Rayog ni Nge Ayuwegem e Skul nge Salpiy ni Nge Fel’ e Par Rom Boch Nga M’on, Fa?
Boor e girdi’ ni yad ma lemnag ni piin nib tolang e skul rorad ma yad ba flaab e ra fel’ e par rorad boch nga m’on. Yad ma lemnag ni faanra ba tolang e skul rok be’ ma rayog ni nge salap ko maruwel, me ayuweg e tabinaw rok nib fel’ rogon, nge girdi’ u lan e binaw rok. Ku rayog ni ngar lemnaged ni faanra ba tolang e skul rok be’ ma rayog ni nge pirieg e maruwel nib fel’ puluwon, ma piin boor e salpiy rorad e yad ra felfelan’.
BAN’EN NI BOOR E GIRDI’ NI MA MEL’EG
Am lemnag e n’en ni yog Zhang Chen ni be’ nu China. I gaar, “Gu lemnag nib t’uf ni nggu un nga reb e skul nib tolang ya nge yag ni nggu chuw u fithik’ e gafgow, mu kug lemnag ni faanra yag reb e maruwel ngog nib tolang puluwog riy ma gu ra felfelan’.”
Boor e girdi’ ni yad baadag ni ngar uned nga reb e skul nib tolang nsana bay u yugu reb e nam ni boor e girdi’ ni ma un ngay, ya nge yag ni fel’ e par rorad boch nga m’on. Re n’ey e ban’en ni un rin’ nge mada’ ko ngiyal’ ni ke mo’maw’ rogon ni ngaun milekag ni bochan fare m’ar ni COVID-19. Sogonap’an 10 e duw ni ke yan ma bay reb e ulung nra filed murung’agen e re n’ey ma rogned nib pag baley ko urngin e girdi’ ni be yan ko skul nga yugu reb e nam e yad e girdi’ ko pi nam u Asia.
Ba ga’ nib gel e maruwel ni ma tay e piin gallabthir ya nge yag ni un pi fakrad nga reb e skul nib tolang u yugu reb e nam. I yog Qixiang ni be’ nu Taiwan ni gaar: “Gallabthir rog e de yoor e salpiy rorow, machane gamad aningeg u gubin nra piew gamad nggu warod gu uned ko skul nib tolang u Meriken.” Ba ga’ e malfith ni aw nga puluwon e gallabthir rok ni bochan e ngar piew puluwon e skul rorad pi walagen ni bod e n’en be buch rok boor e tabinaw.
MANG E KE BUCH NI BOCHAN E RE N’EY?
Skul e rayog ni nge mon’ognag e par ko girdi’ u boch e kanawo’, machane boor e girdi’ ni kar pirieged ni gathi gubin ngiyal’ ni ma yib angin ngorad ni bod rogon nra lemnaged ko som’on. Bod ni yugu aram rogon nib gel e maruwel ni kar ted u lan boor e duw ma kub ga’ e salpiy ni kar malfithnaged ni ngar pied puluwon e skul rorad ngay, machane boor i yad e dabiyog ni nge pirieg e re maruwel ni ir e baadag ni nge un ngay. Bay be’ ni ka nog Rachel Mui ngak ni yoloy boch e thin nga lan ba ken e babyor u Singapore ni ka nog e Business Times ngay ni gaar: “Be yoor e girdi’ ni be chuw ko skul nib tolang ndabiyog ni ngar pirieged e maruwel.” Jianjie ni be’ nrib tolang e skul rok ni ma par u Taiwan e yog ni gaar, “Boor e girdi’ ndabiyog ni ngar pirieged e re miti maruwel ni kar skulnaged.”
Piin nrayog ni ngar uned ko re miti maruwel ni kar skulnaged e ku der yan i aw e par rorad nga rogon nra lemnaged. Tomuren ni chuw Niran u reb e skul nib tolang u United Kingdom me sul nga Thailand ko gin be’ riy, ma aram me pirieg reb e maruwel ni ir e ke skulnag. I gaar: “Degree ni yag ngog e ayuwegeg ni nggu pirieg reb e maruwel nib tolang boch puluwon ni bod nug lemnag. Machane ba gel e maruwel nthingar gu tay maku boor e awa nib t’uf ni nggu maruwel riy. Munmun ma boor e girdi’ nni taleg ko re raba’ i maruwel nem ni ku gub muun ngay. Gu nang ndariy barba’ e maruwel nrayog ni ngam par riy nib pagan’um.”
Mus ngak e piin boor e salpiy rorad ma bod nib fel’ e par rorad e ku bay e magawon u lan e tabinaw rorad, maku yad ma m’ar, maku ma magafan’rad ko salpiy. Katsutoshi ni be’ nu Sapan e yog ni gaar, “Yugu aram rogon ni boor e salpiy rog, machane ku der yag ni nggu felfelan’ ni bochan e bay boch e girdi’ ni be awan’rad ngog ma yad be gafgownageg.” Lam nreb e ppin ni ma par u Vietnam e yog ni gaar, “Boor e girdi’ ni yad ma guy rogon ni nge yoor e salpiy rorad ni bochan e yad be lemnag ni aram e n’en nra fal’eg e par rorad, machane ba ga’ nib gel e magafan’ ni yad ma tay, maku ma yib e m’ar ngorad, maku ma kireban’rad.”
Boor e girdi’ ni yad ma lemnag ni boor ban’en ni kab ga’ fan ko skul nib tolang nge flaab ni bod Franklin. Bay boch e pi girdi’ ney ni yad be guy rogon ni nge fel’ e par rorad boch nga m’on ni aram e yad ma athamgil ni ngar manged boch e girdi’ nib manigil mar rin’ed boch ban’en nib fel’ ni fan ngak yugu boch e girdi’. Ere gur, ra fel’ e par rorad boch nga m’on ni bochan e re n’ey, fa? Bin migid e article e ra pi’ e fulweg ko re deer ney.