KOUTOU FAʼIFAʼITAKIʼI TANATOU TUI | SOSEFO
“ʼE Lava Feafeaʼi Anai Haku Fai Te Toe Meʼa Kovi ʼAia?”
ʼE SIO ia Sosefo ki te taulekaleka ʼo te ʼu meʼa ʼae neʼe fakatupu e te ʼAtua. ʼE ʼamanaki fakalaka ʼi te potu fenua ʼo te Nile mo te ʼu tagata faikoloa, feia mo ʼanatou kamelo. Kotou fakakaukauʼi age muʼa ia he ʼu tagata ʼe natou taki ʼanatou kamelo ʼi he ala loaloaga, ʼo natou olo ki he tahi age kolo ʼi Esipito. ʼE manatuʼi e Sosefo tona ʼapi ʼi Hepelone, pea koʼeni kua nofo ia ʼi he tahi age fenua.
ʼE ʼi ai te ʼu geli ʼe natou logoaʼa ʼi te ʼu fuʼu piu pea mo te ʼu fuʼu fiku. ʼE mole mahino ia Sosefo ki te lea ʼae ʼe palalau ki ai te hahaʼi. ʼE lagi ina faigaʼi ke mahino pea mo ako tanatou lea. Pea ki tana ia manatu ʼe mole toe liliu anai ki tona ʼapi.
Neʼe kei tupulaga ia Sosefo. Neʼe lagi kei taʼu 17, peʼe 18, kaʼe neʼe kua tau ia mo he ʼu fihifihia faigataʼa neʼe feala pe ke lotovaivai ai te hahaʼi lalahi. Neʼe meihiʼi pe ke tamateʼi e ʼona tehina totonu ia ia, koteʼuhi neʼe natou maheheka kia Sosefo, he neʼe ʼofainaʼi e tanatou tamai. Kaʼe neʼe mole natou fai ia te faʼahi ʼaia, neʼe natou fakatau ia ia ki he ʼu tagata faikoloa. (Senesi 37:2, 5, 18-28) Hili tanatou faifagona ʼaia lolotoga ni vahaʼa, kua fiafia leva te ʼu tagata faikoloa ʼaia koteʼuhi kua natou fakaovi ki te kolo lahi. ʼE feala ai ke natou fakatau ia Sosefo pea mo ʼonatou koloa ke natou maʼu ai hanatou falā. Kotea ʼae neʼe tokoni kia Sosefo ke ʼaua naʼa lotovaivai pea mo lotomamahi? Kotea ʼae ʼe tokoni mai anai ke ʼaua naʼa vaivai tatatou tui ʼuhi ko te ʼu fihifihia ʼo te maʼuli pea mo ʼatatou lakahala? ʼE lahi te ʼu ako ʼe feala ke tou maʼu mai te faʼifaʼitaki ʼo Sosefo.
“NEʼE NOFO IA SEHOVA MO SOSEFO”
“Nee ave leva ia Sosefo ki Esipito; pea ko te tagata Esipito ko Potifale, ofisa a Falaone, pule o te kau polisi, nee ina totogi leva ia ia ki te kau Isemaele ae nee natou ave ia ia ki Esipito.” (Senesi 39:1) ʼAki pe te fakamatala ʼaia ʼi te Tohi-Tapu, ʼe feala ke tou mahino ai ki te fakalainoaʼi tuʼa lua ʼo te tama tupulaga ʼaia. Neʼe hage pe neʼe natou meʼa noaʼi ia ia. Kotou fakakaukauʼi age, ʼe muliʼi e Sosefo ia tona pule foʼou, ko he tagata Esipito ʼe maʼu tuʼulaga. ʼE nā fakalaka ʼi te kolo pea mo olo ki te nofoʼaga foʼou ʼo Sosefo.
