Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

Revisión 2013 stiʼ Traducción del Nuevo Mundo inglés

Revisión 2013 stiʼ Traducción del Nuevo Mundo inglés

LU CA iza ni maʼ gudiʼdiʼ hasta nagasi, maʼ guca revisar Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras ni nuu lu diidxaʼ inglés chupa chonna biaje, peru revisión ni jma risaca stini nga ni guca presentar lu iza 2013. Ndiʼ nga caadxi de ca cosa ni bidxaa luni: yanna riʼ nápani 10% menu de diidxaʼ; bidxaa caadxi diidxaʼ ni jma risaca stini; guca stale capítulo stini casi versu, ne gucuá nota ñee yaza stiʼ edición regular. Lu tema riʼ qué zanda diʼ guzéʼtenu guiráʼ ni bidxaa lu Biblia riʼ, peru chiguzéʼtenu caadxi de cani jma risaca.

Gunáʼ nga ca diidxaʼ jma risaca ni bidxaa luni. Casi bizéʼtenu lu tema gudídinu ca, lu diidxaʼ inglés la? guca traducir diidxaʼ hebreu scheʼóhl ne diidxaʼ griegu háides. Ne qué ñaca traducir diidxaʼ néfesch ne psykjé casi «alma» guiráʼ biaje zeeda cani, casi guca lu sti Biblia que. Yanna maʼ guca traducir cani pur modo zeeda cani lu contextu stícani. Peru cadi nga si nga ni bidxaa.

Bidxaa stale diidxaʼ inglés ti ganda gapa cani significadu ni zeeda lu textu original. Guzéʼtenu ti ejemplu. Para ganda guiene chaahuiʼ binni ximodo gutiʼ Jesús la? bidxaa diidxaʼ inglés ni riníʼcabe diidxastiá empalar, pur diidxaʼ madero (Mateo 20:19; 27:31TNM). Diidxaʼ inglés ni guca traducir diidxastiá casi «conducta relajada» biaana ni casi «conducta desvergonsada». Diidxaʼ «gran paciencia» ne «sufrido», rucaacani binni guiníʼ ique de tuuxa ni maʼ napa tiempu de cayacaná, peru yanna maʼ gucuá cani «paciencia» ne «paciente». Diidxaʼ «diversiones estrepitosas» bidxaa cani pur «fiestas desenfrenadas» (Gálatas 5:19-22TNM). Ne «bondad amorosa» —diidxaʼ ni nabé reeda cueʼ diidxaʼ «fidelidad»—, yanna maʼ gucuá ni «amor leal» (Salmo 36:5; 89:1).

Caadxi diidxaʼ ni guca traducir de ti modo si la? yanna maʼ guca traducir cani pur contextu stiʼ cani. Ti ejemplu nga diidxaʼ hebreu ‘ohlám. Dxiqué la? guiráʼ biaje raca traducir ni «tiempo indefinido», peru napa diidxaʼ riʼ stale significadu, casi «eternidad»; zacá guca traducir ni lu Salmo 90:2. Peru lu Miqueas 5:2, diidxaʼ ‘ohlám riʼ caniʼni de ti tiempu ni riluxe, nga runi gulícabe diidxaʼ «de mucho tiempo atrás».

Ante gaca revisión stiʼ Traducción del Nuevo Mundo 2013 lu diidxaʼ inglés, beeda ti diidxaʼ ni guca traducir diidxastiá casi semilla ora maʼ caníʼcabe de biidxiʼ stiʼ ti yaga o de ca xiiñiʼ ti binni. Peru ni bizéʼtenu últimu riʼ maʼ huaxiéʼ riénecabe ni zacá lu diidxaʼ inglés, nga runi yanna maʼ riquiiñecabe ti diidxaʼ ni caníʼ de xiiñiʼ si binni lu ca relatu casi Génesis 3:15; 22:17, 18 ne Revelación 12:17. Xcaadxi lugar la? guca traducir ca diidxaʼ original ni beeda lu hebreu ne lu griegu pur contextu stiʼ cani (Génesis 1:11; Salmo 22:30; Isaías 57:3).

