Miti Mang Lem e Ga Be Dag?

“Runguy nib gel rok Jesus Kristus ni Somol e nge par nib peth ko lem ni gimed be dag.”—FLM. 25, N.W.

RAYOG NIM FULWEG?

Mang fan ni gad baadag ni ngad tedan’dad ko fare lem ni gad be dag?

Mang lem e ngad siyeged, ma uw rogon?

Mang e rayog ni ngad rin’ed ni nge yag ni ngad daged e lem nib fel’ u lan e ulung?

1. Rogon e pi babyor ni ke yoloy Paul, ma mang e i athapeg ni nge rin’ e pi walag kakrom?

 NAP’AN ni yol Paul ngak e pi walag kakrom, ma boor yay ni i dag riy ni be athapeg ni ngaur lemgad nrogon nib m’ag u wan’ Got nge Kristus. Bod ni yol ngak piyu Galatia ni gaar: “Pi walageg, runguy nib gel rok Jesus Kristus ni Somol e nge par nib peth ko lem ni gimed be dag. Amen.” (Gal. 6:18, NW) Mang e be yip’ Paul fan u nap’an ni yog e “lem ni gimed be dag”?

2, 3. (a) Fare bugithin ni “lem” ni ke fanay Paul u roy e mang e be yip’ fan? (b) Mang boch e deer ni ngad fithed gadad riy u murung’agen e lem ni gad ma dag?

² I fanay Paul fare bugithin ni “lem” u roy ni be yip’ fan e n’en ni ma k’aringdad ni nga dogned ara ngad rin’ed ban’en. Sana bay e lem rok be’ ni be k’aring ni nge sumunguy, ma ma runguyey, mab gol, ma ma n’ag fan u wan’ e kireb ni ke rin’ be’ ngak. Be yog e Bible ni “lem nib sumunguy ma ba gapas” mab “paslog” e rib fel’ ni nge yag ngodad. (1 Pet. 3:4; Prov. 17:27) Machane, ku bay be’ ni lem rok e be gagiyegnag ni nge yog ban’en ni nge k’aring e damumuw ngak be’, maku ma chogownag e chugum, mab papey ni ma damumuw, ma dabun ni nge yog be’ ngak e n’en ni nge rin’. Ma boch e lem rorad e be k’aringrad ni ngaur lemnaged e ngongol ndarngal ara ngar togopuluwgad ngak Got.

³ Aram fan nnap’an ni yog Paul ni “Somol e ngi i par u lanin’um” ma ke pi’ e athamgil nga laniyan’ e pi walag ni ngaur folwokgad rok Jesus ma ngaur lemgad nib m’agan’ Got ngay. (2 Tim. 4:22; mu beeg e Kolose 3:9-12.) Ere ba fel’ ni ngad fithed gadad ni nge lungudad: ‘Miti mang lem e gu ma dag? Uw rogon ni nge yag ngog e lem nib fel’ ya nge yag ni nggu felfelan’nag Got? Uw rogon ni nggu pi’ e athamgil nga laniyan’ e girdi’ u lan e ulung ni ngar lemgad nib m’agan’ Got ngay?’ Bod e milay’ ni boor e floras ni sunflower ni kan yung ngay, ma ra reb e floras ma be ayuweg ni nge fel’ yaan  e re milay’ nem. Gur, gadad bod reb ko “pi floras” nem ni gad be ayuweg ni nge par nib fel’ e ulung rodad ni polo’? Thingar da athamgilgad ni ngad ayuweged e ulung rodad. Ere ngad guyed e chiney ko uw rogon ni ngad daged e lem nib fel’ u wan’ Got.

NGAUM SIYEG E LEM NU FAYLENG

4. Mang e “lem” nu roy u fayleng”?

⁴ Be yog e Bible ngodad ni gaar: “Ma gadad e gathi lem nu roy u fayleng e ir e ke yog ngodad.” (1 Kor. 2:12) Mang e “lem nu roy u fayleng”? Re n’ey e ba taareb rogon ko n’en ni yog ko Efesus 2:2 (NW) ni gaar: “Re ngiyal’ i n’em e um marod u kanawoen e kireb nu fayleng; um folgad rok e en ni ir e be pi’ gelngin fare lem ni be gagiyegnag e piin ndarir folgad rok Got.” Re “lem” ney e aram e ngongol nu fayleng ni bay u toobdad ma ke wer u fayleng ni ga’ngin. Boor e girdi’ e ngiyal’ ney ni yad be lemnag ndariy be’ ni nge yog ngorad e n’en ni ngar rin’ed ara dab ra talgad i rin’ ban’en ni mat’awrad. Yad e “piin ndarir folgad rok Got” u lan e fayleng rok Satan.

