Uw e Nge Mus e Ayuw Riy ni Nge Pi’ Reb e Tabinaw?

U MICRONESIA nge yu yang u fayleng e yima ayuweg girdien e tabinaw. Machane, ba ga’ ni yibe lemnag ni “tabinaw” e ba muun ngay walagen e papa’ rom ara walagen e nina’ rom, nge pi bitir rok walagem.

Be yog e Bible ni gaar: “Faanra dabi ayuweg be’ e girdi’ rok, ni ba ga’ ni girdien e tabinaw rok, ma aram e ke n’ag rogon nib mich Got u wan’, ma kab gel e kireb rok ngak be’ ndawori mich Got u wan’.” (1 Timothy 5:8) Machane, uw e nge mus e ayuw riy ni nge pi’ reb e tabinaw? Faanra gur reb e Kristiano ma gubin ngiyal’ ni thingar mu pi’ e ayuw ngak e pi walagen e gallabthir rom nge bitir rok pi walagem, fa?

Pi Gallabthir nge Pi Bitir Rorad

Be weliy e Bible murung’agen e tabinaw. Machane de yog e Bible ni “girdien e tabinaw” rok reb e Kristiano e ba milfan ngak ni nge ayuweg e tabinaw rok ni kub muun ngay walagen e gallabthir rok nge bitir rok walagen.

Be weliy e Bible ni piin gallabthir e ba milfan ngorad ni ngar ayuweged pi fakrad. I yoloy Paul murung’agen reb e ulung ni ur ayuweged ni gaar: “Ya gathi bitir e ma lemnag e n’en ni nge yog ngak e gallabthir rorad, ya gallabthir e ma lemnag e n’en ni nge yog ngak e bitir rorad.” (2 Korinth 12:14) H. B. Clark ni be’ ni ma un i ngongliy e motochiyel ko am e gaar: “Ba milfan ngak e matam ni nge ayuweg e bitir rok.” Ke yarmiy Got ni bay be’ ni nge mang lolugen e tabinaw, ere ba milfan ngak e matam ni nge pi’ e tin nib t’uf ko tabinaw rok. Ba ga’ ni piin leengiy e yad ma yarmiy e tabinaw, ku rayog ni nge un nga boch e maruwel nga wuru’ e tabinaw ni faanra ba t’uf.—Mu taarebrogonnag ko Proverbs 31:10-31.

Machane, mu tay fanam i yan riy ni kan pi’ e athamgil nga laniyan’ e piin gallabthir ni gathi kemus ni ngar thognaged e salpiy ni fan ko tabinaw, ya ku bay boch ban’en nib t’uf ni ngar rin’ed. Kan fonownagrad ni ngar ‘yognaged’ boch e salpiy ni fan ngak pi fakrad. Piin gallabthir ni ma fol ko re fonow ney e ba ga’ ni rayog ni ngar ayuweged pi fakrad ni mus ko ngiyal’ ni kar ilalgad ara kar chuwgad u tabinaw. Mab puluw e re n’ey ni faanra ke un e bitir rorad ko machib ni polo’ e tayim ma yu ngiyal’ e ba t’uf e ayuw rorad ko salpiy. Machane der yog e Bible ni piin gallabthir e ngar ‘yognaged’ e salpiy ni fan ko pi walagen e gallabthir rorad nge pi fak walagrad.

Ngan “Fulweg Taban e Magar” rok e Gallabthir

Piin gallabthir ni ma rin’ e re n’ey e yima tow’athnagrad. I yog Paul ko bin 1 Timothy 5:4 ni gaar: “Ma faanra ba’ be’ ni ppin ni ara’ rogon ma bay pi fak ara pi fak pi fak, ma susun e som’on e nge fil e piin ni pi fak nem rogon ni ngar ngongliyed e maruwel rorad nrogon e maruwel ni ma tay girdien Kristus ngak girdien e tabinaw rorad, ereray kanawoen mi yad fulweg taban e magar rok e matam nge matin rorad nge matam nge matin rok e gallabthir rorad, ya ereram e n’en nib m’agan’ Got ngay.” Ayuw ni aram rogon e ba puluw ko fonow nu Bible ni ngan liyor ko gallabthir.—Efesus 6:2; Exodus 20:12.

