Ko te ʼu manatu ʼaia neʼe toe fai e ʼihi kaugana selipatea ʼa te ʼAtua. ʼE natou iloʼi te fakatotonu ʼae ʼa Sehova ki ʼana kaugana ke natou ʼohoana pe “i te Aliki,” ke natou ʼohoanaʼi pe te kau Kilisitiano moʼoni. (1 Kolinito 7:39) Kaʼe he koʼe ʼe maʼu e ʼihi Kilisitiano ia te ʼu manatu ʼaia?

ʼE lagi manatu feia ʼihi Kilisitiano koteʼuhi ʼe hahaʼi age te ʼu tuagaʼane selipatea ʼi te ʼu tehina. ʼE lahi te ʼu fenua ʼe hoko ai te aluʼaga ʼaia. Ohage la ʼi Kolea, ko te toko 57 ki te teau ʼu tuagaʼane selipatea pea ko te toko 43 ki te teau ʼu tehina. Pea ʼi te fenua ko Colombie, ko te toko 66 ki te teau ʼu tuagaʼane selipatea pea ko te toko 34 ki te teau ʼu tehina.

ʼI ʼihi fenua, ʼe fakamaʼua e te ʼu matuʼā ʼae ʼe mole ko he kau Fakamoʼoni, he falā lahi peʼe ko he ʼu meʼa ʼofa ʼe totogi kovi ki te ʼohoana ʼo tanā taʼahine. Pea ʼe mole feala ki ʼihi tehina selipatea ke natou totogi te ʼu meʼa ʼofa ʼaia. Koia, ʼe tuʼania ai ʼihi tuagaʼane pe ʼe natou maʼu anai honatou ʼohoana ʼi te moʼoni. *—Vakaʼi te kiʼi nota.

Kapau ʼe ke maʼu te ʼu manatu ʼaia, pea ʼe tonu ke ke tui papau ʼe mahino ia Sehova ki te ’u aluʼaga pea mo te ʼu meʼa ʼae ʼe ke logoʼi.—2 Koloniko 6:29, 30.

Kaʼe ʼi te Tohi-Tapu, neʼe fakatotonu mai e Sehova ke tou ʼohoana pe ʼi te ʼAliki. Kotea tona tupuʼaga? Koteʼuhi ʼe ina iloʼi te meʼa ʼae ʼe lelei ʼaupito kia tatou pea ʼe ina fia puipui tatou. ʼE mole loto ia ke tou  fai he ʼu tonu ʼe mole fakapotopoto ʼo tou maʼuli mamahi ai ki ʼamuli. ʼI te temi ʼo Neemia, tokolahi ʼo te kau Sutea neʼe natou ʼohoanaʼi te ʼu fafine neʼe mole tauhi ki te ʼAtua. Koia neʼe talanoa ai Neemia ki te faʼifaʼitaki kovi ʼa Salomone ʼo ina ui fenei: “Nee ofainai ia ia e tona Atua, ae nee ina fakanofo ia ia ke hau i Iselaele katoa; kae nee fakahalai ia ia e te u fafine matapule.” (Neemia 13:23-26) ʼE iloʼi e Sehova ia te ʼaoga ʼo ʼana fakamanatu kia tatou, pea ko te tupuʼaga la ʼae ʼo tana fakatotonu ki te kau Kilisitiano ke natou ʼohoana pe ʼi te ʼAliki. (Pesalemo 19:8-11; Esaia 48:17, 18) ʼE tou fakafetaʼi lahi ki tana foaki mai te ʼu tokoni ʼofa pea mo tuha mo te falala. Ka tou fakalogo kia Sehova, pea ʼe tou tali tona ʼuhiga Pule ke ina ui mai te meʼa ʼae ʼe tonu ke tou fai.—Taaga Lea 1:5.

ʼE moʼoni, ʼe mole tou fia “kaugā ʼamo” peʼe tou ʼohoana anai mo he tahi ʼe mole ʼofa ia Sehova. Heʼe feala ke ina uga koe ke tuku tau tauhi ki te ʼAtua. (2 Kolinito 6:14, MN) ʼE kei ’aoga pe te ʼu tokoni ʼa te ʼAtua ia ʼaho nei, pea tokolahi te kau Kilisitiano ʼe natou fakapotopoto ʼo fakalogo kia Sehova. Kaʼe ko ʼihi ʼe natou fai te tahi ia ’u tonu.

Neʼe kamata fakatahi te tuagaʼane ʼi ʼOsitalalia ko Maggy mo te tagata ʼe mole tauhi kia Sehova. * (Vakaʼi te kiʼi nota.) ʼE ina ui fenei: “Neʼe mole kei au alu ki te ʼu fono ʼuhi pe ko taku fia fakatahi mo ia. Neʼe fakatupu kovi ai ki toku maʼuli fakalaumalie.” Ko te tahi finemui mai Initia ko Ratana, neʼe fakatahi mo tona kaugā ako neʼe kamata tana ako Tohi-Tapu. Kaʼe neʼe ako pe ia ke feala hanā fakatahi. Ki muli age, neʼe mole kei tauhi kia Sehova kaʼe ne’e kau leva ia ki te tahi lotu ke feala hanā ʼohoana.