5. Mang lem nib kireb e ke dag boch e girdi’ nu Israel?

⁵ Lem ni aram rogon e gathi ban’en ni ka fini sum. Nap’an Moses, me togopuluw Korah ngak e piin ni kan pi’ mat’awrad u lan fare ulung nu Israel. Kari togopuluw ngak Aron nge pifak, ni ur maruwelgad ni yad e pi prist. Sana ke guy thibngirad. Ara sana ke togopuluw ya ke lemnag ni ke pi’ Moses e re maruwel nem ngorad ya bochan yad e girdi’ rok. Demtrug ko mang e i lemnag mab tamilang ni i tabab ni nge lem nib togopuluw ko lem rok Got, me yog e thin nib togopuluw ngak e piin ni ke dugliy Jehovah ni gaar: “Kaygi pag rogon e n’en ni kam rin’ew . . . mang fan ni kam tolangnagem nga lang rok ga’ngin yu Israel ni girdien Somol?” (Num. 16:3, BT) Maku arrogon Dathan nge Abiram ni kar gun’gun’gow nib togopuluw ngak Moses, ma ka rognew ni be ‘par nib ga’ lungun rorad.’ Nap’an ni kan piningrow ni ngar bow ngak Moses, ma kar fulwegew nib gel e thin rorow ni lungurow: “Dab gu bow!” (Num. 16:12-14) Ba tamilang ni ke dabuy Jehovah e n’en ni kar rin’ew. Me thang Jehovah e pogofan rok urngin e piin ni kar togopuluwgad ngak.—Num. 16:28-35.

6. Uw rogon ni ke dag boch e girdi’ ko bin som’on e chibog nib kireb e lem rorad? Mang e ke k’aringrad ni ngar rin’ed e re n’em?

⁶ Boch e girdi’ ko bin som’on e chibog e ku ‘dariy fan u wan’rad e tin ni be yog Got ni ngar rin’ed.’ Dar ted fan e piin ni ma ayuweg e ulung ma yad ma yog e thin nib togopuluw ngorad. (Jude 8) Pi cha’nem e sana de felfelan’rad ko tow’ath ara maruwel ni kan pi’ ngorad u lan e ulung ma kar athamgilgad ni ngar warnaged e michan’ rok e pi walag ni kar athamgilgad ni ngar rin’ed e maruwel ni ke pi’ Got ngorad.—Mu beeg e 3 John 9, 10.

7. Mang lem nu fayleng e ba t’uf ni ngad kol ayuwgad riy?

⁷ Ba tamilang ni lem ni aram rogon e susun dabi par u lan e ulung ko Kristiano. Aram fan nib t’uf ni ngad kol ayuwgad ndab da lemgad ni aram rogon. Piin piilal u lan e ulung e yad e girdi’ ndawora flontgad, maku arrogon e girdi’ u nap’an Moses nge apostal John. Rayog ni nge rin’ e piin piilal ban’en nib kireb nra magawonnagdad. Faanra buch rodad ni aram rogon ma dab dogned u fithik’ e damumuw nib t’uf ni ngan pithig e magawon u “kanawo’ nib mat’aw” ara nga dogned “nib t’uf ni bay ban’en ni ngan rin’ ko re walag ney”! Aram rogon e lem nu fayleng. Sana Jehovah e ra dugliy ni ngan pag e kireb ni gathi rib ubchiya’. Ere ku rayog ni ngad rin’ed ni aram rogon, fa? Boch e walag ni kar rin’ed e denen nib ubchiya’ e kar dabuyed ni ngar mada’naged e piin piilal ni kan tayrad ni ngar ayuwegned yad ya dubrad dakenrad. Re n’ey e rayog ni ngan taareb rogonnag ku be’ nib m’ar ni dabun ni nge yan ngak reb e togta ni nge ayuweg ya dabun daken.

