Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

Cadi gudiiluʼ lugar chuʼ xiixa ni guxheleʼ lii de Jiobá

Cadi gudiiluʼ lugar chuʼ xiixa ni guxheleʼ lii de Jiobá

«Lacuí yannadxí tu racaláʼdxitu gúnitu ni na.» (JOS. 24:15)

1-3. 1) Xiñee galán ejemplu bisaana Josué para laanu. 2) Xi naquiiñeʼ guietenaláʼdxinu ora quixhe íquenu gúninu xiixa.

 NABÉ risaca cani riguixhe íquenu gúninu, purtiʼ pur laacani zanda cueendunu ni galán o gacananu. Zeeda gácani casi ti hombre ni zeʼ ndaaniʼ ti neza, peru málasi yendabe ti lugar ra raca neza que chupa. Xi neza guicaabe para chindabe ra racaláʼdxibe yaʼ. Tobi de laani zacané laabe para chindabe ra cá íquebe, peru sti neza que zabeechú laabe.

2 Lu Biblia zeeda ejemplu stiʼ stale binni ni bizaaca casi hombre bizéʼtenu ca. Casi Caín, laa bidxaagalú ti guendanagana: gudii lugar gucaa xiana stiʼ laa guni cosa malu la? o gucueeza ni (Gén. 4:6, 7). Josué laaca gulí xi guni: guni adorar Jiobá la? o guni ni na ca dios ni cadi dxandíʼ guyuu dxiqué (Jos. 24:15). Cumu gucuá ique Josué chuʼ gaxha de Jiobá la? gulí neza ni ganda gacané laa chuʼ jma gaxha de Dios. Peru Caín qué nicá ique ñuu gaxha de Jiobá, ngue runi gulí ti neza ni bixheleʼ laa de Dios.

3 Zándaca laaca ziuu ora zindaluʼ ti lugar ra zuuyaluʼ raca neza zeluʼ chupa ndaa. Óraca nga naquiiñeʼ guietenaláʼdxiluʼ xi maʼ gudixhe íqueluʼ: gusisácaluʼ Jiobá guiráʼ ora ne cadi gudiiluʼ lugar chuʼ xiixa ni guxheleʼ lii de laabe (biindaʼ Hebreos 3:12). Lu tema riʼ ne lu stobi ca zazíʼdinu de gadxe cosa ni riquiiñenu o ni rúninu lu xquendanabáninu, peru naquiiñeʼ chuʼnu cuidadu ti cadi guxheleʼ cani laanu de Jiobá.

ORA MAʼ CUYÚBILUʼ DXIIÑAʼ

4. Xiñee risaca guni binni dxiiñaʼ.

4 Ca xpinni Cristu naquiiñeʼ gúnicaʼ dxiiñaʼ para gápacaʼ ni iquiiñecaʼ ne gudiicaʼ ni caquiiñeʼ binnilídxicaʼ. Biblia na jma ruchee ti xpinni Cristu ora qué riná guni dxiiñaʼ que tuuxa ni qué runi cré (2 Tes. 3:10; 1 Tim. 5:8). Nga runi nabé risaca guni binni dxiiñaʼ, peru naquiiñeʼ chuʼnu cuidadu, pacaa zuxhéleni laanu de Jiobá. Ximodo nga yaʼ.

5. Xi naquiiñeʼ guiníʼ íqueluʼ ante guicaaluʼ ti dxiiñaʼ.

5 Guníʼ ique cuyubuʼ dxiiñaʼ. Pa nagana para guidxela binni dxiiñaʼ ndaaniʼ xquídxiluʼ, zándaca guiníʼ íqueluʼ guicaaluʼ primeca dxiiñaʼ gudiicabe lii, intiica laani. Peru laga pa gucheeneluʼ ti principiu stiʼ Biblia pur laani yaʼ. Laga pa gucaani lii gusaanuʼ binnilídxiluʼ stale tiempu o gucueezani lii de guʼnuʼ xhiiñaʼ Dios yaʼ. Ñee zacaaluʼ dxiiñaʼ riʼ purtiʼ si riníʼ íqueluʼ cadi galán guiaanaluʼ sin dxiiñaʼ la? Cadi guiaandaʼ ndiʼ lii: pa qué guiníʼ ique chaahuiluʼ xii nga ni jma jneza guʼnuʼ la? zanda guxhéleni lii de Jiobá (Heb. 2:1). Yanna, pa cuyubuʼ dxiiñaʼ o caníʼ íqueluʼ guchaaluʼ de dxiiñaʼ, xi zanda gacané lii para quixhe íqueluʼ gúniluʼ ni jneza yaʼ.

