LE MAʼALOB amigoʼoboʼ beyoʼob junpʼéel tesoroeʼ, le oʼolal maʼ chéen chʼaʼabil u kaxtaʼaloʼobiʼ. Chéen baʼaleʼ, ¿kux túun wa yaan baʼax talamkúuntik u seguer a biskabaʼex? ¿Baʼax unaj a beetik utiaʼal maʼ u xuʼulul a biskabaʼex? Le Bibliaoʼ ku tʼaan tiʼ máaxoʼob jach óolak xuʼuluk u biskubaʼob yéetel u amigoʼob, baʼaleʼ maʼ xuʼul u biskubaʼobiʼ. Koʼox ilik baʼax jeʼel k-kanik tiʼ letiʼobeʼ.

Davideʼ táanil tiʼ u beetik u reyileʼ ku kanáantik kaʼach tamanoʼob yéetel anchaj máaxoʼob yéetel jach tu bisuba. Maʼ xaaneʼ le yáax máax ku taal t-tuukuloʼ Jonatán (1 Sam. 18:1). Chéen baʼaleʼ tu bisuba yéetel uláakʼ máakoʼob jeʼex profeta Nataneʼ. Le Bibliaoʼ maʼ tu jach aʼalik baʼax kʼiin ka káaj u biskubaʼob, baʼax k-ojleʼ Davideʼ ku confiar tiʼ Natán yéetel tu yilaj bey u amigoeʼ, kʼuch tak u yaʼaltiʼ táan u tuklik u beetik junpʼéel templo utiaʼal u adorartaʼal Jéeoba. Uts tu tʼaan u kaxtik u nuʼuktaj Natán tumen u yojel yaan u kiliʼich muukʼ Jéeoba tu yóokʼol (2 Sam. 7:2, 3).

Chéen baʼaleʼ yoʼolal junpʼéel baʼax úucheʼ jach óolak xuʼuluk u biskubaʼob. Davideʼ  núupkʼebanchaj yéetel Bat-seba yéetel tu túuxtaj kíimsbil Urías, u yíicham (2 Sam. 11:2-21). Kex David uts tu tʼaan u beetik baʼax maʼalob yéetel chúukpaj u yóol tiʼ Jéeoba ich yaʼab añoseʼ, lúub tiʼ junpʼéel nojoch kʼeban. ¿Baʼax úuchtiʼ? ¿Tuʼubtiʼ wa jach kʼaas le baʼax tu beetoʼ? ¿Tu tuklaj wa maʼ kun ilbil tumen Dios?

¿Baʼax ken u beet Natán? ¿Yaan wa u páaʼtik u bin yaanal máax u yaʼal tiʼ David maʼ maʼalob baʼax tsʼoʼok u beetkiʼ? U jaajileʼ maʼ chéen Natán u yojel baʼax tu beetaj Davidiʼ. Wa u yojel jeʼel u xuʼulul u biskubaʼobeʼ, ¿yaan wa u bin tʼaan tu yéetel le reyoʼ? Wa ka u beeteʼ u yojel jeʼel tak u kíimsaʼaleʼ, tumen Davideʼ tsʼokaʼaniliʼ u yáax kíimsik juntúul máak mix baʼal kʼaas u beetmeʼ.

Nataneʼ u profeta Dios, le oʼolaleʼ wa maʼ tu yaʼalik mix baʼaleʼ yaan u sen chiʼichnaktal u conciencia yéetel yaan u xuʼulul u biskuba yéetel David jeʼex kaʼacheʼ. Davideʼ tsʼoʼok kaʼach u náachtal tiʼ Jéeoba, le oʼolal jach kʼaʼabéet u yáantaʼal utiaʼal u kaʼa bisuba tu yéetel. Kʼaʼabéet kaʼach u yáantaʼal tumen juntúul maʼalob amigo jeʼex Nataneʼ. Utiaʼal u yeʼesik le profeta maʼ maʼalob le baʼax tu beetaj Davidoʼ tu tsikbaltajtiʼ junpʼéel baʼax jach jeʼel u kʼuchul tu puksiʼikʼal juntúul j-kanan tamaneʼ. Bey úuchik u yáantik le rey u naʼat jach kʼaas le baʼax tu beetoʼ yéetel tu yáantaj u yil bix jeʼel u yutskíintikeʼ (2 Sam. 12:1-14).

Tukleʼ juntúul a amigoeʼ ku lúubul tiʼ junpʼéel nojoch kʼeban wa ku beetik baʼax maʼ maʼalobiʼ. ¿Baʼax ken a beete? Maʼ xaaneʼ ka tuklik: «Wa kin waʼaliktiʼeʼ yaan u kʼuuxil. Wa kin waʼalik tiʼ le ancianoʼoboʼ, kex jeʼel u yáantaʼaleʼ, yaan u tuklik táan in traicionartik». ¿Baʼax túun ken a beete?