8. Mang e pi thin nu Bible nrayog ni nge ayuwegdad ya nge yag ni ngaud ted fan e piin piilal u lan e ulung?

⁸ Rayog ni ngad lemnaged ni be yog e Bible ni bay “medlip i t’uf u lan e ba’ ni mat’aw i pa’” Jesus. Pi “t’uf” ney e be yip’ fan e piin piilal ni kan  dugliyrad maku be yip’ fan urngin e piilal u lan e pi ulung. Rayog rok Jesus ni nge rin’ ngak e pi “t’uf” ni bay u pa’ urngin ban’en ni baadag. (Rev. 1:16, 20) Jesus e ir lolugen e ulung, ere ri manang rarogon e piin piilal. Ma “lan mit e be gal ramaen ni bod e daramram u ba nifiy” ere rayog ni nge guy urngin ban’en. Faanra ke oloboch reb e piilal mab t’uf ni ngan yal’uweg, mab mudugil nra ayuweg Jesus u ngal’an nib puluw nge kanawo’ nib mat’aw. (Rev. 1:14) Nap’an ndawori rin’ Jesus ban’en ngak e piin piilal, ma thingar da ted farad ni yad bay u “lan e ba’ ni mat’aw i pa’.” I yoloy Paul ni gaar: “Mu folgad ko thin rok e piin ni yad be yog e thin romed. Ya yad be matanagiy lanin’med ndarir talgad, ni bochan e thingar rogned ngak Got rogon e maruwel rok ni ur ngongliyed. Ya faan gimed ra fol rorad ma ra ur ngongliyed e maruwel rorad nib felan’rad ngay; ya faanra dangay ma bay ur ngongliyed nib taganan’rad, ma aram e dabi fel’ rogomed riy.”—Heb. 13:17.

9. (a) Mang lem e rayog ni nge m’ug u nap’an ni kan fonownag reb e Kristiano? (b) Mang e rib fel’ ni ngad rin’ed u nap’an ni kan fonownagdad?

⁹ Nap’an nra fonownag e piin piilal be’ ara ngan chuweg e tow’ath ara maruwel rok u lan e ulung, ma rayog ni nge m’ug riy ko ba fel’ e lem rok fa kireb. Piin ni piilal e kar fonownaged u fithik’ e gol reb e walag ni pumoon ni fel’ yangaren, ya ma un ko video games ni be dag yaan e cham. Machane, de fol ma kan taleg ko maruwel rok ni ministerial servant ya daki m’ag ko thin nu Bible e ngongol rok. (Prov. 6:16-19; 1 Tim. 3:8-10) Me munmun, me gagiyel ni dabun fare walag ni nge fol ko fonow ni kan pi’ ngak, ya boor yay ni ke yol nga branch ofis ni be weliy boch e thin nib togopuluw ngak e piin piilal, me k’aring boch e walag ni ngkur rin’ed ni aram rogon. Machane  bin riyul’ riy, e faanra ngad toweygad nga bang, ma gad be magawonnag e gapas u lan e ulung ma dariy be’ nra fel’ rogon riy. Ere faanra kan fonownagdad mab fel’ ni ngad lemnaged ni kan bing e kanawo’ ngodad ni ngad nanged fadad meewar, ma ngad fanayed e fonow ni kan pi’ ngodad ndab dogned ban’en.—Mu beeg e Lamentations 3:28, 29.

10. (a) Mang e be fil ngodad e thin ni bay ko James 3:16-18 u murung’agen e lem nib mat’aw nge lem nib kireb? (b) Mang angin nra yib ngodad nfaanra ngad daged e ngongol nib puluw ko “fare gonop ni yib u tharmiy”?

¹⁰ James 3:16-18 e ra fil ngodad ko mang lem nib fel’ nge lem nib kireb ni ngad daged u lan e ulung. Be gaar: “Gin ni bay e awan’ riy ma ra be’ ma ke mus ni ir e be lemnag ir e ku de taareban’ e girdi’ riy, ma urngin mit e kireb ni ba’ riy. Machane bin som’on e fare gonop ni yib u tharmiy e mmachalbog; ma ku er rogon ni ma fal’eg thiliy nge aw e gapas riy, ma ma sumunguynigey, ma ma fal’eg owchey nge thin ngak e girdi’, ma ba sug ko runguy ma ma k’uf ni ngongol nib fel’; ma ma taareb rogonnag e girdi’ u wan’uy ma der ma dake modingnigey. Ma tin nib mat’aw e ngongol e wom’engin ni yib ko awoch ni piin ni ma fal’eg thiliy e ra yunged u fithik’ e gapas.” Nap’an ni gad be puluwnag e ngongol rodad ko “fare gonop ni yib u tharmiy,” ma gad be ayuweg ni nge gagiyel e lem nib fel’ u lan e ulung.

NGAN DAG E TAY FAN U LAN E ULUNG

11. (a) Faanra ba fel’ e lem rodad ma mang e dab da rin’ed? (b) Mang e gad ra fil ko n’en ni i rin’ David?

