1. Wodee awudekko, qassi nu yuushuwan haniyaabay aybakko aybissi akeekana koshshiyaakko leemisuwan yoota. (Doomettan deˈiya misiliyaa xeella.)

GITA shiiqoy doommana hanees. Liqambbaree madirakiyaa kiyidi, shiiqida asaa mokkees. Muuziqay doommana hanees. SHiiqida asay he wode uttana koshshiyoogaa erees. Eti keehi ufayssiya muuziqaa siyanawu koyidosona; qassi hegaappe simmin siyana haasayata yeemottidi naagoosona. SHin issi issi asay yaa haa hemettiyo gishshawu woy ba laggiyaara haasayiyo gishshawu, eta qofay shaahettin prograamee doommidoogaa akeekana xayikko shin? Eti he saatiyaanne he wode haniyaabaa, hegeekka, liqambbaree madirakiyaa kiyidoogaa, muuziqay siyettiyoogaanne asay uttidoogaa akeekibookkona. Keehi matida gitabaa nuuni naagi uttana koshshiyoogaa akeekanaadan he hanotay maaddana danddayees. He gitabay aybee?

2. Yesuusi ba erissiyo ashkkarati ‘naagi uttanaadan’ yootidoy aybissee?

² Yesuusi ‘wodiyaa wurssettaabaa’ yootiiddi ba erissiyo ashkkarati ‘he wodee awude gidanaakko eti erenna  gishshawu naagettanaadan’ zoriis. Hegaappe simmin, zaaretti zaarettidikka Yesuusi ‘minnanaadan’ woy naagi uttanaadan zoriis. (Maa. 24:3; Marqqoosa 13:32-37 nabbaba.) Yesuusi ba erissiyo ashkkarati beegotti uttanaadan yootidoogaakka Maatiyoosi he taarikiyaa xaafiyo wode qonccissiis. Yesuusi hagaadan giis: “Intte Godai ai gallassi yaanaakkonne intte erenna gishshau, naagi uttite. . . . Inttekka giigi uttite; aissi giikko, taani, Asa Na7ai, intte qoppenna saatiyan yaana.” I zaarettidikka, “Simmi taani, Asa Na7ai, yaana gallassaa woi saatiyaa intte erenna gishshau, naagi uttite” yaagiis.—Maa. 24:42-44; 25:13.

3. Yesuusa zoriyaa nu wozanan wottiyoy aybissee?

³ Nuuni Yihoowa Markka gidiyo gishshawu, Yesuusi zoridobaa nu wozanan wottoos. Nuuni “wurssettaa wodee” wuranawu matidonne “iita waayee” doommana haniyo wodiyan deˈiyoogaa eroos! (Dane. 12:4; Maa. 24:21) Olay, shori baynna kanddoynne makkalay yaa gujjiyoogee, haymaanootiyan asaa balettiyoogee, kattay qaxuhatiyoogee, wurssiya harggeenne biittaa qaattay kumetta saˈaa gakkidoogaa akeekoos. Qassi, Yihoowa asay ubbasan Kawotettaa mishiraachuwaa yootiyoogaa eroos. (Maa. 24:7, 11, 12, 14; Luq. 21:11) Goday yiyo wode nu goˈˈawunne Xoossaa halchuwaa polanawu i oottanabaa yeemottidi naagoos.—Mar. 13:26, 27.

4. (a) Armmageedoona olay awude denddanaakko Yesuusi haˈˈi erees gaana danddayiyoy aybissee? (b) Nuuni gita waayee awude doommanaakko erana xayikkonne, ay ammanettana danddayiyoo?

⁴ Gita shiiquwaa bakkay ubbay doommiyo saatiyaa eroos. Gidikkokka, nuuni ay keena baaxetikkonne, gita waayee doommiyo layttaa woy gallassaanne saatiyaa shaakki erana danddayokko. Yesuusi saˈan deˈiyo wode, “He gallassaanne he saatiyaa Aawaa xalaalaappe attin, harai atto saluwan de7iya kiitanchchata gidin, woi tana Na7aa gidinkka ooninne eriyaabi baawa” yaagiis. (Maa. 24:36) SHin Kiristtoosayyo Seexaanaa alamiyaa xayssiyo maatay imettiis. (Ajj. 19:11-16) Hegaa gishshawu, Armmageedoona olay awude doommanaakko Yesuusi haˈˈi erees giidi qoppana danddayoos. SHin, nuuni erokko. Gita waayee doommana gakkanaassi nuuni beegottidi deˈana bessees. SHin Yihooway hegee polettana wodiyaa awudekka erees. Gita waayee doommana wodiyaa i keeri wottiis. He gallassay mati mati bees, qassi “gam77enna.” (Imbbaaqooma 2:1-3 nabbaba.) Nuuni hegaa ammanettiyoy aybissee?