ʼI tona taʼu 19 ʼi Cameroun, neʼe ʼohoanaʼi e Ndenguè te tagata neʼe mole tauhi kia Sehova. ʼI muʼa ʼo tanā ʼohoana, neʼe fakapapau age e te tagata ʼe feala pe anai te hoko atu ʼo tana tauhi. Kaʼe hili pe vahaʼa ʼe lua ki tanā ʼohoana, neʼe ina taʼofi ia tana alu ki te ʼu fono. ʼE ina fakamatala fenei: “Neʼe au logoʼi osi toku fakaʼofaʼofa pea mo ne’e au tagi. Neʼe au mahino ai ʼe mole kei feala haku puleʼi toku maʼuli. ʼE au logoʼi tuʼumaʼu taku fakahemala.”

ʼE moʼoni neʼe ʼohoanaʼi e ʼihi Kilisitiano he tahi neʼe mole tauhi kia Sehova, pea ʼe kei lelei pe tana aga. Tatau aipe pe neʼe aga lelei tou ʼohoana ʼae neʼe mole tauhi kia Sehova, kaʼe kotea tona fua ki ʼau felogoi ʼae mo Sehova? Kotea ʼae neʼe ke logoʼi ʼi tau iloʼi ʼae neʼe mole ke mulimuli ki te tokoni ʼae neʼe ina foaki atu ke ke fiafia ai? Pea ko te faʼahi ʼae ʼe maʼuhiga age, kotea ʼae ʼe logoʼi e Sehova ʼo ʼuhiga mo te aga ʼae neʼe ke fai?—Taaga Lea 1:33.

Ko te ʼu tehina mo tuagaʼane ʼi te malamanei katoa ʼae neʼe natou fakalogo ki te tokoni ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo te ʼohoana pe ʼi te ʼAliki, ʼe natou fakamoʼoni ʼe ko te tonu pe ʼaia ʼae ʼe lelei tokotahi. ʼE fakatotonu e te ʼu tehina mo tuagaʼane selipatea ke natou fakafiafiaʼi te loto ʼo Sehova ʼo natou ʼohoanaʼi he tahi ʼe tauhi kia te ia. Neʼe fakatotonu e Michiko mai Saponia ke fakalogo ki te ʼAtua logola tona fakaneke e tona famili ke ina ʼohoanaʼi he tahi ʼe mole ʼofa ia Sehova. Pea neʼe faigataʼa kia ia tana sio ʼae ki te ʼohoana ʼo ʼona kaumeʼa kaʼe ʼe kei nofo selipatea pe ia. ʼE ina ui fenei: “ʼE au ui tuʼumaʼu kapau ko Sehova ʼe ko he ʼAtua fiafia pea ʼe mole maʼu pe te fiafia ʼi te nofo ʼohoana. ʼE au toe tui papau ʼe ina tapuakina anai ʼatatou fakaʼamu. Koia kapau heʼeki maʼu hou ʼohoana pea ʼe lelei age pe muʼa tau nofo selipatea.” (1 Timoteo 1:11) Ki muli age, neʼe ʼohoanaʼi e Michiko ia he tehina, pea mo fiafia ʼi tana fakalogo ki te tokoni ʼa Sehova.

ʼE toe ʼi ai mo ʼihi tehina neʼe natou atali ke natou maʼu he tahi ʼe lelei ke natou ʼohoanaʼi. Ohage la ko Bill mai ʼOsitalalia ʼe ina fakamoʼoni ʼi te tahi temi neʼe fia fai ki te ʼu fafine ʼo te malama. Kaʼe neʼe ina fakatuʼakoi ʼana felogoi mo natou ke ʼaua naʼa “kaugā ʼamo fakatahi” mo he tahi ʼe mole tui. ʼAki te temi, neʼe ina toe tokagaʼi ʼihi tuagaʼane kaʼe neʼe mole loto natou ki ai. Neʼe atali ai ia Bill lolotoga taʼu ʼe 30 ʼo aʼu ki tana felaveʼi mo te tuagaʼane ʼe tatau ʼana fakatuʼutuʼu. ʼE ina ui fenei: “ʼE mole au fakahemala ki he meʼa. ʼE au fiafia osi koteʼuhi ʼe ma faifakamafola fakatahi, ʼe ma ako te Tohi-Tapu fakatahi, pea ʼe ma tauhi fakatahi kia Sehova. ʼE au fiafia ʼi te felaveʼi mo te fakatahi mo te ʼu kaumeʼa ʼo toku ʼohoana koteʼuhi ʼe ko te ʼu kaugana ʼa Sehova. Pea ʼe ma faʼufaʼu toma maʼuli fakataumatuʼa ʼaki te ʼu pelesepeto Fakatohi-tapu.”