ʼE mole tatau te nofoʼaga ʼaia pea mo tona ʼuluaki nofoʼaga. Neʼe maʼuli pea mo lahilahi ake ʼi te ʼu fale la, ʼo natou fehikiʼaki tuʼumaʼu pea mo tauhi ʼanatou faga ovi. Kaʼe ʼi te fenua leva ʼaeni, ʼe maʼuʼuli te kau Esipito maʼu koloa ʼo hage ko Potifale, ʼi he ʼu ʼapi matalelei. ʼE fakamatala e te kau alekeolosia, neʼe leleiʼia e te kau Esipito ia te ʼu ʼoloto, pea mo te ʼu fuʼu ʼakau lalahi pea mo te ʼu ʼakau ʼae ʼe maʼuli ʼi te ʼu vai. Pea neʼe ʼi ai ʼihi ʼapi neʼe maʼu ai te ʼu ʼoloto, pea mo te ʼu fakaheketalaʼa neʼe feala ke natou fakamokomoko ai, mo he ʼu matapa fakamalama, mo he ʼu koga fale, mo he ʼu fale kuka lalahi pea mo he ʼu koga fale maʼa te ʼu kaugana.
Neʼe punamaʼuli koa ia Sosefo ʼi tana sio ki te ʼu koloa lalahi ʼaia? Kailoa ia. Kaʼe ko te faʼahi ʼae neʼe faigataʼa kia ia, ko tana logoʼi ia tana nofo tokotahi. Kia ia, neʼe kehe ʼosi te kau Esipito. Neʼe mole mahino ki tanatou lea, neʼe mole tatau tanatou faʼahiga teuteu, ʼo feia mo tanatou lotu. ʼE lahi te ʼu ʼatua neʼe natou tauhi ki ai. Neʼe natou fai mo te ʼu meʼa faifakalauʼakau pea mo te ʼu meʼa fakatemonio. Pea neʼe natou hoha tuʼumaʼu ʼo ʼuhiga mo te mate pea mo te ʼu aluʼaga ʼae ʼe hoko ʼi te hili ʼo te mate. Kaʼe neʼe ʼi ai te faʼahi neʼe tokoni kia Sosefo ʼi te ʼu temi ʼae neʼe ina logoʼi ai tana nofo tokotahi. ʼE ui fenei ʼi te Tohi-Tapu: “Neʼe nofo ia Sehova mo Sosefo.” (Senesi 39:2, MN) Neʼe vetevete e Sosefo ia te ʼu faʼahi fuli ʼae ʼi tona loto ki tona ʼAtua. ʼE ui fenei ʼi te Tohi-Tapu: “E ovi [Sehova] kia natou fuli ae e fetapa kia ia.” (Pesalemo 145:18) Kotea ia te tahi faʼahi ʼae neʼe fai e Sosefo ke nofo ovi ai ki tona ʼAtua?
Neʼe mole lotovaivai ia Sosefo, kaʼe neʼe ina faigaʼi ke ina fakahoko lelei ia tana gaue. Neʼe ina fai ia he ʼu faʼahi neʼe tapuakinaʼi ai e Sehova. Mole faʼa fualoa ki ai pea neʼe leleiʼia e tona pule ia ia. Neʼe tokagaʼi e Potifale te tapuakinaʼi ʼo tana kaugana e Sehova, ia te ʼAtua ʼo te hahaʼi ʼa Sosefo. ʼE mahino ia, neʼe liliu te loto fale ʼo te tagata Esipito ʼaia ʼo koloaʼia ʼuhi ko te ʼu tapuakina ʼaia. Neʼe tuputupu aipe ia te falala ʼae ʼa Potifale kia Sosefo, ʼo kaku ki te temi ʼae neʼe ina foaki ai ia meʼa fuli ki te tama tupulaga faiva ʼaia.—Senesi 39:3-6.