5. Yihooway hanana giidobay awudekka gidin i keerido wodiyan polettiyoogaa bessiya leemisuwaa yoota.

⁵ Yihooway hanana giidobay awudekka gidin i keerido wodiyan polettiis! I Israaˈeelata Gibxxeppe kessiyo wode ba giido wodiyan waati kessidaakko qoppa. Niisaana 14, 1513 K.K. xeelliyaagan Muusee, “He oiddu xeetanne hasttamu laittai wuriyo he wurssetta gallassan, GODAA asai ubbai Gibxxe biittaappe kiyiis” yaagiis. (Kes. 12:40-42) Yihooway Abrahaamaara maacettido maachaara gayttidabay haniyoogaa doommido 1943n K.K., he “oiddu xeetanne hasttamu laittai” doommiis. (Gal. 3:17, 18) Amarida wodiyaappe guyyiyan, Yihooway Abrahaama, “Ne zerettai i hara biittan bete gididi de7anaagaa neeni tumuppe era; eti ailletidi oiddu xeetu laittaa naaqettana” yaagiis. (Doo. 15:13; Oos. 7:6) He naaqettido ‘oyddu xeetu layttay’ Yisaaqi xanttaa duuxxido gallassi Isimaaˈeeli  a qoosido 1913n K.K. doommidoogee qoncce; qassi Israaˈeelati 1513n K.K. Gibxxeppe kiyiyo wode he 400 layttay wuriis. (Doo. 21:8-10; Gal. 4:22-29) Ee, Yihooway ba asaa aylletettaappe kessana wodiyaa 400 layttappe kase keeri wottiis!

6. Yihooway ba asaa ashshanaagaa nuuni ammanettana danddayiyoy aybissee?

⁶ Gibxxe aylletettaappe kiyida Yaasu Israaˈeelata hagaadan giis: “GODAI intte Xoossai intteyyo immana giido lo77o ubbaappe issibinne attibeennaagaa intte ubbai intte wozanaaninne shemppuwan ereeta. I intteyyo immana giidobaappe issibinne attennan, ubbai polettiis.” (Yaas. 23:2, 14) Yihooway gita waayiyaappe nuna ashshanawu gelido qaalaykka polettennan attennaagaa ammanettoos. Gidoppe attin, ha alamee xayiyo wode attanawu nuuni naagi uttana bessees.

7, 8. (a) Beni, naagiyaageeti ay oottiyoonaa, qassi hegaappe nuuni ay tamaariyoo? (b) Naagiyaageeti xiskkiyoogee kaalettiyoobaa bessiya leemisuwaa yoota.

⁷ Naagi uttana koshshiyoogaa beni wode hanidabaappe tamaaroos. Beni, Yerusalaama mala gita katamati adussa gimbbiyan direttoosona. He dirssay olanawu yiya asaappe attanawunne yuushuwan deˈiya biittaa xoqqa sohuwaappe beˈanawu maaddees. Naagiyaageeti dirssaa bollinne penggiyaa matan uttidi qamminne gallassi naagoosona. Eti kataman deˈiyaageeti qohiya aybippenne naagettanaadan kasetidi odoosona. (Isi. 62:6) Naagiyaageeti bantta sohuwan uttidi beegottidi naagana bessees; hankkoode daro asay hayqqana danddayees.—Hiz. 33:6.

⁸ Taarikiyaa erancha gidida Ayhuda bitanee Josefesi penggiyaa naagiyaageeti xiskkido gishshawu 70 M.Ln Rooma wotaaddarati Yerusalaame dirssaa miyyiyan deˈiya Antooniyaa Gimbbiyaa oyqqidoogaa xaafiis. Wotaaddarati he sohuwaappe biidi beeta maqidasiyaa tamaa oyttido wode, Yerusalaameeninne Ayhuda biittan hani erenna gita waayee polettiis.

