Ro Ṋewa Muya Wa Mudzimu, Hu Si Wa Shango
Ro Ṋewa Muya Wa Mudzimu, Hu Si Wa Shango
“Riṋe-ha a ro ngo ṋewa muya wa shango, ro ṋewa Muya u bvaho Mudzimuni uri ri ḓivhe zwe Mudzimu a ri tonda ngazwo’.”—1 VHA-KOR. 2:12.
1, 2. (a) Vhakriste vha ngoho vha nndwani nga muhumbulo ufhio? (b) Ndi mbudziso dzifhio dzine ra ḓo dzi haseledza?
SAMUSI ri Vhakriste vha ngoho ri nndwani! Swina ḽashu ḽi na maanḓa, ḽo ṱalifha, nahone ḽo ḓiimisela u lwa. Ḽi na tshishumiswa tshine ḽa kunda ngatsho vhathu vhanzhi. Fhedzi a ro ngo fanela u ḓipfa ro kulea nungo nahone ri si na fulufhelo ḽa uri ri ḓo kunda. (Yes. 41:10) Ri na zwine ra nga kona u ḓilwela ngazwo musi swina ḽi tshi ri vutshela.
2 Nndwa yashu a si ya ṋama, ndi ya muya. Swina ḽashu ndi Sathane Diabolo, nahone tshishumiswa tshawe tshihulwane ndi “muya wa shango.” (1 Vha-Kor. 2:12) Riṋe ri shumisa muya wa Mudzimu u itela u ḓipilela. U itela u kunda kha yeneyi nndwa ri fanela u vha na vhushaka havhuḓi na Mudzimu, ri fanela u humbela muya wa Mudzimu na u sumbedza tshiaṋwiwa tshawo vhutshiloni hashu. (Vha-Gal. 5:22, 23) Naho zwo ralo, muya wa shango ndi mini, nahone zwi ḓa hani uri u vhe na ṱhuṱhuwedzo khulwane nga nḓila yeneyi? Ri nga kona hani u vhona arali muya wa shango u tshi khou ri ṱuṱuwedza? Nahone ri guda mini kha Yesu malugana na u wana muya wa Mudzimu na u iledza muya wa shango?
Muya Wa Shango—Ndi Ngani Wo Phaḓalala Fhethu Hoṱhe?
3. Muya wa shango ndi mini?
3 Muya wa shango u bva ha Sathane, “muvhusi wa shango ḽino,” nahone u lwisana na muya mukhethwa wa Mudzimu. (Yoh. 12:31; 14:30; 1 Yoh. 5:19) Wo phaḓalala na shango ḽoṱhe nahone u ṱuṱuwedza vhathu vhanzhi. Wonoyu muya u ita uri vhathu vha lwisane na zwine Mudzimu a funa zwi tshi itwa na ndivho yawe.
4, 5. Muya une wa ṱuṱuwedzwa nga Sathane wo phaḓalala hani fhethu hoṱhe?
4 Zwo ḓa hani uri muya une wa ṱuṱuwedzwa nga Sathane u phaḓalale fhethu hoṱhe? Tsha u thoma, Sathane o fhura Eva ngei tsimuni ya Edeni. O ita uri a tende uri u sa vhuswa nga Mudzimu zwi ḓo khwinisa vhutshilo hawe. (Gen. 3:13) Zwenezwo zwo sumbedza uri Sathane ndi muzwifhi! (Yoh. 8:44) Nga zwenezwo, Sathane o fhura Eva a tshi itela uri Adamu a si tsha fulufhedzea kha Yehova. Nga ṅwambo wa phetho ya Adamu, vhathu vho mbo ḓi dzhena tshivhini, nahone zwenezwo zwo ita uri vha sendamele kha u tevhela muya wa Sathane wa u sa thetshelesa.—Vhalani Vha-Efesa 2:1-3.
