lekisa epokolo ku Yehova.

10. Momo lie ka ca sungulukile oku linga ocitiokoso? (Tala elitalatu kefetikilo liocipama cilo.)

¹⁰ Embimbiliya li tu sapuila ndomo ulume  lukãi va sukila oku li sumbila pokati. (Tanga 1 Timoteo 5:2.) Akristão vocili va sukila oku lekisa lika ocisola colohuela ku vana va tokekisa lavo olohuela, ale komanu vana va yongola oku tokekisa lavo olohuela. Ovo va yuvula oku linga ocitiokoso. Kuli vamue va siata oku sima okuti, oku lekisa ondimbukiso yocisola caco lekuatiso lietimba liavo, oku ci linga lolondimbukiso vimue, ale oku tieñela iso komunu ukuavo, ka ci koki ovitangi momo ka va ci lingi loku li kuata kuata. Pole, nda omanu vavali va li lingila ocitiokoso, noke va fetika oku kuata ovisimĩlo via vĩha okuti, vi va vetiya oku linga ukahonga. Omo okuti ovitangi viaco via pita kosimbu, vi pondolavo oku pita koloneke vilo.

11. Ulandu wa Yosefe u tu longisa nye?

¹¹ Yosefe wa tu sila ongangu yiwa. Ukãi wa Potifara wa enda oku yonja Yosefe oco a lipekele laye. Ndaño okuti Yosefe ka tavele, pole, ukãi waco wa amamako oku u yonja. Oloneke viosi wa enda oku pinga ku Yosefe oco a ‘kale ocipepi laye.’ (Efetikilo 39:7, 8, 10) Onoño yimue ukuakukonomuisa ovolandu Embimbiliya wa lombolola okuti, ukãi wa Potifara wa kuatele elavoko liokuti, nda eteke limue va siala vonjo likaliavo, citava okuti Yosefe o lekisa onjongole kokuaye. Pole, Yosefe wa nõlelepo oku yuvula ocitiokoso cukãi waco okuti, eye ka lingivo ocitiokoso kokuaye. Kuenje, ka ecelele okuti vutima waye mu kala oloñeyi via vĩha. Eci ukãi waco a kuata Yosefe vocikutu oco o kisike oku lipekela laye, Yosefe “wa sia [lonjanga] ocikutu caye peka liukãi kuenje wa tila, wa tundila posamua.”—Efetikilo 39:12.

12. Tua kũlĩha ndati okuti ovina tu tala vi pondola oku yapuisa utima wetu?

¹² Yesu wa lungula hati, ovina tu tala vi pondola oku yapula utima wetu, kuenda vi tu vetiya oku kuata onjongole yoku linga ukahonga. Eye wa popia hati: “U wa vanja ukãi ho liveli, vutima waye wo pekelisa ale.” (Mateo 5:28) Soma Daviti wa pitavo locitangi caco okuti eci a kala “kilu lionjo yosoma, oku vanja posi wa mõla umue ukãi o kasi loku yua.” Pole, ka liwekelepo oku u tala, kuenje wa fetika oku sokolola eci catiamẽla kokuaye. (2 Samuele 11:2) Ndaño okuti ukãi waco wa kuatele ulume waye, pole, Daviti wa fetika oku lekisa onjongole kokuaye, kuenje wa lipekela laye.

13. Momo lie tu sukilila oku linga ‘ocisila’ lovaso etu, kuenda tu ci linga ndati?

¹³ Nda tu yongola oku yuvula ovisimĩlo via vĩha, tu sukila oku kuama ongangu ya Yovi wa popia hati: “Nda lisila lovaso ange.” (Yovi 31:1, 7, 9) Ndeci ca pita la Yovi, tu pondolavo oku nõlapo oku yuvula oku sokolola lonjila yimue ka ya sungulukile omunu umue tua mola. Nda vokombutador yetu mua molẽha elitalatu liomunu umue o kasi epolõla, ondimbukiso yimue yelungulo, orevista yimue, ale tua muila ovina viaco pocitumãlo cimue, tu sukila oku vandekela lonjanga konele yikuavo.

14. Nye tu sukila oku linga oco tu amameko oku liyelisa?

¹⁴ Eci o sokolola kovina wa siata oku lilongisa, pamue o limbuka okuti o sukila oku likolisilako calua oco o tẽle oku liyaka loloñeyi via vĩha. Nda o sukila oku linga apongoloko amue, ci linga lonjanga! Nda o pokola kovina Yehova a popia, ci ku kuatisa oku yuvula oku linga ukahonga, kuenje o pondola oku amamako oku liyelisa.—Tanga Tiago 1:21-25.