¹¹ Thingar dab da paged talin ni Jehovah e ke pi’ e maruwel ngak e piin piilal ni ngar “ayuweged” e ulung rok. (Acts 20:28; 1 Pet. 5:2) Ere kad nanged nrib fel’ ni ngad ted fan e yaram rok Got, ndemtrug ko gadad e piilal u lan e ulung fa danga’. Faanra bay e lem rodad nib fel’ ma rayog ni nge ayuwegdad ni nge dabi pag rogon i lemnag rodad rogon murung’agen e tow’ath ara maruwel u lan e ulung. Nap’an ni ke naab Saul ni Pilung nrayog ni nge yan David nga lon me “par ni kari awan’ ngak David e rofen nem i yan nga m’on.” (1 Sam. 18:9) Ke yib ngak fare pilung e lem nib kireb ma aram e ke m’agan’ ngay ni nge thang e pogofan rok David. Rib fel’ ni ngad boded David ko bin ni ngad lemnaged e tow’ath ara maruwel u lan e ulung nib pag rogon ni bod e n’en ni rin’ Saul. Yugu aram rogon ni kan rin’ ngak David boor ban’en nde mat’aw ma i par ni be tayfan e piin ni ke pi’ Got e liw ngorad.—Mu beeg e 1 Samuel 26:23.

12. Mang e rayog ni ngad rin’ed ni nge par nib taareban’ e girdi’ u lan e ulung?

¹² Bochan nib thilthil rogon ni gad ma lem ma arfan ni yu ngiyal’ e gad ma rin’ ban’en nra k’aring e damumuw ngak e pi walagdad. Re n’ey e ku rayog ni nge buch rok e piin piilal. Machane, fonow ni bay u Bible e rayog ni nge ayuwegdad ya be gaar: “Nge pasigan’med ngay ni nge bigimed mi i ta’ fan bigimed” ma, “Dab um lemniged ni gimed e llowan’.” (Rom. 12:10, 16) Dab da paged talin nib ga’ ni gathi kemus ni taareb e kanawo’ e ra puluw nga rogon ni ngan rin’ ara ngan lemnag ban’en, ere ba fel’ ni ngad motoyilgad ko n’en ni be yog boch e girdi’. Faanra gad be gay rogon ni ngad rin’ed ni aram rogon, ma aram e gad be ayuweg ni nge taareban’ e girdi’ u lan e ulung.—Fil. 4:5.

13. Susun uw rogon u wan’dad e n’en ni gad be lemnag? Mang thin nu Bible e be weliy murung’agen e re n’ey?

¹³ Gur, re n’ey e be yip’ fan nib kireb ni nga dogned e n’en ni gad be lemnag nfaanra kad guyed ni bay ban’en u lan e ulung nib t’uf ni ngan yal’uweg? Danga’. Nap’an e bin som’on e chibog, me sum reb e magawon ni ke k’aring boor e girdi’ ni ngaur maluagthingad. “Min turguy ni Paul nge Barnabas nge boch fa piinem ni yad bay u Antiok e nga ranod nga Jerusalem ngar guyed e pi apostal nge piin ni piilal u murung’agen e re bugithin ney.” (Acts 15:2) Dariy e maruwar riy nra bagayad ma bay ban’en ni be lemnag ko re magawon nem nge rogon ni ngan pithig. Machane, tomuren nra bagayad ma be yog e n’en ni be lemnag ma kan dugliy ban’en u daken e ayuw u gelngin Got nib thothup, ma aram e kar talgad i welweliy. Tomuren ni kan yoloy nga babyor e pi  n’en ni kar dugliyed min pi’ ko pi ulung “mi yad felfelan’ ko thin ni ba’ riy ni be pi’ e athamgil nga lanin’rad” mi i “gel i yan e michan’ rok girdien e galesiya.” (Acts 15:31; 16:4, 5) Maku arrogon e ngiyal’ ney, tomuren ni ka dogned ngak e piin piilal e n’en ni ke magawonnag lanin’dad, mab t’uf ni nge pagan’dad ngorad ni ngar fal’eged i lemnag e n’en ni ka dogned ngorad, ma ngar dugliyed ko ba t’uf ni ngan rin’ ban’en, fa danga’.