5 Sathane o dovha a ṱuṱuwedza vharuṅwa vhanzhi, vhe vha shanduka vha vha madimoni. (Ndzumb. 12:3, 4) Honoho u sa fulufhedzea kha Mudzimu ho itea nga phanḓa ha Maḓi Mahulu a misini ya Noaxe. Vhenevho vharuṅwa vho humbula u nga zwi ḓo vha khwine u ṱutshela vhudzulo havho ha ngei ṱaḓulu u itela u funana na vhasadzi vha re kha ḽifhasi. (Yuda 6) Sathane ndi “muxedzi wa shango ḽoṱhe,” nahone u thuswa nga madimoni eneo. (Ndzumb. 12:9) Zwi ṱungufhadzaho ndi uri vhathu vhanzhi a vha ṱhogomeli uri madimoni a na ṱhuṱhuwedzo khulwane.—2 Vha-Kor. 4:4.
Naa Ni Khou Ṱuṱuwedzwa Nga Muya Wa Shango?
6. Muya wa shango u nga ri kwama nga nḓila-ḓe?
6 Vhathu vhanzhi a vha ḓivhi nḓila ine Sathane a ṱuṱuwedza ngayo vhathu, fhedzi Vhakriste vha ngoho vho guda Bivhilini nga ha nḓila ine a ṱuṱuwedza ngayo vhathu. (2 Vha-Kor. 2:11) Zwi re zwone ndi uri muya wa shango u nga si ri ṱuṱuwedze nga nnḓa ha musi ri tshi u tendela uri u ri ṱuṱuwedze. Kha ri ṱolisise mbudziso nṋa dzine dza ḓo ri thusa u vhona arali ri tshi khou ṱuṱuwedzwa nga muya wa Mudzimu kana nga muya wa shango.
7. Ndi ifhio iṅwe nḓila ine Sathane a lingedza ngayo u ita uri ri si vhe na vhushaka na Yehova?
7 Vhuḓimvumvusi vhune nda vhu khetha vhu dzumbulula mini nga nṋe? (Vhalani Yakobo 3:14-18.) Sathane u lingedza u ita uri ri si vhe na vhushaka na Mudzimu nga u ita uri ri fune vhuvemu. Diabolo u a zwi ḓivha uri Yehova u vhenga vhathu vhoṱhe vhane vha funa vhuvemu. (Ps. 11:5) Nga zwenezwo, Sathane u lingedza u shumisa dzibugu, dzimuvi, muzika, na mitambo ya khomphyutha—zwine zwa ṱuṱuwedza vhathu uri vha sumbedze u ḓifara luvhi ho kalulaho na tshiṱuhu u itela u fusha nyemulo dza ṋama. Sathane u a takala musi a tshi vhona uri ri na mbilu mbili, ya u funa zwithu zwivhi zwine a zwi ṱuṱuwedza na ya u funa zwivhuya.—Ps. 97:10.
8, 9. Ndi mbudziso dzifhio dzine ra fanela u ḓivhudzisa dzone malugana na vhuḓimvumvusi?
8 Kha ḽiṅwe sia, muya wa Mudzimu u ṱuṱuwedza vhane vha u wana uri vha si vhe na vhuyaḓa, vha si vhe na dzinndwa, vha vhe vhathu vho ḓalaho khathutshelo. Zwi ḓo vha zwavhuḓi arali ra ḓivhudzisa uri, ‘Naa vhuḓimvumvusi vhune nda vhu khetha vhu nṱuṱuwedza uri ndi vhe na pfaneleo dzavhuḓi?’ Vhuṱali vhu bvaho ṱaḓulu “a vhu na muhoyo.” Vhane vha ṱuṱuwedzwa nga muya wa Mudzimu a vha funzi vhahura vhavho uri vha kune, na uri vha vhe na mulalo ngeno vhone miḓini yavho vha tshi ḓitakadza nga u vhona filimu dza vhuvemu na dza u ḓifara luvhi.
9 Yehova u lavhelela uri ri ḓiṋekedze khae e eṱhe. Naho zwo ralo, Sathane a nga takadzwa nga uri ri mu gwadamele naho hu tshi tou vha luthihi fhedzi, samusi o ṱoḓa uri Yesu a ite nga u ralo. (Luka 4:7, 8) Ri nga ḓivhudzisa uri: ‘Naa vhuḓimvumvusi he nda vhu khetha vhu ita uri zwi konadzee uri ndi ḓiṋekedzele kha Mudzimu e eṱhe? Naa zwine nda zwi khetha zwi ita uri u lwisana na muya wa shango zwi konḓe kana uri zwi leluwe? Naa ndi fanela u ita tshanduko kha vhuḓimvumvusi vhune nda vhu khetha tshifhingani tshi ḓaho?’