Kotea ʼae ʼe feala ke ke fai ʼi tau fakalogo ʼae ki te tokoni ʼa Sehova pea mo fakatalitali ki te maʼu ʼo hou ʼohoana ʼe tauhi kia te ia? ʼE feala hau fakakaukau ki te tupuʼaga ʼo tau mole heʼeki ʼohoana. Kapau ʼe ko tau fakalogo ʼae ki te fakatotonu ʼa Sehova pea ʼe tonu ke ke mahino ʼe fiafia ai te loto ʼo Sehova. (1 Samuele 15:22; Taaga Lea 27:11) Haga faikole tuʼumaʼu kia Sehova ʼo fakaha age tou loto. (Pesalemo 62:8) ʼI tau faiga ʼae ke ke tekeʼi te ʼu fakaneke pea mo tauʼi te ʼu holi kovi, ʼaki te temi ʼe ke fakamalohiʼi ai anai ʼau felogoi mo Sehova. Koia ’e tonu ke ke tui papau ʼe tokagaʼi e Sehova ʼau fakaʼamu pea mo te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga kia koe koteʼuhi ʼe ke maʼuhiga kia te ia. ʼE mole ina fakapapau ki he tahi ʼe ina foaki anai hona ʼohoana, kailoa. Kaʼe kapau ʼe ʼaoga moʼoni kia koe te ʼohoana, pea ʼe iloʼi lelei e Sehova ia te puleʼaki ke fiafia ai tou loto.—Pesalemo 145:16; Mateo 6:32.

ʼE ke lagi maʼu te ʼu manatu ʼaeni ʼa Tavite, ʼi tana ui ʼae: “Ke ke vave o tali mai kia au, [e Sehova] E osiosi toku laumalie. Aua naa ke fufu mai kia au ou mata!” (Pesalemo 143:5-7, 10) ʼAua naʼa ke lotovaivai. Tuku he temi kia Sehova ke ina fakaha atu te meʼa ʼae ʼe ina loto ke ke fai. Fakalogo kia Sehova ka ke lau te Tohi-Tapu pea mo metitasio loloto ki te ʼu manatu neʼe ke lau. ʼE tokoni atu anai te faʼahi ʼaia ke ke mahino ki te meʼa ʼae ʼe loto Sehova ke ke fai pea mo tana tokoni ki ʼana kaugana ʼi te temi muʼa. ʼAki tau fakalogo kia Sehova, ʼe ke lotomalohi anai ʼo talagafua tuʼumaʼu kia te ia.

Lolotoga tau nofo selipatea, kotea te tahi age meʼa ʼe feala ke ke fai moʼo taupau ai tou fiafia pea mo nofo maʼumaʼua? Fakamalohi ʼau felogoi mo Sehova pea mo ke taupau he matagafua ʼe lelei. ʼE feala tau akoako te maʼuliʼi ʼo te lotofoaki, mo te faʼa gaue, mo te felogoʼi lelei mo ʼihi, pea mo te agatonu kia Sehova. ʼE ʼaoga te ʼu kalitate ʼaia ki he ’u taumatuʼa ke nā fiafia. (Senesi 24:16-21; Lute 1:16, 17; 2:6, 7, 11; Taaga Lea 31:10-27) Kumi muʼa te Puleʼaga ʼo ke maʼumaʼua ʼi te minisitelio pea mo tau kokelekasio. ʼE tokoni atu anai te ʼu meʼa ʼaia ke ʼaua naʼa ke fai he ʼu tonu ʼe mole fakapotopoto. ʼE ui fenei e Bill ʼo ʼuhiga mo te ʼu taʼu ʼae neʼe nofo selipatea ai: “Neʼe fakalaka vave osi! Neʼe au fakaʼaoga toku temi kia Sehova ʼi te selevisi pionie.”

ʼE kei ʼaoga pe ia ʼaho nei ia te fakatotonu ʼa Sehova ke ʼohoana pe “i te Aliki.” ʼAki te filifili ʼae ke tou ʼohoanaʼi he Kilisitiano moʼoni, ʼe tou fakamaʼuhigaʼi ai ia Sehova pea ʼe tou fiafia ai anai. ʼE ui fenei ʼi te Tohi-Tapu: “Manuia te tagata ae e mataku [kia Sehova], ae e ina mau he fiafia lahi i ana lao. E ina mau i tona fale te koloa mo te kololia, pea e tuu tona faitotonu o heegata.” (Pesalemo 112:1, 3) Koia tou fakatotonu ke tou fakalogo ki te fakatotonu ʼa te ʼAtua ʼae ke tou ʼohoana pe “i te Aliki.”