ʼE ko he faʼifaʼitaki lelei neʼe tuku e Sosefo ki te kau tupulaga ʼae ʼe tauhi ki te ʼAtua ia ʼaho nei. Ohage la, ʼi te ʼu fale ako, ʼi ʼihi temi ʼe feala ke natou tokagaʼi he ʼu aluʼaga ʼe mole natou leleiʼia, koteʼuhi ʼe tautau palalau ai ki te ʼu meʼa faifakalauʼakau pea mo ako ai te ʼu akonaki ʼe mole maʼu ai he ʼamanaki lelei ʼo ʼuhiga mo te maʼuli. Kapau ʼe kotou tau mo he ʼu aluʼaga feia, kotou manatuʼi ia Sehova, koteʼuhi ʼe mole fetogi ia. (Sakopo 1:17) Neʼe kua ina fakaha ʼe nofo tuʼumaʼu mo natou ʼae ʼe nonofo agatonu kia te ia pea mo natou ʼae ʼe natou faiga malohi ke natou fakafiafiaʼi ia tona loto. ʼE ina tapuakinaʼi lahi ia natou ʼaia pea ʼe ina toe fai feia anai kia koe.
Pea tahi, ʼe ha mai ʼi te fakamatala ʼaeni neʼe kua fakapotopoto ia Sosefo. Kua liliu ia te tama ʼaia ko he tagata, ‘ ʼe hoihoifua pea mo talavou.’ Pea ko he tahi ʼe talavou, ʼe feala ke mananako ai ʼihi pea mo fakatupu laka hala.
NEʼE FAKAFISI KI AI
Neʼe maʼuhiga kia Sosefo ia te agatonu, kaʼe neʼe mole manatu feia ia te ʼohoana ʼo Potifale. ʼE tou lau fenei: “Nee laukau leva te ohoana o tona pule kia Sosefo, pea nee ina ui leva kia ia: ‘Hau ke ta momoe!’ ” (Senesi 39:7) Neʼe feala koa ke to ia Sosefo ki te ʼu fakaneke ʼa te fafine pagani ʼaia? ʼE mole ui mai ʼi te Tohi-Tapu neʼe mole maʼu e Sosefo ia te ʼu holi ʼae ʼe maʼu e te hahaʼi tagata, peʼe neʼe mole matalelei te fafine ʼaia, ʼae neʼe ʼohoana mo te tagata maʼu tuʼulaga pea mo koloaʼia. Neʼe manatu koa ia Sosefo ʼe mole feala anai ke iloʼi e tona pule? Neʼe manatu koa ia Sosefo ki te ʼu lelei ʼae ʼe feala ke ina maʼu mo kapau ʼe hala mo te fafine ʼaia?
ʼE moʼoni, ʼe mole feala ke tou iloʼi pe ʼe kotea ʼae neʼe manatu ki ai ia Sosefo. Kaʼe ʼe feala ke tou iloʼi pe ʼe kotea ʼae neʼe ʼi tona loto, ʼaki ia tana tali fenei age: “Koʼeni, ʼe mole iloʼi mai e toku pule pe ko ai mo au ʼi te ʼapi, koteʼuhi kua tuku mai e ia ia meʼa fuli ki ʼoku nima.ʼE mole he tahi ʼe maʼoluga age ia te au ʼi te ʼapi ʼaeni, pea ʼe mole he meʼa neʼe ina tapuʼi mai, gata pe ko koe, he ʼe ko koe ko tona ʼohoana. ʼE lava feafeaʼi anai haku fai te toe meʼa kovi ʼaia pea mo au agahala moʼoni ki te ʼAtua?” (Senesi 39:8, 9, MN) Kotou fakakaukauʼi age muʼa tana fai ia te ʼu palalau fakamalotoloto ʼaia. ʼE mamahi tona loto ʼi tana fakakaukauʼi ia te faʼahi ʼae ʼe loto e te fafine ke ina fai. Kotea tona tupuʼaga?