Kub tamilang nde yog Paul nib milfan ngak reb e Kristiano ni nge ayuweg walagen e gallabthir rok nge pi fak walagen. Kakrom e faanra  bay reb e Kristiano ni ke yim’ figirngin nib yul’yul’ ma dariy be’ u tabinaw rok ni ma ayuweg, ma rayog ni nge pi’ e girdi’ u lan e ulung e ayuw ngak.—1 Timothy 5:3, 9, 10.

Ere reb e Kristiano e ba t’uf ni nge ayuweg “girdien e tabinaw” rok ni aram e en mabgol rok, nge pi bitir rok, nge gallabthir rok, nge gallabthir ko gallabthir rok. Kub t’uf ni ngan ayuwegrad u nap’an ni ka yad ba fas ni yugu aram rogon ni darur pigpiggad ngak Jehovah ara kar m’argad. Ma faanra ke un reb e Kristiano ko mabgol, ma kub t’uf ni nge ayuweg e gallabthir ko en mabgol rok. Rayog ni nge sum e magawon nib gel ni faanra dab ni fol ko pi kenggin e motochiyel ney u Bible.

Mang e Ngan Pi’? Nge Mingiyal’?

Machane, piin gallabthir e thingar dab ra adbeyed e salpiy ara chugum rorad nga boch ban’en nde ga’ fan ya ba pagan’rad ko bitir rorad ni rayog ni ngar pied e ayuw. Maku susun ndab ra ninged boch ban’en nib pag rogon ko bitir rorad nib ga’ ni faanra ku bay e tabinaw rorad nib milfan ngorad. Re n’ey e ba puluw ko thin rok Paul ni gaar: “Gathi bitir e ma lemnag e n’en ni nge yog ngak e gallabthir rorad, ya gallabthir e ma lemnag e n’en ni nge yog ngak e bitir rorad.”—2 Korinth 12:14.

Piin gallabthir e ku ra yog ngorad reb e naun, ara binaw, nge salpiy (nib muun ngay e salpiy ni ma yib u tomuren e pul) nra ayuwegrad ko tin nib t’uf rorad. ‘Salpiy e ma ayuwegey,’ ere piin gallabthir e ngar ‘yognaged’ e salpiy ma ngar maruwelgad ngay nib fel’ rogon ya nge dab ra pied e magawon ngak e bitir rorad ba ngiyal’.—Eklesiastes 7:12.

Machane, thin ni bay ko Eklesiastes 9:11 (NW) e be puguran ngodad ni gaar: “Ngal’an nge pi n’en ni ma buch ko girdi’ e dan nang.” Ere uw rogon ni faanra bay ba ngiyal’ ni ke t’uf e ayuw rok ba wu’ i mabgol ni yugu aram rogon nda ur adbeyew e salpiy rorow? Bitir ni bay madgun Got u wan’rad e ba mudugil ni yad ra pi’ e ayuw ni rogon ni rayog rorad.  Sana ba t’uf ni ngan ayuwegrad ko salpiy ma ngar pared ko bitir rorad ara bang nib chugur ngorad. Ma piin gallabthir e dab ra ninged ban’en ngak e bitir rorad nib pag rogon, ya Bible e be yog ni gaar: “Faanra bay e ggan rodad nge mad ni nga don’ed, ma susun e ke gaman e tin ni nge yog ngodad.”—1 Timothy 6:8.

Ba ga’ ni ayuw ni ma pi’ e am ngak e piin gallabthir ni bod e salpiy ni ma yib u tomuren e pul, nge salpiy ni kar chaariyed, e rayog ni nge ayuweg e gallabthir rok be’ ara gallabthir ko gallabthir rok be’. Ere ba fel’ ni ngan nang ko miti mang ayuw e rayog ni ngan pi’ ngorad.—Roma 13:6.

