TEKSTOʼOB KU MAAS TSOʼOLOL
Proverbios 22:6 | «Utsil kaʼanbes le chan paal bejlaʼeʼ»
«Kaʼans le xiʼipal utiaʼal u bin teʼ bej tuʼux unaj u binoʼ, beyoʼ tak ken chʼíijkeʼ maʼ ken u pʼat le bejoʼ» (Proverbios 22:6, Túumben Luʼum).
«Utsil kaʼanbes le chan paal bejlaʼeʼ, beyoʼ tak tu nuxibileʼ maʼ bíin u pʼatiʼ» (Proverbios 22:6, Quiliʼich Biblia ich Maya).
Baʼax u kʼáat u yaʼal Proverbios 22:6
Le taatatsiloʼob ku kaʼansik u paalaloʼob u yaabiltoʼob yéetel u tsʼoʼokbesoʼob baʼax u kʼáat Diosoʼ jeʼel u páajtal u pʼáatloʼob tranquiloileʼ. Tumen u yojloʼobeʼ le baʼax tu kaʼansaj tiʼ u paalaloʼoboʼ yaan u beetik u bin utsil tiʼob ichil u kuxtaloʼob.
«Kaʼans le xiʼipal utiaʼal u bin teʼ bej tuʼux unaj u binoʼ». Le tʼaan jeʼelaʼ jeʼel u béeytal u traducirtaʼal xan beyaʼ: «Kaʼans a paalal desde tu chichnil utiaʼal u xíimbaloʼob teʼ bej maʼaloboʼ». U libroil Proverbioseʼ yaʼab u téenel ku yaʼalik tiʼ le taatatsiloʼoboʼ ka u kaʼans u paalaloʼob desde tu chichniloʼob utiaʼal u kʼaj óoltikoʼob baʼax uts yéetel baʼax kʼaas (Proverbios 19:18; 22:15; 29:15). Chéen baʼaleʼ, le taatatsiloʼoboʼ unaj u kʼaʼajskoʼobeʼ yaan u kʼuchul u kʼiinileʼ u paaloʼobeʼ tu juunaloʼob ken u decidirtoʼob baʼax ken u beetoʼob. Le oʼolaleʼ tu lugar u yaʼalikoʼob tiʼ u paalaloʼob baʼax kʼaʼabéet u beetkoʼobeʼ maʼalob ka múul tsikbalnakoʼob, beyoʼ le paalaloʼoboʼ yaan u kanik u chʼaʼob maʼalob decisiónoʼob tak kéen nojochchajkoʼob (Deuteronomio 6:6, 7; Colosenses 3:21).
Jujuntúul máaxoʼob xakʼaltik u tʼaaniloʼob le Bibliaoʼ ku yaʼalikoʼobeʼ le tʼaanaʼ u kʼáat u yaʼal «u kaʼansaʼal juntúul paal yéetel baʼax suuk u beetik» wa yéetel baʼax uts tu tʼaan. Le tʼaanoʼobaʼ yaan kʼiineʼ jeʼel u yáantajoʼobeʼ, chéen baʼaleʼ le tʼaan ich hebreo traducirtaʼan «teʼ bej tuʼux unaj u binoʼ» maʼ xaaneʼ u kʼáat u yaʼal u kaʼansaʼal baʼax uts tiʼ le paal mientras táan u nojochtaloʼ. U libroil Proverbioseʼ ku tʼaan tiʼ kaʼapʼéel bejoʼob jeʼel u béeytal u bisik máakeʼ, junpʼéeleʼ ku yaʼalaʼaltiʼ le «bej tuʼux ku bin le máaxoʼob utsoʼoboʼ», u «bejil le naʼatoʼ» yéetel le «maʼalob bejoʼ» (Proverbios 2:20; 4:11; 23:19). Le u kaʼapʼéel bejoʼ ku yaʼalaʼaltiʼ u «beel le kʼasaʼan máakoʼoboʼ», u beel «le j-maʼ naʼatoʼ» yéetel «junpʼéel bej maʼ maʼalobiʼ» (Proverbios 4:14; 12:15; 16:29). Bey túunoʼ, le ‹bej tuʼux unaj u bin› juntúul paaloʼ letiʼe ‹maʼalob bej› ku kaʼansik le Bibliaoʼ (Salmo 119:105).
«Beyoʼ tak ken chʼíijkeʼ maʼ ken u pʼat le bejoʼ». Kéen kaʼansaʼak le paalaloʼob u nuʼukt u kuxtaloʼob yéetel le baʼaxoʼob ku yaʼalik Diosoʼ tak kéen nojochchajkoʼobeʼ maʼ kun náachtaloʼob tiʼ u bejil le kuxtaloʼ. Pero yaan horaeʼ kex jach maʼalob kaʼansaʼaniloʼobeʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa mix bikʼin kun náachtaloʼob tiʼ Diosiʼ. Por ejemploeʼ, wa juntúul máak ku máansik yaʼab tiempo yéetel máaxoʼob beetik baʼaloʼob kʼaastakeʼ, jujunpʼíitileʼ jeʼel u káajal xan u beetik baʼaloʼob kʼaastakeʼ yéetel jeʼel u náachtal tiʼ le ‹maʼalob bejoʼ› (Proverbios 2:12-16; 1 Corintios 15:33). Kex beyoʼ, le taatatsiloʼoboʼ kéen u kaʼans tiʼ u paalaloʼob le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ táan u tsʼáaiktiʼob u oportunidadil u yantal u biilal u kuxtaloʼob yéetel u kiʼimaktal u yóoloʼob (Proverbios 2:1, 11).
U contekstoil Proverbios 22:6
Le capítulo 22 tiʼ Proverbiosoʼ ku taasik tsolnuʼukoʼob ku yeʼesik le naʼat yaan tiʼ Diosoʼ, lelaʼ jeʼel u yáantkoʼon k-aktáant le problemas ku yantaltoʼon teʼ kʼiinoʼobaʼ. Le tsolnuʼukoʼobaʼ ku yeʼesik u kʼaʼanaʼanil u yantaltoʼon junpʼéel maʼalob kʼaabaʼ tu táan Jéeoba, a utiaʼal lelaʼ kʼaʼabéet k-eʼesik kabal óolal, utsil yéetel k-tsʼáaik k-óol meyaj (Proverbios 22:1, 4, 9, 29). Uláakʼ versículoʼobeʼ ku yeʼeskoʼobeʼ le máaxoʼob maʼatech u beetkoʼob baʼax u kʼáat Dios yéetel ku mixbaʼalkúuntikoʼob le óotsiloʼoboʼ yaan u bin kʼaasil tiʼob (Proverbios 22:8, 16, 22-27).
U maas yaʼabil le versículoʼob ku taasik le capítulo 22 tiʼ Proverbiosoʼ maʼ tu yaʼalik bix unaj u líiʼsaʼal le paalaloʼoboʼ, pero ku tsolik bix unaj u kuxtal máak utiaʼal u kʼaʼamal tumen Dios yéetel u yantal kiʼimak óolal tiʼ (Proverbios 22:17-19). Le taatatsiloʼob ku kaʼansik u paalaloʼob yéetel le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ ku yeʼeskoʼob u kʼáatoʼob ka xiʼik maʼalobil tiʼ u paalaloʼob (Efesios 6:1-3).
Utiaʼal a wilik tiʼ uláakʼ baʼaxoʼob ku tʼaan u libroil Proverbioseʼ chaʼant le videoaʼ.
a U kʼaabaʼ Dioseʼ Jéeoba (Salmo 83:18). Ilawil le xook «¿Máax Jéeoba?».