6, 7. 1) Xi chupa cosa zanda guicá ique tuuxa ora maʼ cuyubi dxiiñaʼ. 2) Gunáʼ de laacani zuchiña lii jma gaxha de Jiobá, ne xiñee.

6 Casi maʼ bizéʼtenu ca, naquiiñeʼ guietenaláʼdxinu xi cá íquenu gúninu lu xquendanabáninu. Gunabadiidxaʼ laca lii: «Xi racalaʼdxeʼ ugaandaʼ né dxiiñaʼ stinneʼ riʼ o né profesión napaʼ riʼ yaʼ». Pa cá íqueluʼ gúniluʼ dxiiñaʼ para gápaluʼ ni iquiiñeluʼ ne ni iquiiñeʼ binnilídxiluʼ la? zaguu Jiobá ndaayaʼ guiráʼ stipa stiluʼ (Mat. 6:33). Bixhózenu ni nuu guibáʼ qué ruuyadxí si laanu ora guiaananu sin dxiiñaʼ ne ora guiaadxaʼ bueltu laanu (Is. 59:1). Biblia cayabi laanu «rulá [Jiobá] ni zinanda laa ora cadiʼdi ca ra nagana» (2 Ped. 2:9).

7 Yanna, pa puru si bueltu cá íqueluʼ guni ganarluʼ yaʼ. Zándaca gápaluʼ ni. Peru cadi guiaandaʼ ndiʼ lii: qué zabeenduluʼ gastiʼ nezalú Dios pa puru si laani guicá íqueluʼ (biindaʼ 1 Timoteo 6:9, 10). Pa jma guicá íqueluʼ guʼnuʼ dxiiñaʼ ne gapuʼ bidxichi la? zuxhélecani lii de Jiobá.

8, 9. Xi naquiiñeʼ guiníʼ ique cani napa xiiñiʼ ora maʼ cayúnicaʼ dxiiñaʼ. Bisiene ni guicábiluʼ.

8 Yanna guníʼ ique xi ejemplu cudiiluʼ ca xiiñiluʼ. Xii nga ni ruuyaʼ ca xiiñiluʼ jma risaca para lii, guʼnuʼ dxiiñaʼ la? o chuʼluʼ gaxha de Jiobá. Pa ruuyacabe jma risaca para lii gácaluʼ tuuxa ne gápaluʼ stale bidxichi la? zándaca zúnicabe casi cayúniluʼ, peru qué zabeendúcabe gastiʼ. Ne zándaca dede maʼ qué zuni respetárcabe lii casi bixhózecabe. Biiyaʼ xi guníʼ ti baʼdudxaapaʼ xpinni Cristu: «Dede dxi maʼ rudieeʼ cuenta, jma risaca para bixhozeʼ guni dxiiñaʼ que sti cosa. Primé que ruluíʼ rúnibe dxiiñaʼ para cadi guiaadxaʼ gastiʼ laadu. Peru yanna riʼ, maʼ gadxé ni. Nabé rúnibe dxiiñaʼ, peru cadi para sibe ni caquiiñedu, sínuque para guihuinni jma galán nabánidu. Nga runi, runibiáʼ binni laadu casi ti familia nabé ricu, lugar de ñuuyacabe laadu casi ti familia ni riguu gana xcaadxi para guni jma lu xhiiñaʼ Dios. Jma ñuuladxeʼ ñacanebe laadu para ñuʼdu jma gaxha de Dios que ñuni ganarbe stale bidxichi».

