Ndo Vha Ndi Na Muloro Wa U Tamba Kha Circus

Muanetsheli ndi Zoya Dimitrova

Musi ndi na miṅwaha ya 15, ndo vha ndi tshi khou ḓiphina vhukuma samusi muloro wanga wa u tamba kha circus wo ḓadzea—nahone ndo vha ndi tshi takalela u tamba na u enda na tshigwada tsha circus. Nga ḽa 4 September 1970, ho vha na khombo khulwane. Ndo vha ndi tshi khou tamba zwavhuḓi vhukuma ndi tshi khou fhufha muyani. Hu sa athu fhela tshifhinga ndi henefho, ndo mangala ndo no sokou wela fhasi.

NDO bebwa nga ḽa 16 December 1952, nahone ndo vha ndi tshi dzula na vhabebi vhanga na mukomana wanga ngei Sofia, Bulgaria. Nga tshenetsho tshifhinga Bulgaria ḽo vha ḽi shango ḽine ḽa vhuswa nga Vhukomunisi nahone vhurabeli ho vha vhu tshi tendelwa fhedzi vhu sa ṱuṱuwedzwi. Vhathu vhanzhi vho vha vha sa tendi kha Mudzimu, nahone vhe vha vha vha tshi mu tenda, vho vha vha tshi zwi ita tshiphiri. Naho muṱani wahashu vho vha vha tshi ḓivhidza uri ndi Vhaorthodox, ndo aluwa ndi sa ḓivhi tshithu nga ha Mudzimu.

Zwo mbo ḓi thoma u vhonala ndi tshi kha ḓi vha muṱuku uri ndo vha ndi tshi funesa mitambo yo fhamba-fhambanaho, zwihuluhulu mitambo ya zwa nyonyoloso. Musi ndi na miṅwaha ya 13, ho ḓa muṅwe munna tshikoloni tshashu a tshi khou ṱoḓa musidzana we a vha a tshi nga gudiselwa u vha mutambi wa circus. Mudededzi wanga wa mitambo ya zwa nyonyoloso o themendela uri hu gudiswe nṋe. Musi ndi tshi ya u ita khaseledzo na u ṱoliwa nga vhagudisi, ndo vha ndo takala vhukuma ngauri ndo vha ndi tshi khou tshimbidzwa nga goloi ya mulanguli, yo itwaho ngei Amerika. Zwi takadzaho vhukuma ndi uri ndo mbo ḓi nangiwa. Ho mbo ḓi vha u thoma ha mbekanyo ya u ita nyonyoloso na nḓowe-nḓowe dzi konḓaho dze dza fhedza miṅwaha i fhiraho mivhili. Musi ndi na miṅwaha ya 15 ndo vha ndo no fhedza u gudiswa nahone nda thoma u enda ndi tshi tamba circus. Ndo thoma nga u enda kha ḽoṱhe ḽa Bulgaria na maṅwe mashango e a vha e a Soviet Union u katela na ḽa Algeria, Hungary, na e a vha a tshi ḓivhiwa sa Yugoslavia.

Ndo fhedza miṅwaha miraru i takadzaho vhukuma, ndi tshi khou vhona u ḓadzea ha muloro wanga. Nga zwenezwo, musi ndi tshi khou tamba Titov Veles ngei Makedonia, ho mbo ḓi vha na khombo ye ha ambiwa nga hayo mathomoni. Ndo vha ndi tshi khou ita muṅwe mutambo wa u thamuwa muyani nṱha ha vhaṱaleli. We nda vha ndi tshi khou tamba nae o vha o ṋembeledzwa nga thambo o sedza fhasi, nahone o vha a tshi ḓo mposa muyani nda rembulukana a dovha a ngavha musi ndi tshi vhuya fhasi. A tho ngo kona u gavha zwanḓa zwawe, nahone musi thambo ye ya vha yo itelwa u ntsireledza uri ndi si we i tshi ṱhukhuwa, ndo mbo ḓi wela fhasi ndi tshi bva nṱha hu re mithara dza rathi. Ndo mbo ḓo gidimiselwa vhuongeloni nahone ha wanala uri ndo vunḓea tshanḓa, dziṅwe mbabvu na muṱoḓo. Ndo fhedza maḓuvha a si gathi ndi tshee ndo tshuwa nahone ndi sa tsha humbula uri ho itea mini. Musi ndi tshi dzivhuluwa, ndo mbo ḓi wana uri ndo no holefhala u bva khunduni u swika fhasi. Naho zwo ralo, samusi ndo vha ndi tshe muṱuku, ndo dzula ndi tshi fulufhela uri ngalafho ye nda vha ndi tshi ḓo i wana kana u ariwa zwo vha zwi tshi ḓo ita uri ndi dovhe ndi kone u tshimbila, nahone arali zwi tshi konadzea, ndo vha ndi tshi ḓo dovha nda tamba kha circus.