10, 11. (a) Ndi mavhonele afhio ane muya wa shango wa a ṱuṱuwedza malugana na u vha na zwithu zwi vhonalaho? (b) Ipfi ḽa Mudzimu ḽo hevhedzwaho, ḽi ri ṱuṱuwedzela mavhonele afhio?
10 Ndi na mavhonele afhio malugana na zwithu zwi vhonalaho? (Vhalani Luka 18:24-30.) Muya wa shango u tikedza “nyemulo dza maṱo” nga u ṱuṱuwedza vhupangwa na u funesa zwithu zwi vhonalaho. (1 Yoh. 2:16) Wo ṱuṱuwedza vhathu vhanzhi uri vha tovhole lupfumo. (1 Tim. 6:9, 10) Wonoyo muya wa shango u ita uri vhathu vha tende uri u kuvhanganya thundu nnzhi ya zwithu zwi vhonalaho zwi ḓo ita uri vha tsireledzee lwa tshoṱhe. (Mir. 18:11) Naho zwo ralo, arali ri tshi funesa tshelede u fhira Mudzimu, Sathane u ḓo vha o ri kunda. Ri fanela u ḓivhudzisa uri, ‘Naa ndi tovhola zwithu zwi vhonalaho na u tshilela u ḓitakadza vhutshiloni?’
11 U fhambana na zwenezwo, Ipfi ḽa Mudzimu ḽo hevhedzwaho ḽi ri ṱuṱuwedza uri ri vhe na mavhonele o linganyiselwaho nga ha tshelede nahone ri shume nga maanḓa u itela u ḓiṱunḓela khathihi na vha muṱa washu. (1 Tim. 5:8) Muya wa Mudzimu u thusa vhane vha vha nawo uri vha edzise vhumuthu ha Yehova. Vhanevha vhathu vha ḓivhelwa mafunda avho. Vha dzhiela vhathu nṱha u fhira thundu nahone vha takalela u kovhelana na vhaṅwe zwine vha vha nazwo musi zwi tshi konadzea. (Mir. 3:27, 28) Nahone vha nga si vhuye vha tendela u tovhola lupfumo zwi tshi vha zwa ndeme u fhira u shumela Mudzimu.
12, 13. Muya wa Mudzimu u nga ri kwama hani nga nḓila ine ya ḓo ri vhuyedza, u fhambana na muya wa shango?
12 Vhumuthu hanga vhu sumbedza uri ndi ṱuṱuwedzwa nga muya ufhio? (Vhalani Vha-Kolosa 3:8-10, 13.) Muya wa shango u ṱuṱuwedza mishumo ya ṋama. (Vha-Gal. 5:19-21) Musi zwithu zwi tshi khou tshimbila zwavhuḓi ri nga kha ḓi sa kona u vhona uri ri khou ṱuṱuwedzwa nga muya ufhio, fhedzi ri nga zwi vhona zwavhuḓi musi zwithu zwi sa khou tshimbila zwavhuḓi, khamusi arali muṅwe Mukriste a si na ndavha na riṋe, a ri sinyusa kana a ri khakhela. Zwiṅwe hafhu, musi ri roṱhe mahayani ashu zwi nga vhonala zwavhuḓi arali ri tshi ṱuṱuwedzwa nga muya wa Mudzimu kana nga muya wa shango. Zwi nga vha zwavhuḓi uri ri ḓiṱolisise. Ḓivhudziseni uri, ‘Miṅwedzini ya rathi yo fhiraho, naa nḓila ine nda tshila ngayo i sumbedza uri ndi khou edzisa Kristo kana ndo vhuyelela kha mikhuvha yanga mivhi ya kutshilele na ya kuambele ya kale?’