Ohage pe ko tona ui e Sosefo, neʼe falala tona pule kia te ia. Neʼe tuku e Potifale ke pule ia Sosefo ʼi tona loto fale, pea neʼe ina tuku age ia meʼa fuli, gata pe ki tona ʼohoana. Neʼe mole feala kia Sosefo ke ina lavakiʼi ia tona pule. Neʼe mole loto ia ki ai. Kaʼe ʼe ʼi ai te tahi faʼahi neʼe fehiʼa lahi ki ai: Neʼe mole fia agahala ki tona ʼAtua, ia Sehova. Neʼe lahi te ʼu faʼahi neʼe ako e Sosefo mai ʼana matuʼā. Neʼe ina ako ai ia te manatu ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo te nofo ʼohoana pea mo te agatonu. Neʼe ko Sehova ʼae neʼe ina fakatuʼutuʼu ia te ʼuluaki ʼohoana pea neʼe ina fakaha lelei ai ia tana manatu ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia. Neʼe ʼohoana ia te tagata pea mo te fafine ʼo nā liliu ai ko “he sino e tahi.” (Senesi 2:24) ʼE fehiʼa ia Sehova kia natou ʼae ʼe mole fakaʼapaʼapa ki te haʼi ʼaia. Ohage la, neʼe meihiʼi pe ke tuʼutamakiʼia ia natou ʼae neʼe natou fia fakaʼalikiʼi ia te ʼohoana ʼo Apalahamo, pea mo te ʼohoana ʼo Isaake, te ʼu kui ʼa Sosefo. (Senesi 20:1-3; 26:7-11) Neʼe mahino lelei ia Sosefo ki te faʼahi ʼaia, pea neʼe faiga ke ina maʼuliʼi.
Neʼe mole leleiʼia e te ʼohoana ʼo Potifale ia te ʼu palalau ʼae neʼe fai age e Sosefo. Kotea tona tupuʼaga? Kotou fakakaukauʼi age muʼa, ʼe fakafisi ia te tagata kaugana kia ia pea mo ui age ʼe ko he “toe meʼa kovi” ia te faʼahi ʼae ʼe ina kole age. Kaʼe neʼe hoko atu pe ia tana fakaneke ia ia. ʼUhi ko tana fiatuʼu, neʼe ina faigaʼi ai ke ina fakahalaʼi ia Sosefo pea mo fakamalohiʼi ia ia ke ʼio age ki ai. Neʼe ina maʼu ia te manatu ʼae neʼe maʼu e Satana, ʼi tana fia fakahalaʼi ia Sesu. Neʼe mole lava lelei te ʼu kakā ʼa Satana. Neʼe mole ina tuku noaʼi ia ia, kaʼe neʼe atali ia “ki he tahi temi faigamalie.” (Luka 4:13) ʼO toe feia pe mo te hahaʼi agatonu, ʼe maʼua ke natou nonofo malohi, ohage pe ko Sosefo. Logo la neʼe hoko te faʼahi ʼaia ʼi te “aho fuli,” kaʼe neʼe nofo agatonu pe ia. ʼE tou lau fenei: “Nee fakafisi ai pe ia ia.” (Senesi 39:10) Kaʼe neʼe faiga malohi aipe ia te ʼohoana ʼo Potifale ke ina fakahalaʼi ia Sosefo.
Neʼe atalitali ia te fafine ki te temi ʼae ʼe lavaki ai te ʼapi. Neʼe ina iloʼi ʼe hu mai anai ia Sosefo ki fale ʼo fakahoko tana gaue. Pea ʼi te temi leva ʼaia neʼe ina faigaʼi ai ke ina fakahalaʼi ia ia. Neʼe ina puke tona kofu pea mo toe ui age: “Momoe mo au!” Neʼe mole fakatuatuai ia Sosefo. Neʼe holomuli atu aipe pea mo hola kehe, kaʼe neʼe puke maʼu e te fafine ia tona kofu. Pea neʼe hola ia.—Senesi 39:11, 12.