Miṅwahani mivhili na hafu ye ya tevhela, ndo vha ndi tshi khou alafhiwa vhuongeloni ho fhamba-fhambanaho,  fhedzi ndo vha ndi tshi kha ḓi humbula uri ndi ḓo dovha nda vha khwine. Mafheleloni, ndo mbo ḓi kombetshedzea u zwi ṱanganedza uri muloro wanga wo fa. Zwi ṱungufhadzaho ndi uri ndo vha ndo fanela u shandula uḽa muloro wanga wa u endela mashango na circus nga dzigoloi dza maimo nga tshenetsho tshifhinga, fhedzi ndo vha ndi tshi vho ḓo fhedza vhutshilo hanga hoṱhe ndi tshi khou tshimbila nga tshidulo tsha vhaholefhali.

U Thoma Vhutshilo Vhuswa

Nga murahu ha u vha na vhutshilo ho farakaneaho nga nḓila yeneyo, ndo vha ndi tshi humbula uri a zwi nga ḓo konadzea u ita tshanduko. Samusi ndo vha ndi si tshe na fulufhelo na luthihi, ndo mbo ḓi tsikeledzea. Ngauralo, nga 1977, muṅwe muṱhannga ane a pfi Stoyan o ḓa ha hashu. Musi ndi tshi wanulusa uri ndi khaladzi a muṅwe we nda vha ndi tshi shuma nae ndo mbo ḓi ṱavhanya nda mu tendela a tshi dzhena. Musi ri tshi khou ḓi ambedzana, o mmbudzisa uri ndi a fulufhela uri ndi nga fhola naa. Ndo fhindula ndo kulea nungo nda ri a thi tshee na fulufhelo. Musi a tshi mmbudza uri Mudzimu a nga nthusa, ndo mu fhindula ndo sinyuwa nda ri: “Arali Mudzimu e hone, ndi ngani ndi kha vhuimo ho raliho?”

Nga zwenezwo, Stoyan we a vha a tshi kha ḓi tou bva u vha muṅwe wa Ṱhanzi dza Yehova na we a vha a tshi shuma United States sa mutambi wa circus, o nṱalutshedza nga vhulenda nga ha mafulufhedziso avhuḓi a Bivhili a vhumatshelo. Ndo vha ndo takala nge nda guda uri hu si kale ḽifhasi ḽi ḓo vha paradiso. Fulufhedziso ḽine ḽa ri “lufu a lu tsha ḓo vha hone, na vhuṱungu na zwililo na tshengelo a zwi tsha ḓo vha hone,” ḽo nkwama mbilu. (Ndzumbululo 21:4) Ndo ṱulutshelwa lungafhani u dovha nda vha na mutakalo wavhuḓi! Nga u ṱavhanya ndo mbo ḓi tenda u vha na pfunzo ya Bivhili ya tshifhinga tshoṱhe. Ho mbo ḓi vha u thoma ha vhutshilo hanga vhuswa. Mafheleloni, ndo vha ndo no wana fulufhelo ḽa vhukuma!

Ndo vha ndi tshi lavhelela pfunzo ya Bivhili nga maṱo matswuku vhege iṅwe na iṅwe. U thomani ndo guda na Stoyan, nga murahu nda guda na Totka, Ṱhanzi i re na vhulenda. O nthusa uri nḓivho yanga ya Bivhili i aluwe nga u ṱavhanya, nahone ndo fhedzisela ndo ṋekedza vhutshilo hanga kha Yehova Mudzimu. Nga tshenetsho tshifhinga, ngei Sofia ho vha hu si na muthu we a vha a tshi fanelea u nndovhedza, nga zwenezwo ndo vha ndi tshi fanela u lindela wahashu wa tshinnani a bvaho Makedonia. Nga ḽa 11 September, 1978, musi ho no fhela ṅwaha ndi tshi khou guda Bivhili, ndo lovhedzwa bavuni ḽa u ṱambela he nda vha ndi tshi dzula hone. U lovhedzwa hanga sa muṅwe wa Ṱhanzi dza Yehova zwo ita uri ndi takale vhukuma, nahone vhutshilo hanga ho mbo ḓi vha na ndivho.