MU DAG E LEM NIB FEL’ NGAK E PI WALAGDAD U LAN E ULUNG

14. Mang reb e kanawo’ ni ngad daged e lem nib fel’ ngak e pi walagdad u lan e ulung?

¹⁴ Boor e kanawo’ nrayog ni ngad daged e lem nib fel’ ngak e pi walagdad u lan e ulung. Bod ni, rib fel’ nfaanra ra bagadad ma nge gur nga i n’ag fan u wan’ u nap’an ni ke rin’ be’ ban’en ni ke k’aring e damumuw ngak. Thin rok Got e be gaar: “Nge bigimed mi i ayuweg bigimed ko meewar rok u fithik’ e runguy, mu um n’iged fan u wun’med e n’en ni manga ke kirebnag bigimed u laniyan’ bigimed ko re ngiyal’ i n’en ni ba’ ban’en ni ke dabuy bigimed ni ke rin’ bigimed ngak. Thingar um n’iged fan u wun’med e n’en ni ke rin’ bigimed ngak bigimed ni bod rogon ni ke n’ag Somol fan u wan’ e tin ni kam rin’ed nib togopluw ngak.” (Kol. 3:13) Fare bugithin ni “ba’ ban’en ni ke dabuy bigimed ni ke rin’ bigimed ngak” e be yip’ fan ni yu ngiyal’ ma bay tapgin ni ngad damumuwgad ngak e pi walag. Machane, dab da paged boch ban’en nib achig ni ma rin’ e pi walagdad ndubdad ni nge k’aring e damumuw ngodad. Ya ra kirebnag e re n’ey e gapas u lan e ulung. Susun ni ngad folwokgad rok Jehovah, ma ngad n’aged fan u wan’dad e kireb ni ke rin’ e pi walagdad ngodad, ma ngad ululgad ni ngad pigpiggad ngak Got u taabang.

15. (a) Mang e gad ra fil rok Job u rogon ni ngan n’ag fan e kireb? (b) Uw rogon, ma rayog ni nge ayuwegdad e meybil nge yag ni ngad daged e lem nib fel’?

¹⁵ Rayog ni ngad filed rok Job u rogon ni ngan n’ag fan e kireb. Fa dalip i pumoon ni susun ni ngar fal’eged laniyan’ Job e ka rogned boor e thin ni ke k’aring e damumuw ngak. Machane, ke n’ag Job fan u wan’ e kireb ni kar rin’ed. Uw rogon? “Ke meybil Job ni fan” ngorad. (Job 16:2; 42:10) Gad ra meybil ni fan ngak boch e girdi’ ma rayog ni nge thilyeg e lem rodad u murung’agrad. Nap’an ni gad ra meybil ni fan ngak e pi walagdad ma ra ayuwegdad ni ngad lemgad ni bod Kristus. (John 13:34, 35) Ma kub t’uf ni ngad yibilayed gelngin Got nib thothup. (Luke 11:13) Gelngin Got nib thothup e ra ayuwegdad ni ngad daged e pi fel’ngin e Kristiano ngak boch e girdi’.—Mu beeg Galatia 5:22, * 23.

LEM ROM NIB FEL’ E RA AYUWEG E ULUNG ROK GOT

16, 17. Mang lem e ga baadag ni ngam dag?

¹⁶ Ra fel’ rogon e ulung nfaanra gadad gubin ma ngaud maruwelgad nib gel nge yag ni ngad daged e lem nib fel’. Sana ra ayuwegem e re article ney ni ngam maruwel nib gel nge yag ni ngam dag e lem nib fel’ u lan e ulung, ma rayog ni ngam pi’ e athamgil nga lanin’rad. Faanra aram rogon, ma ngam pag e Thin rok Got ni nge ayuwegem u rogon ni ngam mon’og. (Heb. 4:12) Baadag Paul ni nge dag e ngongol nib fel’ ngak e pi walag u lan e ulung, me gaar: “Dariy ban’en nib kireb ni be yib i magawonnag lanin’ug, machane gathi ir e ke mang mich riy nri gub yal’uw. I Somol e ir e bay pufthinnigeg.”—1 Kor. 4:4.

¹⁷ Faanra ngaud athamgilgad ni ngad ngongolgad nib puluw ko fare gonop ni yib u tharmiy, ma dabi pag rogon ni ngad lemnaged e tow’ath ara maruwel ni kan pi’ ngodad, ma aram e gad be ayuweg ni nga i par nib fel’ e lem rodad u lan e ulung. Faanra gad ma n’ag fan e kireb ni ma rin’ boch e girdi’ ma gad ma lemnag e tin nib fel’ rok e pi walagdad ma ra par nib fel’ e tha’ u thildad. (Fil. 4:8) Gad ra rin’ e pi n’ey, ma rayog ni nge mudugil u wan’dad nra felfelan’ Jehovah nge Jesus ko “lem” ni gad be dag.—Filem. 25.

[Boch e thin nra tamilangnag murung’agen]

[Study Questions]

[Sasing ko page 20]

Ra ngam fal’eg i lemnag e maruwel rok Jesus, ma uw rogon ni nge ayuwegem u nap’an ni kan fonownigem?