“Ayaw gud kamo kabaraka mahitungod han sunod nga adlaw, kay an sunod nga adlaw may kalugaringon nga mga kabaraka.”​—MATEO 6:34.

Karuyag sidngon: An kabaraka bahin na han kinabuhi. Pero ayaw na pagdugangi an imo kabaraka yana pinaagi ha paghinunahuna han mahitatabo ha sunod nga adlaw. Hunahunaa la an yana nga adlaw.

• An istres mahimo magresulta ha kabaraka. Salit ini an puydi mo buhaton: Siyahan, karawata nga diri mo bug-os nga malilikyan an istres. An pagkinabaraka ha mga butang nga diri mo kontrolado nakakadugang han istres. Ikaduha, hinumdumi nga kasagaran na nga an imo ginkakabarak-an diri amo an nahitatabo.

“An kinaadman nga tikang ha kahitas-an . . . makatadunganon.”​—SANTIAGO 3:17.

Karuyag sidngon: Ayaw pagin perpeksyonista. Ayaw paglaom hin labaw kay han imo kaya o han kaya han iba.

• Magin mapainubsanon, magin reyalistiko ha imo mga ginlalaoman, ngan hibaroi an imo mga limitasyon ngan an limitasyon han iba. Kon bubuhaton mo ini, diri ka duro nga maiistres pati an iba ngan magigin mas masayon pa ngani ha iyo nga mabuhat hin epektibo an iyo buruhaton. Dugang pa, ayaw pagin sobra kaseryoso. Kon natawa ka​—bisan kon nagsayop ka—​napapakalma mo an kahimtang ngan nagigin maopay an imo pag-abat.

“An masinabuton nga tawo magpapabilin nga kalmado.”​—PROBERBIOS 17:27.

Karuyag sidngon: An negatibo nga mga pagbati mahimo magin hinungdan nga diri ka makahunahuna hin maopay, salit magpabilin nga kalmado.

• Hibaroi kon ano an nakakaistres ha imo, ngan tigamni an imo reaksyon hito. Pananglitan, kon istres ka, obserbari kon ano an imo ginhuhunahuna, inaabat, ngan panggawi, ngan puydi mo pa ngani ito isurat. Kon maaram ka han imo reaksyon kon naiistres ka, mas masayon para ha imo nga makaya ito. Hunahunaa liwat kon paonan-o mo malilikyan an mga butang nga nakakaistres ha imo. Kon diri ito posible, pamiling hin paagi nga maibanan an epekto hito, sugad han pag-organisar han imo mga buruhaton o eskedyol.

• Bag-oha an imo panhunahuna ha mga butang. An nakakaistres ha imo bangin diri nakakaistres ha iba. Nadepende ito ha kon ano an imo panhunahuna ha usa nga butang. Tagda inin tulo nga suhestyon:

  1. Ayaw dayon hunahunaa nga maraot an motibo han iba. Bangin singitan ka ha usa nga pila. Kon hunahunaon mo nga kawaray-batasan ito, bangin masina ka. Kay ano nga diri hunahunaon nga maopay an iya rason ha pagbuhat hito? Bangin man la tama ka!

  2. Kitaa an usa nga sitwasyon ha positibo nga anggulo. Diri ka sobra nga maiistres ha paghinulat ha doktor o ha airport kon may ginbubuhat ka sugad han pagbasa o han pagkita hin email.

  3. Hunahunaa an kabug-osan nga problema. Pakianhi an imo kalugaringon, ‘Magigin daku pa ba ini nga problema buwas o ha sunod nga semana?’ Hibaroi kon an usa nga problema seryoso ba o diri.

“Buhata niyo an ngatanan nga butang hin desente ngan uyon ha kahikayan.”​—1 CORINTO 14:40.

Karuyag sidngon: Pangalimbasog nga magin organisado.

• Karuyag naton magin organisado. Usa nga hinungdan han pagin diri organisado​—ngan han istres—​amo an paglinangan-langan, ngan mahimo ini magresulta ha pagtikadamu han diri natatapos nga trabaho. Puydi mo testingan inin duha nga suhestyon.

  1. Paghimo hin reyalistiko nga eskedyol, ngan sunda ito.

  2. Hibaroi kon ano nga mga pamatasan an nagigin hinungdan han imo paglinangan-langan ngan tadonga ito.

“Mas maopay an gutiay nga pagpahuway kay han duro nga pagpinaniguro ha pagtrabaho ngan paglinanat ha hangin.”​—ECLESIASTES 4:6.

Karuyag sidngon: Adton sobra nga matrabahoon posible nga diri magpahimulos han ira ‘duro nga ginpinanigurohan ha pagtrabaho.’ Bangin waray na hira panahon o kusog para pahimulosan an ira gintrabahoan.