15. Nda tua limbuka okuti ka ca lelukile oku liyaka loloñeyi vĩvi, momo lie ci kuetele esilivilo oku pinga ekuatiso?

¹⁵ Nda wa limbuka okuti ka ca lelukile kokuove oku liyaka loloñeyi vĩvi, sapela la manji umue vekongelo o kasi oku vumba Yehova vokuenda kuotembo yalua okuti, o pondola oku ku ĩha ekuatiso li tunda Vondaka ya Suku. Ndaño okuti ka ca lelukile oku sapuilako vamanji vakuavo ovitangi viove, pole, oku pinga  ekuatiso ci kuete esilivilo. (Olosapo 18:1; Va Heveru 3:12, 13) Vamanji va loñoloha va pondola oku ku kuatisa oku limbuka apongoloko o sukila oku linga. Nda wa linga apongoloko aco, ukamba wove la Yehova u pondola oku amamako.

16, 17. (a) Akulu vekongelo va pondola oku kuatisa ndati vamanji vana va kasi oku liyaka locitangi coloñeyi vĩvi? Tukula ulandu umue. (b) Omanu va siata oku tala vana va kasi epolõla haivo va linga umbondo, momo lie va sukilila oku pinga ekuatiso lonjanga?

¹⁶ Akulu vekongelo va pondola oku tu kuatisa. (Tanga Tiago 5:13-15.) Vokuenda kuanyamo alua umalẽhe umue ulume wo kofeka yo Brasil ka ca lelukile kokuaye oku liyaka loloñeyi vĩvi. Eye wa popia hati: “Nda kũlĩhĩle okuti ovisimĩlo viange ka vi sanjuisa Yehova, pole nda kuatelevo osõi yalua yoku sapela lomanu vakuavo catiamẽla kovisimĩlo viange.” Ukulu umue wekongelo wa limbuka okuti umalẽhe waco wa sukilile ekuatiso kuenje wo vetiya oco a sandiliye ekuatiso liakulu vekongelo. Noke umalẽhe waco wa popia hati: “Nda komõha calua omo liocituwa cakulu vekongelo, momo va lekisa ocisola poku sapela lame. Ovo va kuata elomboloko liovisimĩlo viange, kuenda sia simĩle okuti ndi sesamẽla oku tatiwa lonjila yaco. Momo, va yevelela lutate ovitangi viange. Kuenje, va tanga ovinimbu vimue Viembimbiliya, oco nda amameko oku lekisa ocisola ku Yehova, kuenda va likutilila kumue lame. Ovina viaco via ndi kuatisa oku tava kelungulo Liembimbiliya va nyiha.” Eci umalẽhe waco a pamisa ukamba waye la Yehova noke wa popia hati: “Cilo nda limbuka esilivilo lioku sandiliya ekuatiso okuti, ndi yuvula oku seteka oku tetulula ovitangi viange likaliange.”

¹⁷ Nda o kuete ocituwa coku tala omanu va kasi epolõla haivo va linga umbondo, sandiliya lonjanga ekuatiso. Nda wa pita otembo yalua okuti ku pingi ekuatiso, o wila vekandu linene lioku linga ukahonga. Noke, o sumuisa vamanji, kuenje omanu vakuavo va fetika oku popia lãvi Yehova. Vamanji valua va pinga ekuatiso kakulu vekongelo, va siata oku tava kelungulo va tambula, momo va yongola oku sanjuisa Yehova oco va amameko vekongelo Liakristão vocili.—Osamo 141:5; Va Heveru 12:5, 6; Tiago 1:15.

18. Nye wa nõlapo oku linga?

¹⁸ Oluali lulo lua Satana lue yuka ovina vialua via vĩha. Pole, afendeli va Yehova va siata oku likolisilako oco va kuate ovisimĩlo viwa kuenda oku yelisiwa. Yehova o sole calua afendeli vaco. Omo liaco, tu likolisiliko oku kuata ukamba la Yehova loku kapako elungulo tu tambula Vondaka yaye, kuenda vekongelo Liakristão vocili. Nda tua ci linga, tu kuata esanju kuenda utima wa yela. (Osamo 119:5, 6) Kovaso yoloneke eci Satana a ka kunduiwa, tu ka kala otembo ka yi pui voluali luokaliye lua Suku lua yela.