YESUUSI kiittidoogeeti 12 gidiyoogaa daro asay erees. SHin i erissiyo ashkkaratu giddon awu mata lagge gidida macca asati deˈiyoogaa eti waayi erana. He macca asatuppe issinniyaa Yohaano.—Maa. 27:55; Luq. 8:3.

Yesuusi haggaaziyo wode Yohaana ay oottadee, qassi ibaappe ay tamaarana danddayiyoo?

Yohaana “Heeroodisa keettan azaziya Kuza machchiyo.” Kuzi Heeroodis Anttiphaasa keettan sunttettida ashkkara gidennan waayi aggana. Yohaana Yesuusi harggiyaappe pattido unddenna macca asatuppe issinno. He wode Yohaananne hara macca asati Yesuusaaranne i kiittidoogeetuura issippe manddaroosona. —Luq. 8:1-3.

Ayhuda haymaanootiyaa asttamaareti he wode macca asay attuma asaara manddariyoogee atto shin, bantta dabbo gidenna attuma asaara walahettennaadan tamaarissoosona. Ayhuda attuma asay macca asaara daro haasayana bessenna. He wogay deˈishinkka, Yesuusi Yohaananne ammaniya hara maccaasati banaara baanaadan paqqadiis.

Yohaana Yesuusaaranne i kiittidoogeetuura laggetidoogan asay o borana danddayees. Aara oottiyoogaa doommiyaageeti ubbay bantta deˈuwan issi issibaa laammanawu giigettana koshshees. SHin, Yesuusi bana kaalliyaageeta xeelliyaagan, “Ta aayyiyaanne ta ishantti Xoossaa qaalaa siyiyaageetanne oottiyaageeta” yaagiis. (Luq. 8:19-21; 18:28-30) Yesuusi bana kaallanawu giidi bantta goˈˈaa aggibayiyaageeta siiqiyoogaa eriyoogee nena minttettennee?

Yohaananne hara daro maccaasati “banttassi de7iyaagaappe” Yesuusanne i kiittidoogeeta maaddidosona. (Luq. 8:3) Issi xaafee hagaadan giis: “Luqaasi yootidoy he maccaasati qumaa kattidoogaa, sayniyaa meeccidoogaanne maayuwaa sikkidoogaa gidenna. Eti hegaa oottennan waayi aggana; . . . , shin Luqaasi yootidoy hegaa gidenna.” Maccaasati bantta miishshaaninne banttawu deˈiyaaban bantta laggeta maaddennan aggokkona.

Yesuusikka i kiittidoogeetikka mishiraachuwaa yootanawu biyo wode hara ooso oottibookkona. Hegaa gishshawu, 20 gidiya asawu qumawunne koshshiya harabawu etawu miishshi waayi daana. Asay eta imatuwaa mokkikkonne, Kiristtoosinne i kiittidoogeeti “miishshaa qarcciitaa” oyqqidi  biyoogee eti asay imatuwaa mokkees giidi ubbatoo ammanettibeennaagaa bessees. (Yoh. 12:6; 13:28, 29) Yohaananne hara maccaasati koshshiya miishshaa immennan waayi aggana.

Issi issi asay Ayhuda macca asawu miishshi woy aqoy baawa gees. Gidoppe attin, Ayhuda macca asay dumma dumma ogiyan, hegeekka (1) eta aaway attuma naata yelennan hayqqikko laattiyoogan, (2) etawu imotay imettiyoogan, (3) azinay yeddiyo wode, wuliyan xaafettidaagaadan miishshaa ekkiyoogan, (4) eta azinay hayqqiyo wode odido miishshaa ekkiyoogan woy (5) eti oottidoban miishshaa demmiyoogaa he wode xuufee qonccissees.

Yesuusa kaalliyaageeti banttawu danddayettidaban maaddidoogee qoncce. A kaallida maccaasatuppe issoti issoti dure gidennan waayi aggana. Issoti issoti Yohaana dure giidi qoppoosona; ayssi giikko, a he wode woy hegaappe kase Heeroodisa keettan sunttettida ashkkaraa macho. Yesuusi maayido qanxxettidi sikettibeenna alˈˈo maayuwaa i mala asi immennan aggenna. Ha maayoy “moliyaa oyqqiyaageetu machoti immana danddayiyo maayo” gidennaagaa issi xaafiyaa yootaasu.—Yoh. 19:23, 24.

Yohaana miishshan maaddidaakkonne Geeshsha Maxaafay yootenna. Gidikkokka, a ba danddayiyoogaa keenaa oottaasu; qassi nuuni hegaappe maaddiyaabaa tamaarana danddayoos. Kawotettaabawu immiyoobaa woykko immanaakko agganaakko nuuni koyidoogaadan kuuyoos. Xoossay nu danddayiyoogaa keenaa nuuni ufayttidi immanaadan koyees.—Maa. 6:33; Mar. 14:8; 2 Qor. 9:7.

Yesuusa woriyo sohuwan, ‘i Galiilan deˈiyo wode a kaallidanne a maaddida macca asatuuranne aara issippe Yerusalaame biida hara daro macca asatuura’ Yohaanakka deˈennan aggukku. (Mar. 15:41) Yesuusa ahaa mooganawu mittaappe wottido wode, “Galiilappe Yesuusaara yiida maccaasati Yooseefa kaalliiddi, Yesuusi moogettido gonggoluwaanne a ahaa waati wottidaakko be7idosona. Be7idi soo simmidi, shittuwaanne tiyettiyoobaa giigissidosona.” Luqaasi ‘Magddala katamaappe yiida Mayraamo, Yohaano, Yaaqooba aayyiyo Mayraamo’ giido he maccaasati sambbataappe simmin biidi, Yesuusi hayquwaappe denddidoogaa etawu yootida kiitanchata beˈidosona.—Luq. 23:55–24:10.

Yesuusa aayeeranne a ishanttuura PHenxxaqosxxe gallassi 33 M.Ln Yerusalaamen issippe shiiqida erissiyo ashkkaratu giddon Yohaana deˈennan waaya aggana. (Oos. 1:12-14) Wonggeliyaa xaafidaageetuppe i sunttaa yootiday Luqaasa xalla gidiyo gishshawu, Luqaasi Heeroodis Anttiphaasabaa darobaa siyidoy Yohaanippe gidennan waayi aggana; ayssi giikko, i keettaaway Heeroodis Anttiphaasa son oottennan aggenna.—Luq. 8:3; 9:7-9; 23:8-12; 24:10.

Yohaanibaappe nuuni issi issibaa tamaaroos. A ba danddayido ubban Yesuusa maaddaasu. A ba miishshan Yesuusa, i kiittidoogeetanne sabbakanawu etaara issippe biya hara erissiyo ashkkarata maaddidaba gidikko, ufayttennan aggukku. Yohaana Yesuusa maaddaasu; qassi metuwaa wodekka ayyo ammanettaasu. Kiristtaane maccaasati iigaa mala eeshshay deˈiyoogeeta gidana koshshees.