ʼE lagi tou manatuʼi ia te tokoni ʼaeni neʼe fai e te apositolo ko Paulo: “Koutou feholaki mai te feauaki!” (1 Kolinito 6:18) ʼE ko he faʼifaʼitaki lelei neʼe tuku mai e Sosefo ki te kau Kilisitiano moʼoni fuli. ʼE lagi tou maʼuʼuli tahi mo te hahaʼi ʼe mole natou fakaʼapaʼapa ki te ʼu lao ʼa te ʼAtua. Kaʼe ʼe mole tonu ke tou mulimuli ki ʼanatou fakaneke kovi. ʼE tonu ke tou feholaki mai ai, tatau aipe pe ʼe faigataʼa ʼaupito.
Ohage pe ko Sosefo, neʼe faigataʼa kia ia te fai ʼo te faʼahi ʼaia. Neʼe fia lagavaka ia te ʼohoana ʼo Potifale kia ia. Koia, neʼe foimo pauʼi atu aipe ki ʼana kaugana. Neʼe ina ui age neʼe faigaʼi e Sosefo ke ina fakaʼalikiʼi ia ia pea neʼe hola ʼi te temi ʼae neʼe kalaga ai. Neʼe ina taupau ia te kofu ʼo Sosefo pea mo atali ai ki te toe liliu mai ʼo tona ʼohoana. ʼI te temi ʼae neʼe tau mai ai ia Potifale ki tona ʼapi, neʼe ina lohiʼi ia ia, pea mo ui age ʼe ko tana hala koteʼuhi neʼe ina ʼaumai ia te tagata matapule ʼaia ki tonā loto fale. Kotea ʼae neʼe fai e Potifale? ʼE tou lau fenei: “Nee ita lahi leva te pule o Sosefo.” Neʼe ina toe ʼave ia Sosefo ki te fale pilisoni.—Senesi 39:13-20.
NEʼE HAʼI ʼONA VAʼE ʼAKI NI SEINI
ʼE mole tou iloʼi pe neʼe feafeaʼi te ʼu fale pilisoni ʼi te temi ʼo te kau Esipito. ʼI te ʼu fekumi ʼae neʼe fai e te kau alekeolosia ʼi te fenua ʼaia, neʼe natou iloʼi ai neʼe tuʼu ai te ʼu kolo tau mo te ʼu fale pilisoni. ʼI te fakamatala e Sosefo tana nofo ʼi te fale pilisoni, neʼe ina ui neʼe nofo ʼi “te luo,” neʼe ko te koga meʼa ʼe fakapoʼuli. (Senesi 40:15) Ka tou lau te tohi ʼo Pesalemo, ʼe tou mahino ai neʼe lahi te ʼu mamahi neʼe tau mo Sosefo: “Nee fakamamahii ona vae aki ni hai, nee hai he seini ukamea ki tona kia.” (Pesalemo 105:17, 18) ʼI ʼihi temi, neʼe haʼi e te kau Esipito ia te ʼu nima ʼo te kau pilisoni ʼi ʼonatou tuli nima ki muli. Peʼe natou tau he ʼu seini ki ʼonatou kia. ʼE mahino ia, neʼe lotomamahi ʼaupito ia Sosefo ʼi tona gaohi koviʼi feia, tafitō la neʼe mole ina fai he meʼa ʼe kovi.
Pea tahi, ʼe ui ʼi te Tohi-Tapu “nee nofo leva ia Sosefo i te fale pilisoni,” ʼo ha mai ai neʼe nofo ia Sosefo ʼi te fale pilisoni fakamataku ʼaia lolotoga ni taʼu. * Pea neʼe mole iloʼi e Sosefo pe ʼe toe tuku age anai ia ia. Koia, neʼe nofo ai lolotoga ni ʼaho, mo ni vahaʼa, pea mo ni mahina. Kotea ʼae neʼe tokoni ki ai ke ʼaua naʼa lotovaivai?