Xiñee guca revisar stale relatu lu diidxaʼ inglés ni guca traducir diidxaʼ pur diidxaʼ. Lu apéndice A1 ni zeeda lu revisión stiʼ Traducción del Nuevo Mundo 2013 cusiene ximodo raca ti traducción galán stiʼ Biblia: «Naquiiñeʼ gaca traducir ni diidxaʼ pur diidxaʼ pa zanda, peru, pa zaca nagana para guiene binni ni o pa zucaani laa guiníʼ ique xiixa ni cadi jneza la? cadi naquiiñeʼ diʼ gaca ni diidxaʼ pur diidxaʼ». Guzéʼtenu ti ejemplu. Diidxaʼ ni guca traducir «buscar (o escudriñar) en el corazón», ni zeeda lu Revelación 2:23, nagueenda riene binni ni lu stale idioma. Peru lu pasaje riʼ laaca zeeda diidxaʼ «buscar (o escudriñar) en los riñones», ndiʼ huaxa maʼ raca nagana para guiene binni laa. Nga runi bidxaa diidxaʼ «riñones» pur «pensamientos más íntimos». Lu Deuteronomio 32:14, diidxaʼ ni guca traducir dxiqué casi «la grasa de los riñones del trigo» yanna maʼ guca traducir ni «lo mejor del trigo». Ne diidxaʼ «soy incircunciso de labios», ni raca nagana para guiene binni, bidxaa ni pur «se me hace difícil hablar» (Éxodo 6:12).

Xiñee bidxaa diidxaʼ «hijos de Israel» pur «israelitas». Lu hebreu (ne lu diidxastiá), diidxaʼ «hijos» riquiiñecabe ni ora maʼ caníʼcabe de hombre ne gunaa. Peru lu inglés la? nápacabe chupa diidxaʼ, tobi ni riquiiñecabe ora maʼ caníʼcabe de ti xiiñicabe hombre ne stobi ni riquiiñecabe ora maʼ caníʼcabe de ti xiiñicabe gunaa. Ora guca Traducción del Nuevo Mundo inglés la? biquiiñecabe ti diidxaʼ ni ruzeeteʼ de puru hombre si ora biʼniʼ traducírcabe «hijos de Israel». Peru lu contextu stiʼ diidxaʼ hebreu biiyacabe laaca caniʼni de ca gunaa. Nga runi, lu revisión cubi riʼ guníʼcabe jma galán iquiiñeʼ diidxaʼ «israelitas», purtiʼ zanda iquiiñeni para hombre ne para gunaa (Éxodo 1:7; 35:29; 2 Reyes 8:12). Laaca nuuruʼ stale diidxaʼ hebreu ni guca traducir inglés, peru guca cani modo ganda guiene binni cani jma nagueenda.

Yanna nuu jma capítulo casi versu, purtiʼ zacapeʼ nga modo gucuá textu original stini

Xiñee guca stale capítulo stini casi versu. Purtiʼ zacá nga gucuá stale relatu zeeda lu Biblia. Lu ca idioma nuu yanna riʼ, tobi de ca cosa ni jma risaca lu ti poesía nga rima stini, peru lu diidxaʼ hebreu la? ni jma risaca nga gapa ca relatu ca ti idea si ne chuʼ xiixa ni gusihuinni maʼ gadxé xiixa idea. Para gapa diidxaʼ hebreu ritmu la? qué riquiiñeʼ diʼ rima, sínuque jma nga riquiiñeni modo nexheʼ ca idea ca.

Ca libru stiʼ Job ne Salmos gucuá cani para guiuundaʼ cani ne para gaca recitar cani. Nga runi, dede primé biaje guca Traducción del Nuevo Mundo maca zeeda cani casi versu. Modo gucuá cani riʼ racaneni para guihuinni poesía stiʼ cani ne guietenalaʼdxiʼ binni cani nagueenda. Lu revisión 2013 que, laaca casi versu nga gucuá ca libru stiʼ Proverbios, El Cantar de los Cantares ne chupa chonna capítulo stiʼ caadxi libru ni caníʼ de profecía. Zacá jma zanda gánnanu ximodo gucuá textu original stiʼ cani, ne zadúʼyanu paraa nuu ca relatu ni napa ti idea si ne cani rusihuinni maʼ gadxé xiixa idea. Guzéʼtenu ti ejemplu ni zeeda lu Isaías 24:2. Cada linia stini rusihuinni gadxé gadxé idea napa ne racané guirácani para gaca relatu riʼ jma nadipaʼ, zacá rihuinni dxichi guirutiʼ qué zanda gucaachilú ora cuidxi Dios cuenta binni. Ora guʼyaʼ ti binni nuu relatu riʼ casi versu la? jma nagueenda rudii cuenta cadi cayuni repetir si Isaías ca idea stiʼ purtiʼ si racalaʼdxiʼ, sínuque caquiiñebe poesía stiʼ diidxaʼ riʼ para gusihuínnibe pabiáʼ nadipaʼ stiidxaʼ Dios.