9 Laatu, cani napa xiiñiʼ, cadi gunítitu stale tiempu ne stipa lu dxiiñaʼ stitu o lu profesión ni nápatu, pacaa zaxéletu de Jiobá. Xi naquiiñeʼ guʼyaʼ ca xiiñitu de laatu yaʼ. Naquiiñeʼ gúʼyacabe jma risaca para laatu chuʼtu gaxha de Jiobá que gutáletu bidxichi (Mat. 5:3).

10. Xi naquiiñeʼ guni ti hombrehuiiniʼ o ti dxaapahuiiniʼ ora maʼ caníʼ ique xi guni né xquendanabani.

10 Pa maʼ caniisiluʼ ne caníʼ íqueluʼ ximodo iquiiñeluʼ xquendanabániluʼ, xi zanda gacané lii para gánnaluʼ xii nga ni jma jneza guʼnuʼ yaʼ. Casi bidúʼyanu, naquiiñeʼ ganna chaahuiluʼ paraa racaláʼdxiluʼ chindaluʼ. Zándaca cá íqueluʼ gápaluʼ ti profesión. Peru maʼ guníʼ íqueluʼ pabiáʼ tiempu zaquiiñeluʼ para laani ne paraa cá íqueluʼ gúniluʼ dxiiñaʼ la? Ñee zacanécani lii para guʼnuʼ jma lu xhiiñaʼ Jiobá la? o zuxhélecani lii de laabe (2 Tim. 4:10). Ñee riuuláʼdxiluʼ gácaluʼ casi ca binni ni na nuu nayecheʼ purtiʼ si nápacaʼ stale bueltu ra bancu o purtiʼ nabé runi ganarcaʼ lu ca negocio sticaʼ la? O zuni creluʼ zanda gacané Jiobá lii cásica biʼniʼ cré David. Laa guníʼ: «Dxiqué nahuiineʼ, ne yanna maʼ biooxhuaʼ, peru qué huayuuyaʼ guirutiʼ ni runi ni jneza guiaana zacasi, ne nin qué huayuuyaʼ ca xiiñibe canayubi pan» (Sal. 37:25). Bietenalaʼdxiʼ nuu chupa neza: tobi de laani zuxheleʼ lii de Jiobá, peru stobi ca zacané lii para guibániluʼ jma galán. Biblia na: «Ndaayaʼ stiʼ Jiobá... nga nga ni runi binni ricu, ne qué rudiidibe yuubaʼ né laani». «Latané guiráʼ ca chii ndaa de ni nápatu ndaaniʼ yuʼduʼ, ti ganda chuʼ guendaró ndaaniʼ lidxeʼ; ne laguuyaʼ, —na Jiobá, xaíque stiʼ stale binni nanda guiibaʼ—, pa qué zuxheleʼ ca compuerta stiʼ guibáʼ ne zundaateʼ ndaayaʼ stinneʼ luguiatu dede maʼ qué ziuu dxi guiaadxaʼ gastiʼ.» (Proverbios 10:22 ne Malaquías 3:10.) Xi neza cheluʼ yaʼ. *

ORA GUʼNUʼ XIIXA PARA CHUʼLUʼ NAYECHEʼ

11. Xi rusiidiʼ Biblia laanu ora maʼ cuyúbinu xi gúninu para chuʼnu nayecheʼ, peru xi cadi naquiiñeʼ guiaandaʼ laanu.

11 Biblia na cadi cuchee binni ora cuee tiempu para chuʼ nayecheʼ. Apóstol Pablu bicaa ra nuu Timoteu: «Racané ejerciciu cuerpu stinu para gapa stipa» (1 Tim. 4:8). Ne laaca riníʼ Biblia nuu «tiempu para guxídxinu» ne «tiempu para guichésanu», ne laaca rábini laanu naquiiñeʼ cueenu tiempu para guiziiláʼdxinu (Ecl. 3:4; 4:6). Peru pa qué chuʼnu cuidadu la? zabeechúcani laanu de Jiobá. Para cadi guiábanu lu trampa riʼ, naquiiñeʼ guiénenu chupa cosa: xi rúninu para chuʼnu nayecheʼ ne pabiáʼ tiempu ribeenu para laani.