9. Ha wodiyan daro asay akeekennabay aybee?

⁹ Ha wodiyan daro biittati wotaaddaratun woy zammaana miishshaa goˈettidi bantta zawaa naagissoosona. Eti qohanawu zawaa kanttiyaanne biittaa shabbirana danddayiya morkkiyaa naagoosona. SHin eti akeekana danddayiyoobay hara kawotettati woy asi qohanawu oottiyoobaa xalaala. Eti Kiristtoosi Kawo gidido Xoossaa Kawotettay saluwan deˈiyoogaakka matan kawotettata ubbaa xayssanawu oottanabaa gujjin, he kawotettay oottiyoobaakka akeekokkona. (Isi. 9:6, 7; Dane. 2:44) SHin nuuni ayyaanaaban ubbatoo beegottidi deˈiyoogan, he pirddaa gallassay awude gakkikkonne giigettidi naagoos.—Maz. 130:6.

10, 11. (a) Nuuni naagettana bessiyaabay aybee, qassi aybissi? (b) Dabloosi asay Geeshsha Maxaafaa hiraagaa siyennaadan oottidoogaa neeni ammaniyoy aybissee?

¹⁰ Kumetta qammaa xiskkennan naagiiddi aqida uraabaa qoppa. I naagiyo saatee wuranawu matiyo wode keehi daafuridi xiskkuwaa gophattees. Hegaadankka, ha alamiyaa xayoy matiyo wode beegotti naagiyoogee nuna keehi metana. Nuuni he wode naagi uttana xayikko, hegee keehi azzanttiyaaba! Nuuni minnana xayikko, naagi uttennaadan oottana danddayiya heezzubaa ane beˈoos.

¹¹ Dabloosi asay ayyaanaabaa koyennaadan oottiiddi deˈees. “Ha sa7aa  haariyaagee” a. Yesuusi hayqqanaappe guuttaa kasetidi ba erissiyo ashkkaratussi heezzutoo hegaa yootiis. (Yoh. 12:31; 14:30; 16:11) Asay Xoossay yootido hiraaga ubban odettidaagaadan beegotti naagenna mala Dabloosi eta wozanaa jallissanaagaa Yesuusi erees. (Sof. 1:14) Seexaanay alamiyan deˈiya worddo haymaanootetu timirttiyan asaa qofaa goozees. Neeni haratuura haasayiyo wode akeekidobay aybee? Asay ha alamee xayanaagaanne Kiristtoosi Xoossaa Kawotettan haariiddi deˈiyoogaa akeekennaadan, Dabloosi ‘ammanenna asatu qofaa jallissidoogaa’ akeekabeykkii? (2 Qor. 4:3-6) Ha alamiyaa wurssettaabaa nuuni yootiyo wode daro asay eranawu koyenna; eti ubba, “Siyanawu koyikke” goosona.

12. Nuuni Dabloosi cimmiyooban cimettana koshshennay aybissee?

¹² Harati siyanawu koyenna gishshawu hidootaa qanxxada beegottada naagiyoogaa aggoppa. Naagi uttana koshshiyoogaa neeni eraasa. PHawuloosi ba mala Kiristtaaneti Yihoowa ‘gallassay yaanaagaa loytti eriyoogaa’ etassi yootiis. I he gallassay ‘kaysoy qammi yiyoogaadan’ yaanaagaakka yootiis. (1 Tasalonqqe 5:1-6 nabbaba.) Yesuusi, “Taani Asa Na7ai, intte qoppenna wodiyan yaana gishshau, inttekka qassi giigi uttanau bessees” yaagidi nuna zoriis. (Luq. 12:39, 40) Matan, “Ubbabai saro; aibikka hanenna” giidi asay worddobaa ammananaadan Seexaanay cimmana. Alamiyan ubbabay saro giidi qoppanaadan i eta balettana. Nuuni shin? Nuuni ‘beegottidi woga deˈikko,’ qoppennan saˈay wonttiyo ‘kaysuwaagaadan’ he pirddaa gallassay nuuni qoppennan gakkenna. Nuuni galla galla Xoossaa Qaalaa nabbabananne Yihooway nuuyyo yootiyoobaa wotti dentti qoppana koshshiyoy hegaassa.

13. Ha alamiyaa ayyaanay asaa waati qohiiddi deˈii, qassi he qohiyaabaappe nuuni waani naagettana danddayiyoo?

¹³ Alamiyaa ayyaanay ayyaanaaban xiskkuwaa yeddees. Daroti darin koshshennabawu bichaariyo gishshawu, ‘ayyaanaaban hiyyeesa gidiyoogaa’ akeekokkona. (Maa. 5:3) Eti ‘asatettaa amoynne ayfen xeellidi qaaqqatiyoogee’ yaa daranaadan oottiya ha alamiyaa aquwaabaa xallaa qoppoosona. (1 Yoh. 2:16) Wodiyaa aattiyoobaykka  asay ‘ufaittiyoobaa dosanaadan’ oottiyaaban kumiis; qassi layttappe layttan he paacciyaabay yaa gujjees. (2 Xim. 3:4) PHawuloosi Kiristtaaneti ‘bantta asatettaa amuwaa polanawu qoppennaadan’ zoridoy hegaassa; hegee ayyaanaaban xiskkuwaa yeddees.—Roo. 13:11-14.