Gianni, le sukuʼun t-aʼalaj tu káajbal le xookaʼ ku yaʼalik: «Tin wilaj tsʼoʼok u kʼexpajal u modos. Xuʼul u biskuba Maurizio tin wéetel jeʼex kaʼacheʼ. Kex maʼ chéen chʼaʼabileʼ tin chʼaʼtuklaj in tsikbal tu yéetel. ¿Baʼax túun ken in waʼaltiʼ si letiʼ kaʼansmilen? ¿Bix ta tʼaan ken u yuʼubiluba? Junpʼéel baʼax tu yáanten utiaʼal in tsikbal tu yéeteleʼ letiʼe in kʼaʼajsik tuláakal le baʼaxoʼob k-xokmoʼ. Maurizioeʼ bey tu yáantilen ka kʼaʼabéetchajtenoʼ. Le oʼolal teneʼ jach taak xan in wáantik tumen in yaabiltmaj yéetel maʼ in kʼáat ka xuʼuluk k-bisikbaiʼ».

Maurizioeʼ ku yaʼalik: «Giannieʼ tu yaʼalajten u jaajil, jach maʼalob baʼax tu yaʼalajten. In wojel tiʼ teen anchaj u culpail maʼ tiʼ Gianniiʼ mix tiʼ Jéeobaiʼ yéetel teen kin muʼyaj yoʼolal le baʼax tin beetoʼ. Tin kʼamaj le tsolnuʼuk tu tsʼáajten le ancianoʼoboʼ yéetel ka máan kʼiineʼ tin kaʼa meyajtaj Dios jeʼex kaʼacheʼ».

Ka tu aktáantaj baʼaloʼob talamtak Davideʼ maʼ pʼaʼat tumen u amigoʼobiʼ. Juntúul tiʼ letiʼobeʼ Husai, le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ jach tu bisuba maʼalob yéetel David (2 Sam. 16:16; 1 Cró. 27:33). Husaieʼ juntúul tiʼ u nojchil u soldadoʼob le reyoʼ, letiʼeʼ jach maʼalob u biskuba tu yéetel tsʼoʼoleʼ ku yaʼalaʼaltiʼ ka u beet meyajoʼob maʼ tiʼ jeʼel máaxak ku tsʼaʼabaleʼ.

Le ka luʼsaʼab u beet u reyil David tumen Absaloneʼ, yaʼab israelitaʼob tu tsʼáajubaʼob tu tséel Absalón. Davideʼ maʼ chéen traicionartaʼab tumen u hijoiʼ baʼaxeʼ tak tumen jujuntúul tiʼ u amigoʼob. Chéen baʼaleʼ Husaieʼ maʼ tu pʼataj Davidiʼ yéetel bin u kaxt tuʼux u taʼakmuba. Tsʼoʼoleʼ kex u yojel jeʼel u kíimsaʼaleʼ tu yáantaj David utiaʼal u kaʼa beetik u reyil. Letiʼeʼ maʼ chéen tu beetaj tumen u meyajiʼ, baʼaxeʼ tumen u yaabiltmaj David (2 Sam. 15:13-17, 32-37; 16:15–17:16).

Letiʼe yaabilaj túulchʼintkoʼon k-áant le sukuʼunoʼoboʼ, maʼ tumen k-tuklik bey unaj k-beetkoʼ wa tu yoʼolal le meyaj tsʼaʼan k-beet teʼ múuchʼuliloʼ. Ken k-áant le sukuʼunoʼoboʼ k-eʼesik k-tuukul tu yoʼolaloʼob yéetel  k-yaabiltmoʼob, tsʼoʼoleʼ maʼ t-beetik chéen tumen k-ojel letiʼe baʼax unaj k-beetkoʼ.

Bey tu yuʼubiluba Federico le ka áantaʼab tumen Antonio, u amigo, u kaʼa natsʼuba yiknal Jéeoba. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Antonioeʼ tu beetuba in amigo desde le ka kʼuch teʼ múuchʼuliloʼ. Tu kaʼatúulal siervo ministerialoʼon yéetel kiʼimak k-óol ikil k-múul meyajtik Jéeoba. Ka máan kʼiineʼ káaj u meyaj bey ancianoeʼ. Maʼ chéen kin wilik Antonio bey in amigoeʼ, baʼaxeʼ taak xan in meyajtik Jéeoba jeʼex u beetik letiʼoʼ». Chéen baʼaleʼ ka máan kʼiineʼ Federicoeʼ tu beetaj junpʼéel baʼax maʼ maʼalobiʼ. Kex tu séebaʼanil tu kaxtaj áantajeʼ maʼ páajchaj u seguer u beetik u precursoril mix u siervo ministerialiliʼ. ¿Baʼax tu beetaj Antonio?

Federicoeʼ ku yaʼalik: «Tin tsʼáaj cuentaeʼ Antonioeʼ ku naʼatik bix in wuʼuyikinba. Letiʼeʼ jach tu yáanten le ka tu yilaj lubaʼan in wóol yéetel tu yáanten utiaʼal u joʼopʼol in kaʼa meyajtik Jéeoba. Mix juntéen tu pʼaten, mantatsʼ ku yaʼalikten kaʼach maʼ in náachtal tiʼ Jéeoba». Antonioeʼ ku yaʼalik xan: «Tin chʼaʼtuklaj in máansik yaʼab tiempo yéetel Federico. In kʼáat kaʼach ka u yuʼub jeʼel u páajtal u tsikbaltikten jeʼel baʼaxak u kʼáateʼ, tak le bix u yuʼubikubaoʼ». Ka máan kʼiineʼ Federicoeʼ tu kaʼa tsʼáaj u yóol u meyajt Jéeoba, tu kaʼa beetaj u precursoril yéetel u siervo ministerialil. Antonioeʼ ku yaʼalik: «Kex minaʼanoʼon tiʼ junpʼéeliliʼ múuchʼulileʼ, maas maʼalob bix k-bisikba bejlaʼeʼ».