Pa guʼyaʼ chaahuinu xi naquiiñeʼ gúninu para chuʼnu nayecheʼ ne guicaanu tiempu si ni caquiiñeʼ para laani la? zudiini stipa laanu

12. Xi naquiiñeʼ guiníʼ íquenu ora maʼ cuyúbinu xi gúninu para chuʼnu nayecheʼ.

12 Primeru guzéʼtenu de cani rúninu para chuʼnu nayecheʼ. Zanda guidxélanu stale cosa galán para laani. Peru yanna riʼ nuu stale cosa malu ni nanalaʼdxiʼ Dios lade cani ruyubi binni guni para chuʼ nayecheʼ: casi guendaridinde, espiritismo ne guendarapa jnadxii. Nga runi, naquiiñeʼ guiduʼyaʼ chaahuinu xii nga cani jma riuuláʼdxinu gúninu para chuʼnu nayecheʼ. Guinabadiidxanu laca laanu: «Xi rucaacani naa guneʼ. Ñee rucaacani naa tindeniáʼ binni, guiníʼ iqueʼ jma nannaʼ que xcaadxi o guiníʼ iqueʼ jma risaca xquidxeʼ la?» (Prov. 3:31). «Ñee runiteʼ stale bueltu luni la? Ñee zuchiiñaʼ xquendabiaaniʼ xcaadxi binni ora gúʼyacaʼ xi cayuneʼ la?» (Rom. 14:21.) «Tu binni rucaacani naa guidxaagaʼ.» (Prov. 13:20.) «Ñee rucaacani naa guneʼ cosa malu la?» (Sant. 1:14, 15.)

13, 14. Xi naquiiñeʼ gánnanu ora maʼ caguíxhenu pabiáʼ tiempu cueenu para chuʼnu nayecheʼ.

13 Yanna guzéʼtenu pabiáʼ tiempu ribeenu para laani. Ñee ricaanu stale tiempu para chuʼnu nayecheʼ ne pur nga maʼ huaxiéʼ tiempu riaana para chigucheechenu diidxaʼ o para chuunu ca guendaridagulisaa ca la? Pa ricaanu stale tiempu para si chuʼnu nayecheʼ la? ra tiidiʼ dxi zudiʼnu cuenta huaxiéʼ racanécani laanu. Cani riguixhe pabiáʼ tiempu zaquiiñeʼ para laani jma riuucaʼ nayecheʼ ora gúnicaʼ ni. Xiñee yaʼ. Purtiʼ nánnacaʼ maʼ bíʼnicaʼ guiráʼ ni jma risaca, nga runi qué ruchiiñaʼ xquendabiaanicaʼ laacaʼ ora cueecaʼ tiempu para guiziiláʼdxicaʼ (biindaʼ Filipenses 1:10, 11).

14 Ruluíʼ galán nga cueenu stale tiempu para chuʼnu nayecheʼ, peru zaxélenu de Jiobá pa puru si laani guicá íquenu. Ti gunaa xpinni Cristu láʼ Kim ni napa 20 iza biene dxandíʼ ni bizéʼtenu ca. Laabe guniʼbe: «Dxiqué nabé guyaaʼ saa guiráʼ viernes, sábadu ne domingu. Peru yanna maʼ bidieeʼ cuenta nuu cosa ni jma risaca ni naquiiñeʼ guneʼ. Cumu precursora naa la? riasaʼ siadóʼ, biaʼ las seis para chigucheecheʼ diidxaʼ, nga runi qué zanda diʼ guiaanaʼ ra cayaca ti saa dede la una o las dos de la mañana. Nannaʼ cadi malu diʼ guiráʼ saa ni raca, peru zanda cueechúcani naa pa qué gatanaʼyaʼ. Nga runi, riguixheʼ pabiáʼ tiempu naquiiñeʼ cueeʼ para laani».