13 Muya wa Mudzimu u nga ri thusa u “bvula muthu mulala na maitele awe” na u ḓiambadza “[muthu] muswa.” Zwenezwo zwi ḓo ri thusa uri ri vhe na lufuno na vhuthu nga ho engedzeaho. Ri ḓo kona u hangwela vhaṅwe ro vhofholowa naho hu tshi nga vhonala hu na tshiitisi tshi pfalaho tsha u sa vha hangwela. Musi ri tshi humbula u nga ro khakhelwa, a ri tsha ḓo aravha nga nḓila ine ya sumbedza u “kalakata hoṱhe na mbiti na tsinyuwo na u zhamba na maṱamba.” Nṱhani hazwo, ri ḓo lwela u vha na “vhuhwavho, na vhulenda.”—Vha-Ef. 4:31, 32.
14. Vhathu vhanzhi shangoni vha na mavhonele afhio nga ha Ipfi ḽa Mudzimu?
14 Naa ndi a ṱhonifha na u funa zwilinganyo zwa Bivhili zwa vhuḓifari? (Vhalani Mirero 3:5, 6.) Muya wa shango u sumbedza u shandukela Ipfi ḽa Mudzimu. Vhane vha ṱuṱuwedzwa nga muya wa shango a vha tendi u shumisa nyeletshedzo ya Bivhili ine ya sa tendelane na vhuḓifari havho, nṱhani hazwo vha takadzwa nga masialala a vhathu na pfunzo dza maṱali. (2 Tim. 4:3, 4) Vhaṅwe a vha ṱoḓi u pfa tshithu nga ha Ipfi ḽa Mudzimu. Vhathu vho raloho vha timatima arali Bivhili i ya vhukuma nahone yo tea, nahone vha ḓivhona vhe vhone vho ṱalifhaho. Vha ita uri zwilinganyo zwayo zwi si vhe zwa ndeme khavho malugana na vhuṱonḓolo, vhusawana na u ṱalana. Vha funza uri: “Zwivhi ndi zwivhuya; vha dovha vha ri: Zwivhuya ndi zwivhi.” (Yes. 5:20) Naa ro no dzhenwa nga wonoyo muya? Naa ri ḓitika nga vhuṱali ha vhathu na mavhonele ashu musi ro sedzana na vhuleme? Kana naa ri lwela u tevhela nyeletshedzo ya Bivhili?
15. Ndi mini zwine ra fanela u zwi ita, nṱhani ha u ḓitika nga vhuṱali hashu?
15 Muya wa Mudzimu u ḓo ita uri ri ṱhonifhe Bivhili. U fana na mupsalme, ri dzhia Ipfi ḽa Mudzimu sa ḓenzhe ḽa milenzhe yashu na tshedza nḓilani yashu. (Ps. 119:105) Nṱhani ha u ḓitika nga vhuṱali hashu ri fulufhela uri Ipfi ḽa Mudzimu ḽo ṅwalwaho ḽi ḓo ri thusa u ṱalukanya zwo lugaho na zwi songo lugaho. A ri gudi u ṱhonifha Bivhili fhedzi, fhedzi ri dovha ra funa milayo ya Mudzimu.—Ps. 119:97.
Gudani Kha Tsumbo Ya Yesu
16. Ndi mini zwine zwa katelwa kha u vha na “kuelekanyele kwa Kristo”?
16 U itela u wana muya wa Mudzimu ri fanela u vha na “kuelekanyele kwa Kristo.” (1 Vha-Kor. 2:16) U vha na “muhumbulo muthihi [u] fanaho na wa Kristo,” zwi ṱoḓa uri ri ḓivhe nḓila ye a vha a tshi humbula na u ita zwithu ngayo nahone ri mu edzise. (Vha-Roma 15:5; 1 Pet. 2:21) Ṱhogomelani dziṅwe nḓila dzine ra nga zwi ita ngadzo.
17, 18. (a) Ri guda mini kha Yesu nga ha thabelo? (b) Ndi ngani ri tshi fanela u dzula ri tshi ‘humbela’?