¿Bix jeʼel a wuʼuyikaba wa ku pʼatkech ta juunal juntúul a amigo teʼ súutuk maas kʼaʼabéetoʼ? ¿Máasaʼ jeʼel u jach yaatal a wóoleʼ? ¿Yaan wa a perdonartik? ¿Jeʼel wa a kaʼa biskaba tu yéetel jeʼex kaʼacheʼ?

Koʼox tuukul tiʼ baʼax úuch tiʼ Jesús le jach taʼaytak u kíimsaʼaloʼ. Yaʼab tiempo tu máansaj yéetel u apostoloʼob, le oʼolal jach maʼalob u biskubaʼob kaʼachi. Jesuseʼ tu yiloʼob bey u amigoʼobeʼ (Juan 15:15). Chéen baʼaleʼ, ¿baʼax úuch ka bin machbil tumen le soldadoʼoboʼ?  Xúumpʼattaʼab tumen u apostoloʼob. Teʼ áakʼab jeʼeloʼ Pedroeʼ tu yaʼalajtiʼeʼ mix bikʼin ken u pʼate, chéen baʼaleʼ kʼuch tak u yaʼal maʼ u kʼaj óol Jesusiʼ (Mat. 26:31-33, 56, 69-75).

Jesuseʼ u yojel kaʼach yaan u pʼaʼatal tu juunal ken kʼuchuk u kʼiinil u kíimsaʼal. Kex u yojel lelaʼ yaachaj u yóol ka pʼaʼat tumen u disipuloʼob. Chéen baʼaleʼ le ka tsikbalnaj tu yéeteloʼob tu kaʼatéeneʼ maʼ tu yeʼesaj wa kʼuuxilnajaʼan bey xan wa yaachajaʼan u yóoliʼ. Maʼ tu tsʼáaj xan u naʼatoʼob maʼ maʼalob baʼax tu beetoʼob le áakʼab ka maʼachoʼ.

Baʼaxeʼ tu yaʼalaj tiʼ Pedro yéetel uláakʼ apostoloʼoboʼ láayliʼ u amigoʼobeʼ yéetel láayliʼ ku confiar tiʼobeʼ. Hasta tu kʼubéentajtiʼob junpʼéel nojoch meyaj: u kaʼanskoʼob tiʼ máak u tʼaan Dios. Le disipuloʼoboʼ tu tsʼáaj u yóoloʼob utiaʼal maʼ u kaʼa pʼatkoʼob kʼaasil Jesús, tu tsʼáaj u yóol u beetoʼob le meyaj kʼubéentaʼabtiʼoboʼ (Bax. 1:8; Col. 1:23). Mix bikʼin tu tuʼubsoʼob le yaabilaj eʼesaʼabtiʼoboʼ.

Juntúul kiik ku kʼaabaʼtik Elviraeʼ maʼ tu tuʼubsaj bix áantaʼabik tumen Giuliana, u amigaiʼ. Juntéeneʼ anchaj junpʼéel problema ichiloʼob. Elviraeʼ ku yaʼalik: «Jach yaachaj in wóol ka tu yaʼalajten lúub u yóol yoʼolal le baʼaxoʼob tin beetoʼ. U jaajileʼ yaan baʼax oʼolal u kʼuuxil. Kex beyoʼ maases tuukulnaj tin woʼolal, le baʼax tu beetaʼ jach kʼuch tin puksiʼikʼal. Tu kaxtaj in wutsil, tumen maʼ u kʼáat ka muʼyajnaken yoʼolal baʼax kin beetkiʼ. Maʼ chʼíik u yil chéen le baʼax maʼ maʼalob tin beetajtiʼoʼ, lelaʼ mix bikʼin ken in tuʼubse. Tin tsʼáaj gracias tiʼ Jéeoba úuchik u tsʼáaikten juntúul amiga jach ku tuukul tin woʼolal».

Bey túunoʼ, ¿baʼax jeʼel u beetik máak utiaʼal maʼ u xuʼulul u biskuba yéetel juntúul u amigoeʼ? Juntúul maʼalob amigoeʼ maʼ tu beetik u yaatal a wóol kex ka kʼaʼabéetchajak u yaʼaliktech maʼ maʼalob baʼax ka beetkiʼ. Jeʼex Natán yéetel Husaieʼ maʼ ten u pʼatech ken a aktáant baʼaloʼob talamtak, tsʼoʼoleʼ jeʼex Jesuseʼ yaan u perdonartikech. ¿Ka weʼesik wa juntúul maʼalob amigoech?