15. Xi zanda gúnitu para gacanetu ca xiiñitu chuʼcaʼ nayecheʼ.

15 Tuuxa ni napa xiiñiʼ naquiiñeʼ guyubi ni guibaniné ne gudii ni caquiiñeʼ xiiñiʼ, peru laaca naquiiñeʼ gacané laabe para chuʼbe gaxha de Jiobá, chuʼbe nayecheʼ ne guni sentirbe nadxii bixhózebe ne jñaabe laabe. Para nga naquiiñeʼ gúʼyaluʼ xi zanda gúnitu. Nga runi, cadi guiníʼ íqueluʼ malu nga cuee binni tiempu para chuʼ nayecheʼ ti ratu, peru naquiiñeʼ gatanaluʼ purtiʼ zándaca guni ca xiiñiluʼ xiixa ni guniná laacaʼ (1 Cor. 5:6). Pa dede ante guyúbiluʼ xi zanda guni binnilídxiluʼ la? zadxélaluʼ caadxi cosa galán ni zanda gúnicabe para chúʼcabe nayecheʼ. * Ora guʼnuʼ zacá, cásica lii ne ca xiiñiluʼ ziuutu lu neza ni zuchiña laatu jma gaxha de Jiobá.

XI GUʼNUʼ ORA UGUU JNÉZACABE TI BINNILÍDXILUʼ

16, 17. Xi yuubaʼ cadiʼdiʼ stale Testigu ni napa xiiñiʼ, ne ximodo nánnanu riene Jiobá laacabe.

16 Nabé nadxii binni xiiñiʼ, dede riquiiñeʼ Jiobá ejemplu riʼ para gusihuinni pabiáʼ nadxii xquidxi (Is. 49:15). Nga runi, nabé riuubaʼ ladxidoʼno ora guixeleʼ ti binnilídxinu de Jiobá. Ti gunaa xpinni Cristu ni biree ti baʼdudxaapaʼ stiʼ ndaaniʼ xquidxi Jiobá, guníʼ: «Nabé gucadé ladxiduáʼ. Rinabadiidxaʼ laca naa xiñee bisaana xiiñeʼ Jiobá. Bineʼ sentir naa ngue napaʼ donda pur laani».

17 Pa zacá nuuluʼ la? nanna Jiobá xi yuubaʼ cadíʼdiluʼ. Laaca «gucaná ladxidoʼbe» ora bicheené primé xiiñibe ni bibani lu Guidxilayú riʼ laabe ne dxi bicheené jma binni laabe ante guiaba Nisaguié naroʼbaʼ que (Gén. 6:5, 6). Cani qué huadiʼdiʼ lu guendanagana riʼ, zándaca qué ziénecaʼ pabiáʼ cayuubaʼ ladxidoʼloʼ. Peru cadi jneza guixélenu de Jiobá purtiʼ si biree ti binnilídxinu de ndaaniʼ xquidxi Dios. Xi zacané lii para guni huantarluʼ yuubaʼ stiluʼ yaʼ.

18. Xiñee cadi naquiiñeʼ guiníʼ ique tuuxa laa napa donda pa guixeleʼ ti xiiñiʼ de Jiobá.

18 Cadi ugaaniluʼ donda íqueluʼ pur ni bizaaca. Cada tobi de ca xpinni Cristu ni maʼ bidii laa Dios ne ni maʼ guyuunisa «nga naquiiñeʼ guni ni biaana lu naʼ» (Gál. 6:5). Qué zabidxi Jiobá cuenta lii pur xiixa ni biʼniʼ ti binnilídxiluʼ, laabe nga cuidxi Jiobá cuenta (Ezeq. 18:20). Qué chuʼ dxi ugaaniluʼ donda ique stobi, sínuque biʼniʼ respetar modo maʼ gudixhe Jiobá uguu jneza ca xpinni. Binidxabaʼ racalaʼdxiʼ chuʼnu pur laa ne gucáʼlunu ca binnigola ni cayapa ca binni ridagulisaa, cadi guiábaluʼ lu trampa stibe (1 Ped. 5:8, 9).

Cadi malu diʼ guiníʼ ique binni zanda guibiguetaʼ ti binnilidxi ndaaniʼ xquidxi Jiobá

19, 20. 1) Xi zanda guni cani maʼ biree ti xiiñiʼ ndaaniʼ xquidxi Dios para guni huantarcaʼ yuubaʼ sticaʼ. 2) Xi zanda cuézacabe guni xiiñicabe.