Ngoho ya Bivhili ye nda i guda yo vha i tshi duga sa mulilo kha nṋe. Ndo vha ndi tshi fhisea lwe nda vha ndi tshi vhudza muṅwe na muṅwe we a vha a tshi ḓa hayani hanga nga ha fulufhelo ḽanga ḽiswa. Zwi pfisaho vhuṱungu ndi uri ho vha hu si na muthu we a vha a tshi nthetshelesa, vha tshi humbula uri ndo thithisea muhumbuloni nga mulandu wa khombo ye nda vha nayo.

Vhukhakhi Vhuhulwane

Nga tshenetsho tshifhinga, mushumo wa Ṱhanzi dza Yehova wo vha wo thivhelwa ngei Bulgaria, nahone ho vha hu tshi tou vha na Ṱhanzi dzi si gathi  fhedzi kha ḽeneḽo shango. Ho vha hu si na miṱangano ya tshivhidzo ye nda vha ndi tshi nga ya khayo, nahone ho vha hu si na tshibuli tsha u konana na vhahashu vha re na lutendo lu fanaho na lwanga. Zwenezwi zwo ita uri ndi si kone u vhona khombo ya u vhumba vhukonani na vhathu vha sa tshili nga zwilinganyo zwa Bivhili, nahone zwenezwo zwo ita uri ndi ite vhukhakhi vhuhulwane.

Luvalo lwanga lwo ntambudza nga maanḓa, nahone ndo pfa vhuṱungu vhuhulwane ha u sa vha na vhushaka na Yehova Mudzimu. Ndo rabela Yehova zwi tshi bva mbiluni nga u ḓiṱukufhadza na ṱhoni, nda humbela uri a mpfarele. Nga murahu, vhahulwane vha Vhakriste vho nthusa u vusulusa vhumuya hanga, nahone ndo dovha nda vha na vhushaka ha tsini na Yehova na u ḓiphina nga u mu shumela. Ndi dzhiela nṱha vhukuma ndugelo ya u shumela Yehova ndi na luvalo lwo ṱambaho na u vha ndanguloni yawe yo kunaho!

U Takala Hu Sa Londwi Vhushayanungo

Khombo ye ya itea miṅwahani ya 40 yo fhiraho yo fhelisa muloro wanga wa u endela mashango na u vha mutambi wa circus nahone ya ntsia ndi tshi tshimbila nga tshidulo tsha vhaholefhali. Naho zwo ralo, a thi ḓisoli kana u ṱungufhala zwa tou nga ndo kundelwa vhutshiloni. Mafhungo-ngoho a Bivhili o nthusa uri ndi kone u vhona uri dakalo ḽe nda vha ndi tshi ḽi wana na u fushea nga u vha mutambi wa circus ḽo vha ḽi ḽa tshifhinganyana. Ndo no vhona uri vhathu vhe nda vha ndi tshi shuma navho vhe vha bvela phanḓa na circus zwithu a zwo ngo vha tshimbilela zwavhuḓi na luthihi vhutshiloni. Zwo fhambanaho na zwenezwo, ndo wana dzanga ḽihulwane ḽa u vha na vhushaka na Musiki wanga, Yehova Mudzimu. Zwenezwi zwo ita uri ndi vhe na dakalo vhukuma ḽi fhiraho ḽe nda vha ndi tshi nga vha naḽo musi ndi kha circus.

Zwiṅwe hafhu, ndo vha na dakalo ḽa u vhona vhaṅwe vhanzhi vha tshi ḓivha mafhungo-ngoho a re Bivhilini na u ṋekedza vhutshilo havho kha Yehova Mudzimu washu wa lufuno. Musi ndi tshi thoma u guda Bivhili nga 1977, ho vha hu na Ṱhanzi dza Yehova dzi si gathi ngei Bulgaria. Na nga 1991, musi Ṱhanzi dza Yehova dzi tshi ṅwaliswa mulayoni lwa u tou thoma nga murahu ha u wa ha muvhuso wa Vhukomunisi, ho vha hu na Ṱhanzi dzi sa fhiri ḓana henefho. Ndo vha ndo takala vhukuma u vhona nyengedzeo ya vhahuweleli vha Muvhuso vhane zwino vha vho ṱoḓa u swika kha 1 800!

Hu kha ḓi vha na mushumo munzhi une wa fanelwa u itwa ngei Bulgaria. Vhathu vhanzhi vha khou ṱoḓa u ḓivha Ipfi ḽa Mudzimu. Zwenezwi zwo  vhonala nge ha vha na vhathu vha 3 914 Tshihumbudzoni tsha lufu lwa Kristo nga 2010. Ndi a takala musi ndi tshi vhona vhuṱanzi ha uri Yehova o fhaṱutshedza tshigwada tshiṱuku tsha Ṱhanzi dze dza thoma ngei Bulgaria. Samusi zwo ambiwa kha Yesaya 60:22 ndo vhona “a re muṱuku” tshi aluwa a vha “maḓana a ná fumi.”