Nagana nga para ganna binni xi relatu gucuá casi prosa ne gunáʼ ni gucuá casi versu. Nga runi, stale Biblia gadxé gadxé modo runi traducir ti relatu. Naquiiñeʼ guʼyaʼ chaahuiʼ ca traductor stale cosa ante guiniʼcaʼ ximodo chiguiaana ni. Nuu tiru reeda ti relatu casi prosa, peru para ganda gudiicabe stipa ti idea la? riquiiñecabe poesía, imagen, riguitenécabe ca diidxaʼ stini o rucaacabe ca relatu ca né ti idea si.

Ra ruzulú Traducción del Nuevo Mundo inglés zeeda ti sección cubi stiʼ cada libru stiʼ Biblia ni rusiene ca cosa ni jma risaca stiʼ cada capítulo. Racané sección riʼ stale purtiʼ jma nagueenda zudii binni cuenta tu caníʼ ne pora caníʼ tuuxa lu libru stiʼ El Cantar de los Cantares.

Ximodo gucané ni bíʼndacabe lu ca manuscritu original que para gunda guca revisión ni biree lu iza 2013. Para guca primé Traducción del Nuevo Mundo la? biquiiñeʼ textu masoréticu hebreu ne ti textu ni nabé runi respetar binni lu diidxaʼ griegu stiʼ Westcott ne Hort. Peru dede yanna cayaca estudiar ca manuscritu stiʼ Biblia ne maʼ gucaneni para guiene chaahuiʼ binni caadxi relatu zeeda lu Stiidxaʼ Dios. Laaca huayaca estudiar xcaadxi manuscritu griegu ne fragmentu stiʼ ca Rollo stiʼ Mar Muerto ni qué ñanda ñuundaʼ binni dxiqué. Yanna riʼ maʼ zanda guʼndaʼ binni stale de laacani lu formatu electrónicu. Zacá jma nagueenda ridxela binni xi zeeda ne xi cadi zeeda lu ca manuscritu ne guʼyaʼ gunáʼ nga Biblia ni jma jneza modo guca traducir. Ngapeʼ nga ni biʼniʼ Comité de Traducción de la Biblia del Nuevo Mundo para biʼniʼ estudiar caadxi versículo, ne gucaneni laacaʼ guni chaahuicaʼ chupa chonna de laacani.

Guzéʼtenu ti ejemplu. Lu 2 Samuel 13:21 stiʼ Septuaginta griega na: «Qué ninabe ñuninabe ladxidóʼ Amnón, xiiñibe, purtiʼ nadxiibe laa, purtiʼ laa nga baʼduʼ lugola stibe» (La Biblia griega: Septuaginta). Lu primé Traducción del Nuevo Mundo ni guca que la? qué ñeeda diʼ ca diidxaʼ riʼ, purtiʼ gastiʼ cani lu textu masoréticu. Peru zeeda ni lu ca Rollo stiʼ Mar Muerto, nga runi guyuu ni lu revisión ni biree iza 2013. Zacagá nga ca razón ni biquiiñeʼ para guyuu lá Dios xcaayuʼ biaje lu libru stiʼ Primero de Samuel. Estudiu ni bíʼnicabe stiʼ ca textu griegu que laaca gucaneni laacabe para guchaacabe modo zeeda ca idea ni cá lu Mateo 21:29-31. Nga runi, nuu lugar maʼ qué ninándacabe módopeʼ zeedani lu textu maestru stiʼ diidxaʼ griegu, purtiʼ nuu razón para guchaacabe modo zeeda cani.

Ndiʼ nga chupa chonna si de ca cosa ni bidxaa lu Traducción del Nuevo Mundo lu diidxaʼ inglés ti ganda guʼndaʼ binni ni ne guiene ni jma nagueenda. Rihuinni dxíchica Biblia riʼ nga ti regalu stiʼ Dios para ganda guiniʼné laanu.