17 Rabelani u itela u humbela muya wa Mudzimu. Musi a sa athu sedzana na milingo, Yesu o rabela Mudzimu u itela u humbela muya wawe uri u mu thuse. (Luka 22:40, 41) Na riṋe ri fanela u humbela Mudzimu uri a ri fhe muya wawe mukhethwa. Vhoṱhe vhane vha mu humbela nga lutendo, Yehova u vha ṋea muya mukhethwa nga fhedzi na nga mafunda. (Luka 11:13) Yesu o ri: “Humbelani, ndi hone ni tshi ḓo fhiwa; ṱoḓani, ndi hone ni tshi ḓo wana; omba-ombani, ndi hone ni tshi ḓo vulelwa. Ngauri vhoṱhe vha humbelaho vha ḓo ṱanganedza; a ṱoḓaho u ḓo wana; a omba-ombaho u ḓo vulelwa.”—Mat. 7:7, 8.
18 Musi ri tshi humbela muya wa Yehova na thuso yawe, a ro ngo fanela u ṱavhanya u litsha u humbela. Zwi nga kha ḓi ṱoḓea uri ri rabele lunzhi-lunzhi tshifhinga tshoṱhe. Nga zwiṅwe zwifhinga, Yehova ha fhinduli thabelo nga u ṱavhanya, u ṱoḓa uri vhane vha mu humbela vha thome nga u sumbedza uri vha na lutendo lwa vhukuma musi a sa athu fhindula thabelo dzavho. *
19. Ndi mini zwe Yesu a zwi ita tshifhinga tshoṱhe, nahone ndi ngani ri tshi fanela u mu edzisa?
19 Thetshelesani Yehova nga ho fhelelaho. Yesu o dzula a tshi ita zwithu zwi takadzaho Khotsi awe. Ndi kha tshiitea tshithihi fhedzi tshe khatsho Yesu a vha o sedzana na vhuimo he a ṱoḓa u ita zwithu zwi sa fani na zwe Khotsi awe a vha a tshi funa zwi tshi itwa. Naho zwo ralo, o amba na Khotsi awe e na fulufhelo a ri: “Hu songo itwa zwiné nṋe nda zwi funa, hu itwe zwi funwaho nga iwe.” (Luka 22:42) Ḓivhudziseni uri, ‘Naa ndi a thetshelesa Mudzimu naho zwi sa leluwi u ita zwenezwo?’ U thetshela Mudzimu ndi zwa ndeme vhutshiloni hashu. Ro fanela u mu thetshelesa samusi e Musiki washu, Tshisima tsha vhutshilo hashu na Mutikedzi washu. (Ps. 95:6,7) U thetshelesa ndi zwa ndeme u fhira zwithu zwoṱhe. Ri nga si takalelwe nga Mudzimu arali ri sa mu thetshelesi.
20. Ndi mini zwe zwa vha zwi zwa ndeme vhukuma vhutshiloni ha Yesu, nahone ri nga mu edzisa nga nḓila-ḓe?
20 Ḓivhani Bivhili zwavhuḓi. Musi Sathane a tshi vutshela lutendo lwawe nga ho livhaho, Yesu o redza Maṅwalo u itela u lwisana nae. (Luka 4:1-13) Musi o sedzana na vhathu vhe vha vha vha tshi mu pikisa kha zwa vhurereli, Yesu o shumisa Ipfi ḽa Mudzimu. (Mat. 15:3-6) Vhutshilo hawe hoṱhe, Yesu o vha a tshi ḓivha na u ḓadzisa mulayo wa Mudzimu. (Mat. 5:17) Na riṋe ri ṱoḓa u dzula ri tshi guda Ipfi ḽa Mudzimu ḽine ḽa khwaṱhisa lutendo. (Vha-Fil. 4:8, 9) Vhaṅwe vhashu vha nga kha ḓi wana zwi tshi vha konḓela u wana tshifhinga tsha u vha na pfunzo ya muthu nga eṱhe na ya muṱa. Naho zwo ralo, nṱhani ha u wana tshifhinga ni fanela u tou ḓivhetshela tshifhinga tsha u guda.—Vha-Ef. 5:15-17.