Ngan Siyeg e Lem Rok e Pi Farise

Ke puwan’ Jesus ngak e pi scribe nge pi Farise ni bochan e ka rogned ngak e piin gallabthir nib t’uf e ayuw rorad ni lungurad: “Re n’ey e kug pi’ ngak Got.” (Matthew 15:5) Piyu Jew u nap’an Jesus e rayog ni ngar pied boch e salpiy ara chugum ko tempel. Pi Farise e ka rogned ni faanra kan ognag e salpiy rorad ara chugum ni fan ko tempel ma dabkiyog ni ngan fanay u reb e kanawo’ ni mus ni fan ko gallabthir rorad.

I togopuluw Jesus ko pi Farise nem ya n’en ni yad be lemnag e ba togopuluw ko Motochiyel rok Got. I lemnag Jesus ni kab ga’ fan ni nge tayfan be’ e gallabthir rok ko bin ni nge fol ko motochiyel ni girdi’ e ke sunmiy. Ku arrogon e ngiyal’ ney ni boch e Kristiano e kar fanayed e yafas rorad ko machib, ma boch i yad e missionary, ma boch e pioneer, ara piin piilal ni ma lekag e ulung. Faanra kar nanged nib t’uf e ayuw ko gallabthir rorad ma yad ma athamgil ni ngar gayed be’ ni nge ayuweg e gallabthir rorad me yog ni ngar ululgad ko maruwel ni yad be tay. Machane faanra dabiyog ni ngar pirieged be’ ni nge ayuweg e gallabthir rorad ma aram e dab rogned ni kab ga’ fan e pigpig ni yad be tay. Pi cha’ nem e bay rogorad ni ngan pining e magar ngorad, ya yugu aram rogon nib ga’ nib mo’maw’ ni ngar paged e maruwel rorad, machane yad ra rin’ ni fan e ngar lebguyed e maruwel nib milfan ko tabinaw rorad.

Ngad Ngongliyed e Ngongol nib Fel’ Ngak Urngin e Girdi’

Yugu aram rogon ni be yog e Bible ni pi Kristiano e thingar ra ayuweged girdien e tabinaw rorad, machane kub t’uf ni ngar t’ufeged pi walagen e gallabthir rorad nge pi fak walagrad. Yu ngiyal’ ma pi girdi’ ney e ra yan i aw ni yad bod boch i chon fare tabinaw! Bible e be pi’ e athamgil nga lanin’dad ni “ngad ngongliyed e ngongol nib fel’ ngak urngin e girdi’.” (Galatia 6:10) Faanra rayog ni nge ayuweg reb e Kristiano e pi girdi’ nem, ma susun e dabi “fek owchen rok.” Sana ra lemnag nib t’uf ni nge ayuweg e pi cha’nem.—1 John 3:17.

Machane, ba milfan ngak reb e Kristiano ni nge ayuweg e en mabgol rok, nge bitir rok, nge gallabthir rok, nge titaw nge tutuw rok. Ere ba t’uf ni nge lem nib fel’ rogon u m’on ni nge dugliy boch ban’en nrayog ni nge magawonnag e tabinaw rok ko salpiy, ara tirok Got ban’en.

Ma pi’ e Bible e fonow nib fel’ u rogon ni ngan ayuweg e tabinaw. Faanra fol reb e Kristiano riy ma rayog ni nge dabki magafan’ ma ra ayuweg ni nge m’oneg e tin nib ga’ fan. Urngin e pi n’ey e ra pining e sorok ngak Jehovah ni “bin riyul’ i fithingan urngin e tabinaw nu tharmiy ngu but’ e ir e yib rok.”—Efesus 3:14, 15.

[Picture on page 31]

Pi gallabthir ni Kristiano e ba milfan ngorad ni ngar ayuweged e bitir rorad