Ukufa kuyindaba engathandeki. Abantu abaningi bakhetha ukungakhulumi ngakho. Kodwa ekugcineni sonke siyobhekana nakho. Udosi lokufa lubukhali futhi lubuhlungu.

Akukho lutho olungasenza sikulungele ngokuphelele ukufelwa umzali, esishade naye noma ingane. Ukufelwa kungagadla singalindele noma kusehlele ngokuphindaphindiwe. Kunoma ikuphi, ubuhlungu bokufelwa abunakugwenywa futhi bungasishiya sikhungathekile.

U-Antonio, owashonelwa uyise engozini yemoto, uyachaza: “Kuba sengathi kunomuntu okhiye indlu yakho wayesehamba nokhiye. Awukwazi ukuphindela ekhaya. Ukuphela kwento osala nayo izinkumbulo. Lawa ngamaqiniso okumelwe uwamukele. Ngisho noma uzama ukuwenqaba—ngenxa yobuhlungu—uyaphoqeleka ukuba uwamukele.”

UDorothy, owaba umfelokazi eneminyaka engu-47, waqala ukufuna izimpendulo. Njengoba ayenguthisha kuSonto-sikole, wayenomuzwa wokuthi ukufa akusona isiphetho sakho konke. Kodwa wayengenazo izimpendulo ezicacile. Wabuza umfundisi wakhe waseSheshi: “Kwenzekani kithi lapho sifa?” Umfundisi wathi: “Akekho ngempela owaziyo. Kuzodingeka silinde ukuze sibone.”

Ingabe yilokho nje okumelwe sikwenze, ‘ukulinda ukuze sibone?’ Ingabe ikhona indlela yokwazi ukuthi ukufa kuyisiphetho sakho konke ngempela?