21. Ndi ndugiselelo ifhio ine ra nga i shumisa u itela u ḓivha Ipfi ḽa Mudzimu khwine na u ḽi shumisa?
21 “Mukoma a fulufhedzeaho na wa vhuṱali” u ri thusa uri ri vhe na tshifhinga tsha pfunzo ya muthu nga eṱhe na ya muṱa nga u dzudzanya Vhurabeli ha Muṱa ha nga madekwana vhege iṅwe na iṅwe. (Mat. 24:45) Naa ni khou shumisa yeneyi ndugiselelo nga vhuṱali? U itela u ni thusa uri ni kone u vha na kuelekanyele kwa Kristo, zwi nga vha zwavhuḓi uri kha pfunzo yaṋu ni vhe na mutevhe une na ḓo u ṱolisisa wa thero dze Yesu a funza nga hadzo dzine na vha na dzangalelo khadzo. Ni nga shumisa Watch Tower Publications Index u itela u wana khaseledzo dzi vhuyedzaho vhukuma dza thero ine na khou guda nga hayo. Sa tsumbo, u bva nga 2008 u swika nga 2010, magazini wa Tshiingamo u tshimbidzwaho tsimuni u na mutevhe wa thero dza 12 dzi re na tshiṱoho tshine tsha ri “Zwine Ra Zwi Guda Kha Yesu.” Ni nga kha ḓi ṱoḓa u shumisa dzenedzi thero kha pfunzo ya muthu nga eṱhe kana ya muṱa. U thoma nga 2006, magazini wa Awake! wo vha na tshiṱoho tshine tsha ri “Ni Ḓo Aravha Hani?” Thero yeneyo yo itelwa u ni thusa uri ni vhe na nḓivho yo engedzeaho nga ha Ipfi ḽa Mudzimu. Zwi nga vha zwavhuḓi uri ni katele thero dzo raloho kha mbekanyamushumo ya Vhurabeli haṋu ha Muṱa.
Ri Nga Kunda Shango
22, 23. Ri fanela u ita mini u itela u kunda shango?
22 U itela u livhiswa nga muya wa Mudzimu ri fanela u lwisana na muya wa shango. U ita nga u ralo a zwi leluwi. Zwi nga konḓa vhukuma. (Yuda 3) Fhedzi ri nga kunda! Yesu o vhudza vhafunziwa vhawe a ri: “Fhano shangoni ni vhuṱunguni; hone ni songo ofha, ngauri nṋe shango ndo ḽi kunda.”—Yoh. 16:33.
23 Na riṋe ri nga kunda shango arali ra iledza muya waḽo nahone ra ita zwoṱhe zwine ra nga kona u itela u wana muya wa Mudzimu. Vhukuma, “arali Mudzimu a tshi ima na riṋe, ané a nga ri pikisa ndi nnyi?” (Vha-Roma 8:31) Nga u wana muya wa Mudzimu na u tevhela vhulivhisi hawo u tendelana na zwi re Bivhilini, ri ḓo fushea, ra vha na mulalo, dakalo na khwaṱhisedzo ya u tshila nga hu sa fheli shangoni ḽiswa hu si kale.
[Ṱhaluso i re magumoni a siaṱari]
^ phar. 18 U itela u wana mafhungo o engedzeaho, sedzani masiaṱari 170-173 kha bugu Bivhili I Funza Mini Zwa Vhukuma?
Naa Ni A Zwi Elelwa?
• Ndi ngani muya wa shango wo phaḓalala fhethu hoṱhe?
• Ndi mbudziso dzifhio nṋa dzine ra fanela u ḓivhudzisa dzone?
• Ndi zwifhio zwithu zwiraru zwine ra zwi guda kha Yesu malugana na u wana muya wa Mudzimu?
[Mbudziso dza Pfunzo]
[Tshifanyiso kha siaṱari 8]
Zwo ḓa hani uri vhaṅwe vharuṅwa vha shanduke vha vhe madimoni?
[Tshifanyiso kha siaṱari 10]
Sathane u shumisa muya wa shango u itela u langa vhathu, fhedzi ri nga ita uri u si ri ṱuṱuwedze
