ქოიჩქუდესო?
ქიდიჯერებენო, ნამდა ჯვეშ დროს, მითინ შხვაშ ჸვანას ღვანძგილს დოთასუნდ?
მათეშ 13:24—26-ს მოჸუნაფილ რე იესოშ სიტყვეფი: „ზეციერ სამეფო გუ კოჩის, ნამუქით ჯგირ თასი დოთას მუშ ჸვანას. მუჟამსით კათას ლურდუნ, ქუმორთ თიშ ნტერქ, ქობალ თასუდუნ თექ ღვანძგილი ქიმშათას დო მიდართ. მუჟამსით თიქ ჯინჯო გერთუ დო გემკიღუნ, თიმწკუმა გაგმორჩქინდ ღვანძგილქ“. ნამთინე მაჭარალს, საეჭოთ მიორჩქუ, ნამდა თე მაგალით რეალურ ცხოვრებაშე რე ეჭოფილ. მარა რომიშ იურიდულ დოკუმენტეფშე იძირე, ნამდა თეცალ მუდგარენ სინამდვილეს მუთმოხვადუდ.
„რომიშ კანონით მანგიორიშ გინაგაფალო შხვაშ ჸვანას ღვანძგილიშ მიშათასუა დანაშაულო ითვალუდ. თე საკითხშენ კანონი არსებენდ დო თენა თის ოძირანს, ნამდა თეცალ მუდგარენ მართალო მუთმოხვადუდ“, — ჭარ ართ ბიბლიურ ლექსიკონს. კანონიშ მარჩქინე ალესტერ კერი ენწყუნს, ნამდა ჩქინ წანაკოროცხუათ 533 წანას რომაელ იმპერატორ იუსტინიანექ გიშაშკუ „დიგესტეფი“ — რომიშ კანონიშ მოკლე ვერსია დო კლასიკურ იურისპრუდენციაშ ეპოქაშ იურისტეფიშ ნაშრომეფშე ეშაჭარილ ნაწყვეტეფი (სოდგარენ 100—250 ჩქ. წ). მუჭოთ თე ნაშრომშე (Digest, 9.2.27.14) იძირენ, იურისტ ულპიანე მიშინუანს საქმეს, ნამუთ გენიხილ მაჟია საუკუნეს ცხოვრენდუნ ფერ რომიშ სახელმწიფო მოღვაწე ცელსუსიქ. შხვაშ ეზოს თასილ რდუ ღვანძგილი, ნამუქით არძა მოსავალ განადგურ. თე დიგესტეფს მოჩამილ რდუ თი საშვალებეფ, ნამუთ იურიდიულო იცვენდ ჸვანაშ მინჯეს ვარდა ჸვანაშ ქირათ ემაჭოფალს დო დამნაშავეს ზარალიშ საფასურს ოგაფუანდ.
რომიშ იმპერიას თეცალ დანაშაულ არსებენდუნ თინა, თის ოძირანს, ნამდა იესოშ მოჸუნაფილ მაგალით რეალურ ცხოვრებაშე რე ეჭოფილ.
მუ უფლებეფ მეჩუ რომიშ იმპერიაქ იუდეველ მანჯღვერეფს პირველ საუკუნეს იუდეას?
პირველ საუკუნეს იუდეას მართველენდეს რომაელეფი. რომიშ წარმომადგენელ რდუ გამგებელ, ნამუსით მუშ ჯარ ჸუნდ. თიშ მოვალეობაშა მიშეშუ, გადასახადეფიშ შაყარუა რომშო დო მშვიდობა დო წესრიგიშ შენარჩუნება. რომაელეფი ობრძოლუდეს უკანონობას დო ასაჯენდეს თინეფს, მით კანონს გინურთანდ. შხვა დროს, რომაელეფ პროვინციას მახორუ მანჯღვერეფს არზენდეს უფლებას, მუნეფქ გეგნოჭყვიდესკონ ადმინისტრაციულ საკითხეფ.
იუდეველეფიშ უზენაეს სასამართლო დო ადმინისტრაციულ საბჭო რდუ სინედრიონი, სოდეთ გინოჭყვიდუნდეს იუდეველეფიშ საკითხეფს. ქვემდგომ სასამართლოეფი მთელ იუდეას არსებენდ. სამოქალაქო დო კრიმინალურ საქმეეფიშ უმენტაშის, თე სასამართლოეფს არჩიენდეს რომაელ მართველეფიშ უმშო. მარა იუდეველეფიშ სასამართლოეფს ვაუღუდეს უფლება ღურა მეუსაჯებდესკო უბადოშ მაკეთებელეფშა — საერთოთ თეშ უფლებას რომაელეფი მუნეფიშ დუდშა ეჭოფუნდეს. ართ-ართ გამონაკლის რდუ სტეფანეშ ქუალეფიშ ჸოთამათ ჸვილუა, ნამუთ სინედრიონქ გინოჭყვიდ (საქ. 6:8—15; 7:54—60).
სინამდვილეს, სინედრიონს დიდ უფლებეფი უღუდ. მარა „ართ დიდ შეზღუდვა თინა რდუ, ნამდა რომაელ მართველეფს შეულებუდეს, მუჟამს ოკოდესინ თიწკუმა ჩერუესკონ დო მუნეფქ გარჩიესკო საქმე. თეს თი დროს ორთუდეს, მუჟამსით ოეჭუდეს, ნამდა პოლიტიკურ დანაშაულს ხომ ვა უღუდ ადგილ“, — იჩიებ ისტორიკოს ემილ შიურერი. მაგალთო ართ-ართ თეცალ საქმეს ზედამხედველენდ ჯარიშ ანთასიშდუდი კლავდიუს ლისია, ნამუქით ჭოფუ რომიშ მოქალაქე პავლე მოციქულ (საქ. 23:26—30).