• Magkaada reyalistiko nga panhunahuna ha trabaho ngan kwarta. An pagkaada damu nga kwarta diri garantiya nga mas magigin malipayon ka o diri duro nga maiistres. Lugod, bangin kabaliktaran an mahitabo. “An riko nga tawo diri ginpapakaturog han iya damu nga panag-iya,” siring han Eclesiastes 5:12. Salit ayaw pagginasto hin sobra kay han imo kaya.

• Paggahin hin panahon ha pagrelaks. Naiibanan an imo istres kon ginbubuhat mo an mga butang nga imo naruruyagan. Pero an kaliawan nga diri aktibo, sugad han pagkinita hin TV, bangin diri makabulig.

• Magin maaramon ha paggamit han gadyet. Likayi an pirme pagkita han mga email, teks, o social media nga mga site. Kon mahihimo, ayaw kitaa an mga email mahitungod ha trabaho kon diri na oras han trabaho.

“An pagbansay ha lawas may . . . kapulsanan.”​—1 TIMOTEO 4:8.

Karuyag sidngon: An regular nga pag-ehersisyo nabulig nga magin mahimsog.

• Magkaada mahimsog nga pagkinabuhi. An pagkaada pisikal nga mga buruhaton mabulig nga magin maopay an imo pag-abat ngan makaya mo an istres. Kaon hin masustansya nga pagkaon ngan ha husto nga panahon. Siguroha nga magkaada ka igo nga pahuway.

• Likayi an nakakadaot nga “solusyon” ha istres, sugad han pagsigarilyo o pag-abuso ha droga ngan de alkohol nga irimnon. Ha urhi, makakadugang la ini ha istres kay madadaot an imo kahimsog ngan daku an imo magagasto.

• Pagpakonsulta ha doktor kon duro na an imo istres. Ayaw pag-alang ha pagpabulig ha ira.

‘Siguroha an mas importante nga mga butang.’​—FILIPOS 1:10.

Karuyag sidngon: Hunahunaa hin maopay an imo mga prayoridad.

• Ilista an imo mga buruhaton uyon ha kon ano an mas importante. Mabulig ini ha imo nga makita kon ano an imo ipaprayoridad ngan kon ano nga buruhaton an puydi diri la anay himoon, puydi ipabuhat ha iba, o diri na la buhaton.

• Ha sulod hin usa ka semana, isurat kon paonan-o mo ginagamit an imo panahon. Katapos, pamiling hin paagi kon paonan-o mo ito magagamit hin mas maopay. Kon kontrolado mo an imo panahon, diri ka duro nga mapipresyur.

• Paggahin hin panahon ha pagpahuway. Bisan an madaliay la nga pahuway mahimo makahatag ha imo hin kusog ngan makaiban han imo istres.

“An kabaraka ha kasingkasing han usa nga tawo nakakapabug-at hito, pero an maopay nga pulong nakakapalipay hito.”​—PROBERBIOS 12:25.

Karuyag sidngon: An buotan ngan mahigugmaon nga pulong makakapaopay han imo pag-abat.

• Pakiistorya ha sangkay nga nakakasabot ha imo. Mahimo hiya makabulig nga hunahunaon mo an mga butang ha iba nga anggulo o makabiling hin solusyon nga waray mo mahunahuna. Bisan an pagsumat la han imo problema makakapagaan na han imo inaabat.

• Pangaro hin bulig. Puydi ka ba magpabulig ha usa nga buruhaton o ipabuhat ito ha iba?

• Kon naiistres ka ha imo katrabaho, pamiling hin paagi nga mapaopay an kahimtang. Pananglitan, mahimo mo ba isumat ha iya ha buotan ngan mataktika nga paagi an imo inaabat ha iya ginhihimo? (Proberbios 17:27) Kon diri ito dumara, mahimo mo ba ibanan an pakig-upod ha iya?

“Malipayon an mga mahunahunaon han ira espirituwal nga panginahanglan.”​—MATEO 5:3.

Karuyag sidngon: Labot la han pagkaon, bado, ngan urukyan, kinahanglan liwat naton an giya han Dios. Basi magin malipayon, angay kita magin mahunahunaon ha aton espirituwalidad ngan atamanon ito.

• Daku nga bulig an pag-ampo. Karuyag han Dios nga ‘ipasa mo ha iya an ngatanan mo nga kabaraka, kay nagtatagad hiya ha imo.’ (1 Pedro 5:7) An pag-ampo ngan paghunahuna hin makaparig-on nga butang maghahatag hin kamurayawan ha hunahuna.​—Filipos 4:6, 7.

• Pagbasa hin barasahon nga magpapahirani ha imo ha Dios. An mga prinsipyo nga ginhihisgotan hini nga magasin tikang ha Biblia, nga iginsurat basi magin duok ka ha Dios. Nabulig liwat ini nga magkaada ka ‘praktikal nga kinaadman ngan abilidad ha paghunahuna.’ (Proberbios 3:21) Mahimo mo ba himoon nga tumong an pagbasa han Biblia? Puydi mo ito tikangan ha libro han Proberbios.