14. Yesuusi Luqaasa 21:34, 35n nuna zoridobay aybee?

¹⁴ Nuuni matan hananabaa loytti akeekanaadan Yihooway a baggaara maaddido Xoossaa ayyaanaa kaaletuwaa kaalloosippe attin, ha alamiyaa ayyaanaa kaallokko. ^[1] (1 Qor. 2:12) SHin nuuni naagettana bessees. Nuuni galla galla oottiyoobaykka ayyaanaaban xiskkuwaa yeddana danddayees. (Luqaasa 21:34, 35 nabbaba.) Nuuni naagi uttiyo gishshawu harati nu bolli qilliiccana danddayoosona; shin hegee nuuni naagi uttennaadan oottana koshshenna. (2 PHe. 3:3-7) Nuuni Xoossaa ayyaanaa demmiyo gubaaˈe shiiquwaa nu mala Kiristtaanetuura ubbatoo shiiqana bessees.

15. PHeexiroosi, Yaaqoobinne Yohaannisi waanidonaa, qassi hegee nu bollikka waani gakkana danddayii?

¹⁵ Nu nagarancha ashoy nuuni beegotti deˈanawu murttidoogaadan minnennaadan oottana danddayees. Ashuwaa bala qofay nagarancha asaa xooniyoogaa Yesuusi erees. Yesuusi hayqqanaappe kasetiya qammi hanidabaa qoppa. I Xoossawu ammanettidi deˈanawu minnana mala, saluwan deˈiya ba Aawaa woossana koshshiis. Yesuusi i woossishin PHeexiroosi, Yaaqoobinne Yohaannisi ‘naaganaadan’ yootiis. SHin eti gakkanabay ay keena wolqqaamabaakko akeekibookkona. Eti bantta Godaa naagiyoogaa aggidi, bantta ashuwaa koshshaa polanawu xiskkidosona. SHin Yesuusi keehi daafurikkokka, beegotti uttidi ba Aawaa mintti woossiis. A laggetikka hegaadan oottana bessishin aggidosona.—Mar. 14:32-41.

16. Luqaasa 21:36n qonccidaagaadan, nuuni ‘minnanaadan’ woykko beegotti naaganaadan Yesuusi woygi zoridee?

¹⁶ Loˈˈobaa amottiyoogaa xallay ayyaanaaban ‘mino’ gidiyoogaa woy beegottiyoogaa bessenna. Geetesemaane ataakiltte sohuwan hanidabaappe amarida gallassaa kasetidi, Yesuusi he erissiyo ashkkarati Yihoowa mintti woossanaadan yootiis. (Luqaasa 21:36 nabbaba.) Yaatiyo gishshawu, nuunikka ayyaanaaban beegottidi deˈanawu ubbatoo woossana koshshees.—1 PHe. 4:7.

17. Mati yaanabaa giigettidi naagiyoogaa waati erana danddayiyoo?

¹⁷ Yesuusi wurssettay nuuni “qoppenna saatiyan” yaanaagaa yootido gishshawu, ha wodee ayyaanaaban azalliyo wode, woy qassi Seexaanaynne a alamee giigissiyoonne nu ashoy amottiyo aymo malabawu bichaariyo wode gidenna. (Maa. 24:44) Xoossaynne Kiristtoosi eti nuuyyo matan immanabaa, qassi nuuni waanidi naagi uttana danddayiyaakko Geeshsha Maxaafaa baggaara yootoosona. Yaatiyo gishshawu, Geeshsha Maxaafaa hiraagaa, qassi hegee waani polettiyaakko loytti akeekiyaageeta gidoos. Hegaa bollikka, Yihoowakko kaseegaappe aaruwan shiiqanawunne nu deˈuwan a Kawotettaa kaseyanawu amottoos. Yaatikko, wurssettay yiyo wode nuuni giigettidaageeta gidana. (Ajj. 22:20) Nuuni attanay yaatiyoogaa xallaana!