Ba vua là ai? Họ có theo ngôi sao Bết-lê-hem (Bê-lem) không?
Câu trả lời của Kinh Thánh
Khác với truyền thuyết dân gian về Lễ Giáng Sinh, Kinh Thánh không gọi những người đến thăm Chúa Giê-su sau khi ngài chào đời là “ba vua” hoặc “ba nhà thông thái” (Ma-thi-ơ 2:1). Trong Phúc âm của mình, Ma-thi-ơ dùng từ Hy Lạp ma’goi, là từ nói tới những người thông thạo thuật chiêm tinh và các thuật huyền bí khác. a Thế nên có bản Kinh Thánh dịch từ này là “nhà chiêm tinh”. b
Có thật là ba người không?
Kinh Thánh không nói cụ thể, còn mỗi truyền thống thì nói con số khác nhau. Từ điển Bách khoa Britannica cho biết: “Truyền thống phương Đông nói có tới 12 người, trong khi truyền thống phương Tây nói là ba, có lẽ căn cứ vào ba loại quà họ mang đến cho hài nhi: vàng, nhựa thơm trắng và một dược (Ma-thi-ơ 2:11)”.
Họ có phải là vua không?
Dù theo truyền thuyết về Lễ Giáng Sinh, những người này thường được gọi là vua, nhưng không nơi nào trong Kinh Thánh gọi họ như thế. Theo Từ điển Bách khoa Britannica, mãi đến nhiều thế kỷ sau, khi nhiều truyền thống được đặt ra cho “câu chuyện thêm thi vị” thì những người này mới được gọi là vua.
Tên của họ là gì?
Kinh Thánh không cho biết tên của các nhà chiêm tinh. Theo Bách khoa từ điển Kinh Thánh tiêu chuẩn quốc tế (The International Standard Bible Encyclopedia), “những tên riêng gán cho họ (chẳng hạn như Gaspar, Melchior và Balthasar) đều là dựa trên truyền thuyết”.
Họ đến thăm Chúa Giê-su vào thời điểm nào?
Các nhà chiêm tinh đến thăm Chúa Giê-su sau khi ngài ra đời được nhiều tháng. Chúng ta biết điều này vì khi vua Hê-rốt muốn giết Chúa Giê-su, ông ra lệnh sát hại tất cả các bé trai từ hai tuổi trở xuống. Ông xác định được độ tuổi này là nhờ thông tin mà những nhà chiêm tinh cung cấp.—Ma-thi-ơ 2:16.
Họ không đến vào đêm Chúa Giê-su ra đời. Kinh Thánh nói họ “vào nhà, gặp con trẻ cùng mẹ là Ma-ri” (Ma-thi-ơ 2:11). Lúc này, Chúa Giê-su đang sống trong một căn nhà, chứ không phải là hài nhi nằm trong máng cỏ.—Lu-ca 2:16.
Đức Chúa Trời có dùng ngôi sao Bết-lê-hem (Bê-lem) dẫn đường họ không?
Một số người tin rằng Đức Chúa Trời đã dùng ngôi sao Bết-lê-hem để dẫn đường cho những nhà chiêm tinh đến gặp Chúa Giê-su. Nhưng hãy xem điều này có hợp lý không.
Vật giống như ngôi sao ấy đã dẫn các nhà chiêm tinh đến Giê-ru-sa-lem trước. Kinh Thánh cho biết: “Các nhà chiêm tinh từ Đông Phương đi đến Giê-ru-sa-lem hỏi rằng: ‘Con trẻ được sinh ra để làm vua dân Do Thái đang ở đâu? Vì khi ở Đông Phương, chúng tôi đã thấy ngôi sao của ngài nên đến để quỳ lạy ngài’”.—Ma-thi-ơ 2:1, 2.
Vua Hê-rốt sai các nhà chiêm tinh đến Bết-lê-hem, chứ không phải ngôi sao dẫn đường. Khi nghe tin về “vua dân Do Thái”, Hê-rốt hỏi Đấng Ki-tô phải sinh ra ở đâu (Ma-thi-ơ 2:3-6). Khi biết rằng Đấng Ki-tô sẽ sinh ra ở Bết-lê-hem, ông sai các nhà chiêm tinh đến đó tìm con trẻ và báo lại cho ông.
Khi đó, các nhà chiêm tinh mới đi đến Bết-lê-hem. Kinh Thánh nói: “Sau khi nghe lệnh vua, họ lên đường. Kìa, ngôi sao họ thấy khi ở Đông Phương lại hiện ra, dẫn họ đến nơi con trẻ đang ở thì dừng lại”.—Ma-thi-ơ 2:9.
Sự xuất hiện của ngôi sao đã dẫn đến một loạt biến cố đe dọa mạng sống của Chúa Giê-su và kết cuộc đau thương là nhiều trẻ em vô tội bị giết. Khi các nhà chiêm tinh rời khỏi Bết-lê-hem, Đức Chúa Trời bảo họ đừng trở lại gặp vua Hê-rốt.—Ma-thi-ơ 2:12.
Hê-rốt phản ứng ra sao? Kinh Thánh cho biết: “Còn Hê-rốt, khi thấy mình bị các nhà chiêm tinh gạt thì vô cùng tức giận. Dựa vào lời các nhà chiêm tinh đã cho biết về thời điểm ngôi sao xuất hiện, vua sai người đi khắp Bết-lê-hem và những vùng lân cận để giết tất cả các bé trai từ hai tuổi trở xuống” (Ma-thi-ơ 2:16). Chắc chắn Đức Chúa Trời không bao giờ gây ra điều ác như thế.—Gióp 34:10.
a Sử gia người Hy Lạp sống vào thế kỷ thứ năm TCN là Herodotus cho biết vào thời ông, những người ma’goi thuộc một bộ tộc ở Mê-đi (Ba Tư) chuyên về thuật chiêm tinh và giải mộng.
b Xin xem bản Kinh Thánh Các Giờ Kinh Phụng Vụ. Nhiều bản dịch khác dùng từ “nhà thông thái” nhưng không nói là có ba người.