19 Pa guidxiichineluʼ Jiobá la? ziuuluʼ lu neza ni zuxheleʼ lii de laabe. Naquiiñeʼ guiene xiiñiluʼ jma nadxiiluʼ Dios que ca binnilídxiluʼ. Nga runi, para ganda guni huantarluʼ yuubaʼ stiluʼ, guyuu gaxha de Jiobá ne cadi guixéleluʼ de ca xpinni Cristu (Prov. 18:1). Biʼniʼ orar Jiobá de guidubi ladxidoʼloʼ ne gudxi laabe xi guiráʼ cayuni sentirluʼ (Sal. 62:7, 8). Cadi guyúbiluʼ pretextu para guiníʼneluʼ tuuxa ni maʼ biree ndaaniʼ xquidxi Dios ora guiníʼneluʼ laa pur teléfono o guseendaluʼ mensaje pur correu electrónicu o pur teléfono (1 Cor. 5:11). Bicaa ique guʼnuʼ jma lu xhiiñaʼ Jiobá (1 Cor. 15:58). Gunaa Testigu ni maca bizéʼtenu que guníʼ: «Nannaʼ naquiiñeʼ guneʼ jma lu xhiiñaʼ Dios ne gaca fe stinneʼ naguidxi. Zacá zapaʼ stipa para gacaniáʼ xiiñeʼ ora guibiguetaʼ ra nuu Jiobá».

20 Stiidxaʼ Dios na racané guendarannaxhii para ganda cueza binni sin guiree gana (1 Cor. 13:4, 7). Nga runi, cadi malu diʼ nga guiníʼ íqueluʼ zándaca zadxiña dxi guibiguetaʼ xiiñiluʼ ndaaniʼ xquidxi Jiobá. Guiráʼ iza ribiguetaʼ stale binni ni maʼ guca arrepentir ndaaniʼ xquidxi Dios. Jiobá qué rutopa xiana ndaaniʼ ladxidóʼ, sínuque «nuube listu para gutiidiláʼdxibe donda» (Sal. 86:5).

GUDIXHE IQUE GUʼNUʼ NI JNEZA

21, 22. Ximodo racaláʼdxiluʼ iquiiñeluʼ xquendanabániluʼ.

21 Jiobá, Dios ni bizáʼ laanu, cudii lugar laanu cuinu paneza chuunu. Biblia na: «Dxandipeʼ caquiiñeʼ guibáʼ ne guidxilayú casi testigu para laatu yannadxí, maʼ gudixheʼ guendanabani ne guendaguti nezaluluʼ, ndaayaʼ ne guendananá; ne nápaluʼ xidé cuiluʼ guendanabani ti cadi gátiluʼ, lii ne ca xiiñiluʼ, gannaxhiiluʼ Jiobá Dios stiluʼ, gucaadiágaluʼ stídxibe ne cadi guixéleluʼ de laabe; purtiʼ laabe nga guendanabani stiluʼ ne pur laabe zabániluʼ jma xadxí, para cuézaluʼ lu layú ni bizabiruaa Jiobá gudii ca bixhozególaluʼ Abrahán, Isaac ne Jacob» (Deuteronomio 30:19, 20). Peru naquiiñeʼ gánnanu zabídxibe cuenta laanu pur cani gúninu. Guiráʼ ca xpinni Cristu naquiiñeʼ guinabadiidxaʼ laca laa: «Paneza ziaaʼ. Ñee caxeleʼ de Jiobá pur jma cá iqueʼ dxiiñaʼ stinneʼ, cani runeʼ para chuaaʼ nayecheʼ ne pur ridxaagaʼ ti binnilidxeʼ ni maʼ biree ndaaniʼ xquidxi Dios la?».

22 Qué ziuu dxi gusaana de gannaxhii Bixhózenu ni nuu guibáʼ laanu. Nga runi, pa guixélenu de laabe la? gúcani purtiʼ laca laanu nga gulinu ti neza ni qué riuuláʼdxibe (Rom. 8:38, 39). Peru qué ziuu dxi gúninu zacá. Cadi gudiiluʼ lugar chuʼ xiixa ni guxheleʼ lii de Jiobá. Lu sti tema ca zazíʼdinu de stapa cosa ni rúninu ra zusihuínninu pabiáʼ racaláʼdxinu chuʼnu gaxha de Jiobá.