ʼE tou maʼu ia te fakalotomalohi ʼaeni ʼi te Tohi-Tapu: “Nee nofo leva [Sehova] mo Sosefo, pea nee ina fakaha leva tona agalelei kia ia.” (Senesi 39:21) ʼE mole he meʼa ʼe feala ke ina taʼofi ia Sehova ke ʼaua naʼa ina fakaha tona ʼofa agatonu ki ʼana kaugana, logo la ʼe seiniʼi natou peʼe natou nonofo ʼi te fale pilisoni. (Loma 8:38, 39) Neʼe lagi vetevete e Sosefo ia tona mamahi ʼi te faikole, ki tana Tamai ʼae ʼe ʼi selo, pea mo ina maʼu ai ia te tokalelei ʼae ʼe foaki pe e “te Atua o te fakafimalie fuli.” (2 Kolinito 1:3, 4; Filipe 4:6, 7) Kotea ia te tahi faʼahi ʼae neʼe fai e Sehova maʼa Sosefo? ʼE ui fenei ʼi te Tohi-Tapu: “Nee ina tuku leva kia ia he kalasia ia mua o te pule o te fale pilisoni.”
ʼE moʼoni neʼe fakahoko e te kau pilisoni ia tanatou gaue, kaʼe neʼe tapuakiʼi e Sehova ia te gaue ʼa Sosefo. Neʼe gaue kinakina pea mo fakahoko lelei ia te ʼu gaue fuli ʼae neʼe tuku age ki ai ke ina fai. Pea neʼe ina tuku ia meʼa fuli kia Sehova. Neʼe tapuakinaʼi e Sehova ia Sosefo, koia ʼae neʼe fakaʼapaʼapaʼi ai ia ia ʼi te fale pilisoni he neʼe tuha ia mo te falala, ohage pe ko tona fai ʼi te ʼapi ʼo Potifale. ʼE tou lau fenei: “Pea nee fakanofo leva e te pule o te fale pilisoni ia Sosefo ke leoleo ki te kau pilisoni katoa ae nee nonofo i te fale pilisoni. Ko ia ae nee ina taki te u gaue fuli ae nee fai e te kau pilisoni. Nee mole toe tokaga leva te pule o te fale pilisoni ki te u mea fuli ae kua tuku kia nima o Sosefo, koteuhi nee nofo [Sehova] mo ia. Pea nee fakamanuia leva e [Sehova] te u mea fuli ae nee ina fai.” (Senesi 39:22, 23) Neʼe lotomalohi ia Sosefo ʼi tana iloʼi ʼae ʼe tokaga ia Sehova kia ia.
ʼE feala pe ke tou tau mo he ʼu aluʼaga faigataʼa peʼe fakamataku, peʼe ko he ʼu aluʼaga heʼe faitotonu. Kaʼe ʼe ʼi ai te ʼu ako ʼe feala ke tou maʼu mai te fakamatala ʼo te tui ʼae neʼe maʼu e Sosefo. Kapau ʼe tou nonofo ovi kia Sehova ʼi te faikole, mo nonofo agatonu ki ʼana fakatotonu, pea mo faiga malohi ke tou fai ia te lelei, ʼe tou tuku ai ia Sehova ke ina tapuakinaʼi tatou. Ohage pe ko Sosefo, neʼe lahi te tahi ʼu tapuakina neʼe toe foaki age e Sehova. Pea ʼe tou vakaʼi anai ia te faʼahi ʼaia ʼi te ʼu alatike ʼae ka hoa mai.
^ pal. 23 ʼE fakamatala ʼi te Tohi-Tapu, neʼe teitei taʼu 17, peʼe taʼu 18 ia Sosefo ʼi te temi ʼae neʼe ulu ai ki te ʼapi ʼo Potifale. Pea neʼe nofo ai lolotoga ni taʼu, ʼo kaku ki te temi ʼae kua lahi ai. Neʼe taʼu 30 leva ʼi te temi ʼae neʼe fakaʼateainaʼi ia ia mai te fale pilisoni.—Senesi 37:2; 39:6; 41:46.