Tshiṅwe tshithu tshe tsha ntakadza vhutshiloni hanga ndi musi hu tshi bviswa New World Translation of the Holy Scriptures nga Lubulgaria. Zwenezwi zwo itea nga August 2009 kha Buthano ḽa Tshiṱiriki ḽa “Dzulani no Fhaṱuwa!” ḽe ḽa farelwa ngei Sofia. U bviswa ha Bivhili nga luambo lwanga zwo ḓadzisa muloro wanga! A zwi timatimisi uri i ḓo shuma vhukuma kha u thusa vhanzhi uri vha vhe na nḓivho ya mafhungo-ngoho a Bivhili ngei Bulgaria.

Naho u vha muholefhali zwi tshi ita uri ndi si kone u ita zwine nda nga ṱoḓa u zwi ita musi ndi tshi huwelela mafhungo maḓifha a Muvhuso wa Mudzimu, ndi wana dakalo ḽihulwane musi ndi tshi vhudza mafhungo-ngoho vhahura vhanga na muthu muṅwe na muṅwe ane a ḓa hune nda dzula hone. Kha tshiṅwe tshiitea, ndo vha ndo dzula vurannḓani musi ndi tshi vhidzelela muhura wanga we a vha a tshi khou fhira. O ḓa a dzhena nḓuni, nahone musi ndo no haseledza nae nga ha mafhungo a re Bivhilini a ṱuṱuwedzaho, o mbo ḓi ṱanganedza pfunzo ya Bivhili na zwenezwo. Ndo takala vhukuma nga murahu musi a tshi lovhedzwa a vha wahashu wa tshisadzini. Ndo vha na ndugelo ya u thusa vhathu vhaṋa u swika vha tshi ṋekedza vhutshilo havho kha Yehova.

Khamusi ndi khuthadzwa vhukuma nga u vha hone miṱanganoni tshifhinga tshoṱhe na vhahashu vha tshinnani na vha tshisadzini vha fhiraho ḓana, vhane nda vho tou vha dzhia u fana na miraḓo ya muṱa wahashu. Samusi ndi shangoni ḽine ha sa vhe na zwiendedzi zwo khetheaho zwa vhalala na vhaholefhali, ndi wana zwi khaedu khulwane u ya miṱanganoni ya tshivhidzo. Fhedzi ndi livhuha lungafhani ṱhogomelo ya lufuno ya wahashu wa tshinnani a re muswa. Musi ri tshi ya muṱanganoni muṅwe na muṅwe, u ḓa a nndzhia fuletheni yanga nga goloi yawe, a nkhwala u bva goloini yawe a dzhena na nṋe Holoni ya Muvhuso, na musi ri tshi vhuya u ita nga u ralo. Ndi livhuha Yehova lungafhani nga ndugelo ye a nṋea yone ya u vha muraḓo wa muṱa wa lwa muya u re na lufuno nga nḓila yeneyi!

Musi ndi tshi sedza zwe zwa itea vhutshiloni hanga, ndi a kona u vhona uri zwithu a zwo ngo tshimbila nga nḓila ye nda vha ndi tshi lora ngayo musi ndi tshee muswa. U shumela Yehova zwo nnḓisela dakalo ḽihulwane na u ita uri ndi vhe na fulufhelo ḽavhuḓi vhukuma ḽa vhumatshelo. Ndi dzhiela nṱha vhukuma fulufhedziso ḽa Mudzimu ḽine ḽa ri, “ndi hone wa tshihole a tshi ḓo fhufha vhunga phala.” (Yesaya 35:6) Ndo sedza phanḓa ndi na khwaṱhisedzo yo fhelelaho uri nga ḽiṅwe ḓuvha ndi ḓo takuwa kha tshidulo tshanga tsha vhaholefhali, nda dovha nda vha na mutakalo wavhuḓi na maanḓa.

[Maipfi o ṱumbulwaho kha siaṱari 20]

“Ndi wana dakalo ḽihulwane na ṱhuṱhuwedzo nga u vha hone miṱanganoni ya Vhukriste tshifhinga tshoṱhe”

[Maipfi o ṱumbulwaho kha siaṱari 21]

Tshithu tshe tsha ntakadzesa vhutshiloni hanga ndi musi hu tshi bviswa New World Translation of the Holy Scriptures nga Lubulgaria.

[Tshifanyiso kha siaṱari 19]

Ndo thoma u tamba mitambo ya circus ndi na miṅwaha ya 15